5 dấu hiệu viêm tai giữa ở trẻ mà cha mẹ thường bỏ qua

1. Viêm tai giữa ở trẻ là gì?

Viêm tai giữa (otitis media) là tình trạng viêm nhiễm ở vùng tai giữa – khu vực phía sau màng nhĩ, nơi chứa các xương nhỏ truyền âm thanh. Ở trẻ em, ống Eustachian (ống nối tai giữa với họng) ngắn và nằm ngang, khiến chất lỏng dễ tích tụ và vi khuẩn hoặc virus dễ xâm nhập. Viêm tai giữa có thể là cấp tính (xảy ra đột ngột, kéo dài ngắn) hoặc mãn tính (kéo dài, tái phát nhiều lần). Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây đau, sốt, và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng nghe của trẻ.

Viêm tai giữa thường xảy ra do:

Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Cảm lạnh, viêm mũi, hoặc viêm họng do virus hoặc vi khuẩn (như phế cầu khuẩn, Haemophilus influenzae) có thể lây lan đến tai giữa qua ống Eustachian.
Tắc nghẽn ống Eustachian: Dịch nhầy hoặc viêm do dị ứng, viêm xoang làm tắc ống Eustachian, gây tích tụ chất lỏng trong tai giữa.
Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với khói thuốc lá, ô nhiễm, hoặc thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ viêm tai.
Hệ miễn dịch yếu: Trẻ sơ sinh, trẻ sinh non, hoặc trẻ suy dinh dưỡng dễ bị nhiễm trùng hơn.
Yếu tố giải phẫu: Trẻ có cấu trúc ống Eustachian ngắn và hẹp, đặc biệt ở trẻ dưới 3 tuổi, dễ dẫn đến viêm tai giữa.

2. 5 dấu hiệu viêm tai giữa ở trẻ mà cha mẹ thường bỏ qua

2.1. Trẻ quấy khóc bất thường hoặc khó ngủ

Trẻ bị viêm tai giữa thường quấy khóc nhiều hơn, đặc biệt vào ban đêm, do áp lực trong tai giữa gây đau khi nằm xuống. Cha mẹ có thể nhầm lẫn dấu hiệu này với mọc răng, đói, hoặc khó chịu thông thường. Nếu trẻ liên tục khóc, lắc đầu, hoặc không ngủ ngon dù không có lý do rõ ràng, viêm tai giữa có thể là nguyên nhân.

2.2. Trẻ kéo hoặc chà xát tai

Trẻ nhỏ thường kéo, chà xát, hoặc chạm vào tai khi cảm thấy khó chịu hoặc đau do viêm tai giữa. Dấu hiệu này dễ bị bỏ qua vì cha mẹ có thể nghĩ trẻ chỉ đang nghịch hoặc mọc răng. Nếu hành vi này lặp lại thường xuyên, đặc biệt kèm theo các triệu chứng khác như sốt hoặc chảy nước mũi, cần nghi ngờ viêm tai giữa.

Kéo tai là một trong các dấu hiệu cho thấy bé đang khó chịu hoặc đau do viêm tai giữa

2.3. Giảm khả năng phản ứng với âm thanh

Viêm tai giữa có thể gây tích tụ dịch trong tai, làm giảm khả năng nghe tạm thời của trẻ. Trẻ có thể không phản ứng với tiếng gọi, âm thanh lớn, hoặc tỏ ra lơ đễnh. Cha mẹ thường bỏ qua dấu hiệu này, cho rằng trẻ chỉ đang mải chơi hoặc không chú ý. Nếu trẻ có vẻ không nghe rõ hoặc phản ứng chậm với âm thanh, cần đưa bé đi khám ngay.

2.4. Chán ăn hoặc bỏ bú

Đau tai do viêm tai giữa có thể khiến trẻ khó chịu khi nhai, nuốt, hoặc bú, vì các động tác này làm tăng áp lực trong tai. Trẻ có thể bỏ bú, ăn ít, hoặc quấy khóc khi ăn. Cha mẹ thường nhầm lẫn dấu hiệu này với biếng ăn thông thường hoặc vấn đề tiêu hóa, nhưng nếu kèm theo các triệu chứng khác, viêm tai giữa cần được xem xét.

2.5. Chảy dịch từ tai

Trong một số trường hợp, viêm tai giữa gây tích tụ mủ, dẫn đến thủng màng nhĩ và chảy dịch (có thể là mủ, máu, hoặc chất lỏng trong). Dấu hiệu này thường bị bỏ qua vì lượng dịch ít hoặc cha mẹ nghĩ đó là bụi bẩn. Nếu tai trẻ có dịch chảy ra, dù ít hay nhiều, cần đưa bé đến bác sĩ ngay vì đây là dấu hiệu nghiêm trọng.

3. Cách xử trí viêm tai giữa ở trẻ

3.1. Tham khảo ý kiến bác sĩ

Bác sĩ có thể kê kháng sinh (nếu nhiễm trùng do vi khuẩn), thuốc giảm đau (paracetamol, ibuprofen), hoặc thuốc nhỏ mũi để giảm nghẹt mũi.
Trong trường hợp viêm tai giữa tái phát hoặc có dịch kéo dài, bác sĩ có thể đề xuất đặt ống thông khí qua màng nhĩ.

3.2. Chăm sóc tại nhà

Giảm đau và sốt: Sử dụng paracetamol hoặc ibuprofen theo liều lượng bác sĩ kê. Không tự ý dùng thuốc cho trẻ dưới 3 tháng tuổi.
Giữ tai sạch và khô: Nếu có dịch chảy ra, lau nhẹ bằng khăn sạch, tránh để nước vào tai khi tắm.
Cho trẻ nghỉ ngơi: Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, tránh tiếp xúc với khói bụi hoặc không khí lạnh.

3.3. Làm sạch mũi

Sử dụng nước muối sinh lý để rửa mũi, giúp thông ống Eustachian và giảm áp lực trong tai.

Cha mẹ nên sử dụng xịt mũi để rửa mũi và giảm áp lực trong tai của bé

Dùng máy hút mũi an toàn cho trẻ nhỏ để loại bỏ chất nhầy, đặc biệt nếu trẻ bị nghẹt mũi..

Viêm tai giữa ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến nhưng có thể gây biến chứng nếu cha mẹ bỏ qua các dấu hiệu sớm như quấy khóc, kéo tai, hoặc giảm khả năng nghe. Việc nhận biết 5 dấu hiệu thường bị bỏ qua và xử trí kịp thời là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và thính lực của trẻ. Bằng cách áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà, tham khảo bác sĩ khi cần, và thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc-xin, giữ vệ sinh, cha mẹ có thể giúp bé tránh được viêm tai giữa và phát triển khỏe mạnh. Nếu nghi ngờ trẻ bị viêm tai giữa, hãy đưa bé đến bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699