1. 5 lý do khiến mẹ sinh mổ chậm xuống sữa
1.1. Ảnh hưởng của thuốc gây tê và thuốc giảm đau
Khi sinh mổ, mẹ thường phải dùng thuốc gây tê, gây mê và thuốc giảm đau sau mổ. Những loại thuốc này có thể làm ức chế hoạt động của hormone oxytocin và prolactin – hai hormone quan trọng giúp kích thích tiết sữa và co bóp tuyến sữa.
Ảnh hưởng của thuốc gây tê và thuốc giảm đau có thể khiến mẹ sinh mổ chậm xuống sữa
Ngoài ra, thuốc giảm đau cũng khiến mẹ mệt mỏi, buồn ngủ hoặc chậm phản ứng, dẫn đến việc ít cho con bú trong những giờ đầu sau sinh, làm chậm quá trình tiết sữa tự nhiên. Vì vậy, việc cho bé bú sớm sau khi mổ, dù chỉ là bú mút nhẹ, cũng rất quan trọng để kích hoạt tuyến sữa hoạt động.
1.2. Tác động của căng thẳng và đau sau phẫu thuật
Sau ca sinh mổ, cơ thể mẹ chịu nhiều đau đớn, cùng với cảm giác lo lắng, căng thẳng, hồi hộp khi mới sinh con. Tất cả những yếu tố này đều khiến hormone oxytocin – “hormone tiết sữa” – bị ức chế mạnh, làm chậm phản xạ xuống sữa.
Không ít mẹ chia sẻ rằng dù có cảm giác sữa “căng tức bên trong” nhưng sữa vẫn không chảy ra được. Đây chính là hiện tượng ức chế phản xạ tiết sữa do stress. Việc nghỉ ngơi, thư giãn và được người thân hỗ trợ chăm sóc sẽ giúp mẹ nhanh chóng lấy lại tinh thần, từ đó sữa cũng dễ về hơn.
1.3. Chưa cho bé bú sớm sau sinh
Nhiều mẹ sinh mổ phải nằm hồi sức vài tiếng hoặc bé được chăm riêng trong phòng sơ sinh, khiến mẹ và bé chậm tiếp xúc da kề da. Điều này vô tình làm mất “thời điểm vàng” – 1 giờ đầu sau sinh – khi cơ thể mẹ có khả năng tiết ra lượng oxytocin mạnh nhất để kích hoạt tuyến sữa.
Khi không cho bé bú sớm, não bộ không nhận được tín hiệu “gọi sữa”, khiến tuyến sữa hoạt động chậm lại. Do đó, ngay khi sức khỏe ổn định, mẹ nên cho bé bú trực tiếp hoặc hút sữa đều đặn 2–3 tiếng/lần để tạo kích thích liên tục cho bầu ngực.
1.4. Mất máu và thiếu dinh dưỡng sau sinh
Sinh mổ khiến mẹ mất nhiều máu hơn sinh thường, dễ dẫn đến thiếu máu, mệt mỏi, ăn uống kém, làm giảm nguồn năng lượng cho quá trình tạo sữa. Cùng với việc phải kiêng khem hoặc ăn quá ít vì sợ đau bụng, nhiều mẹ rơi vào tình trạng sữa ít, sữa loãng.
Vì vậy, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Sau sinh mổ, mẹ cần ăn đa dạng, đủ 4 nhóm chất (đạm – tinh bột – chất béo – vitamin và khoáng chất), uống nhiều nước ấm, bổ sung thực phẩm lợi sữa như chân giò hầm đu đủ, gạo lứt, hạt sen, lá mít non, ngũ cốc lợi sữa… để giúp cơ thể nhanh hồi phục và kích sữa hiệu quả.
1.5. Tác dụng phụ của kháng sinh sau sinh
Sau phẫu thuật, mẹ thường được chỉ định dùng kháng sinh để phòng nhiễm trùng. Tuy nhiên, một số loại kháng sinh có thể làm giảm tiết sữa tạm thời hoặc ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột của mẹ, khiến quá trình sản xuất sữa bị chậm lại.
Trong trường hợp này, mẹ không nên lo lắng quá mức. Khi ngừng thuốc hoặc chuyển sang loại kháng sinh an toàn hơn cho con bú, sữa sẽ trở lại bình thường sau vài ngày, đặc biệt nếu mẹ duy trì bú và hút sữa đều đặn.
2. Cách gọi sữa về nhanh chóng cho mẹ sinh mổ
Để giúp sữa về nhanh và dồi dào hơn, mẹ có thể áp dụng những biện pháp sau:
2.1. Cho bé bú càng sớm càng tốt
Ngay khi hồi tỉnh sau mổ, hãy ôm bé da kề da và cho bé bú mút. Việc này giúp kích thích tuyến sữa hoạt động và tăng tiết hormone oxytocin. Nếu bé chưa bú được, mẹ có thể dùng tay hoặc máy hút sữa nhẹ nhàng mỗi 2–3 tiếng.
Sau sinh mổ mẹ nên cho bé bú càng sớm càng tốt
2.2. Ăn uống đủ chất và uống nhiều nước ấm
Uống ít nhất 2–2,5 lít nước/ngày, ưu tiên nước ấm hoặc nước lá lợi sữa như lá mít, lá đinh lăng, ngũ cốc, nước gạo lứt rang. Ăn đủ bữa, không kiêng quá mức vì dinh dưỡng là nền tảng để cơ thể sản xuất sữa.
2.3. Massage và chườm ấm bầu ngực
Trước khi cho bú hoặc hút sữa, mẹ nên chườm ấm ngực 5–10 phút rồi massage nhẹ từ ngoài vào trong. Cách này giúp thông tia sữa, kích thích sữa chảy nhanh và đều hơn.
2.4. Nghỉ ngơi và giữ tinh thần thoải mái
Căng thẳng là “kẻ thù” của sữa mẹ. Hãy nhờ người thân hỗ trợ chăm bé, ngủ đủ giấc, nghe nhạc thư giãn hoặc hít thở sâu để hormone oxytocin được kích thích tốt nhất.
Việc mẹ sinh mổ chậm xuống sữa là điều hoàn toàn tự nhiên, bởi cơ thể vừa trải qua một cuộc đại phẫu đầy căng thẳng cả về thể chất lẫn tinh thần. Hệ hormone bị rối loạn, cơ thể đau đớn, tinh thần lo lắng… tất cả đều khiến quá trình tiết sữa diễn ra chậm hơn so với mẹ sinh thường. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là mẹ sẽ mất sữa hay không đủ sữa cho con. Chỉ cần mẹ hiểu đúng nguyên nhân, kiên trì chăm sóc bản thân và áp dụng đúng cách, nguồn sữa vẫn sẽ về dồi dào, thơm ngọt như mong đợi.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699
