Bé thấp bé hơn bạn cùng tuổi? Cảnh báo chậm tăng chiều cao!

1. Thế nào là bé chậm tăng chiều cao?

Chậm tăng chiều cao là tình trạng bé có tốc độ tăng chiều cao chậm hơn mức trung bình so với chuẩn tăng trưởng theo độ tuổi và giới tính. Bé có thể thấp hơn mức -2 SD trong bảng chiều cao của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Theo bảng chiều cao chuẩn WHO, ví dụ: bé trai 1 tuổi thường cao khoảng 75,7 cm, bé gái khoảng 74 cm; bé trai 5 tuổi khoảng 110 cm, bé gái khoảng 109,4 cm. Những chỉ số này giúp ba mẹ so sánh và phát hiện sớm bất thường.

Ba mẹ cần lo lắng nếu bé thấp hơn chuẩn nhiều tháng liên tiếp, chiều cao ít thay đổi, hoặc chậm tăng trưởng kèm các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi, biếng ăn, chậm phát triển trí tuệ. Việc thăm khám sớm giúp tìm ra nguyên nhân (suy dinh dưỡng, bệnh lý nội tiết, di truyền) và có hướng điều trị phù hợp.

Chậm tăng chiều cao là tình trạng bé có tốc độ tăng chiều cao chậm hơn mức trung bình

2. Nguyên nhân khiến bé chậm tăng chiều cao

Có rất nhiều nguyên nhân khiến bé chậm tăng chiều cao, thường liên quan đến dinh dưỡng, bệnh lý, di truyền hay lối sống. Ba mẹ cần hiểu rõ từng yếu tố để kịp thời điều chỉnh và đưa bé đi khám khi cần.

Nguyên nhân dinh dưỡng: Nhiều bé bị thiếu vi chất quan trọng như canxi, vitamin D, kẽm, sắt, i-ốt… vốn tham gia vào quá trình tạo xương và phát triển chiều cao. Ngoài ra, chế độ ăn chưa đủ năng lượng, kém đa dạng cũng khiến bé không có đủ “nguyên liệu” để phát triển.
Nguyên nhân bệnh lý: Một số bệnh lý nội tiết như suy giáp, thiếu hormone tăng trưởng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phát triển xương. Bên cạnh đó, các bệnh mạn tính như hen suyễn, bệnh tiêu hóa (kém hấp thu), bệnh thận… cũng khiến cơ thể bé tiêu hao nhiều năng lượng, dẫn tới chậm lớn và thấp bé.
Yếu tố di truyền: Nếu ba mẹ hoặc người thân trong gia đình có tầm vóc thấp, bé cũng có nguy cơ chậm tăng chiều cao. Tuy nhiên, di truyền không phải yếu tố duy nhất quyết định chiều cao nếu bé được chăm sóc đúng cách.
Lối sống: Thiếu vận động, ngủ không đủ giấc hoặc stress đều ảnh hưởng xấu đến hormone tăng trưởng. Ngoài ra, môi trường sống ô nhiễm, ít ánh nắng mặt trời cũng khiến bé dễ thiếu vitamin D, dẫn tới xương yếu và kém phát triển.

3. Dấu hiệu nhận biết bé chậm tăng chiều cao

Chậm tăng chiều cao thường không dễ nhận ra ngay, nhất là với trẻ nhỏ. Ba mẹ nên chú ý các dấu hiệu sau để kịp thời kiểm tra và hỗ trợ bé:

Tốc độ tăng chiều cao chậm hơn chuẩn: Nếu trong vài tháng liên tiếp, bé chỉ nhích chiều cao rất ít hoặc đứng yên, đặc biệt so với chuẩn WHO, đây là dấu hiệu đáng lo. Bé có thể thấp hơn mức -2 SD (phân vị thứ 3), báo hiệu nguy cơ suy dinh dưỡng hoặc bệnh lý.
Bé kém năng động, hay mệt mỏi: Bé ít chạy nhảy, uể oải, không thích tham gia hoạt động thể chất có thể do cơ thể yếu, thiếu dưỡng chất hoặc mắc bệnh mạn tính, gián tiếp ảnh hưởng tới chiều cao.
Các biểu hiện thiếu vi chất: Bé chậm mọc răng, răng mọc thưa, xương yếu, dễ đau nhức chân tay, hay quấy khóc vào ban đêm… đều có thể liên quan tới thiếu canxi, vitamin D hay các vi chất thiết yếu cho xương.
So sánh chiều cao bé với các mốc chuẩn: Ba mẹ nên đo chiều cao định kỳ và đối chiếu bảng chuẩn WHO. Nếu thấy bé thấp hơn chuẩn đáng kể so với các bạn cùng tuổi, nhất là khi kết hợp các dấu hiệu trên, cần đưa bé đi khám sớm để tìm nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời.

4. Phòng ngừa chậm tăng chiều cao ở trẻ

Phòng ngừa chậm phát triển ở trẻ, đặc biệt là chậm tăng chiều cao, cần bắt đầu từ rất sớm và được thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Ba mẹ có thể áp dụng những cách sau:

Chăm sóc dinh dưỡng ngay từ khi mang thai: Mẹ bầu cần ăn uống đủ chất, bổ sung canxi, sắt, kẽm, i-ốt và axit folic để bé phát triển tốt ngay từ trong bụng mẹ, giảm nguy cơ chậm phát triển ở trẻ sau sinh.
Theo dõi biểu đồ tăng trưởng thường xuyên: Đo chiều cao, cân nặng định kỳ và đối chiếu với bảng chuẩn WHO giúp phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường. Khi thấy bé có xu hướng tăng trưởng chậm, ba mẹ nên đưa bé đi khám để tìm nguyên nhân kịp thời.
Tiêm phòng đầy đủ: Phòng tránh các bệnh truyền nhiễm và một số bệnh lý có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất của bé, góp phần hạn chế nguy cơ chậm tăng chiều cao và chậm phát triển ở trẻ.
Giữ môi trường sống trong lành: Hạn chế khói bụi, ô nhiễm, tạo điều kiện cho bé được tắm nắng, vui chơi ngoài trời giúp bé hấp thụ vitamin D tự nhiên, hỗ trợ xương chắc khỏe và phát triển chiều cao tối ưu.

Đo chiều cao, cân nặng định kỳ và đối chiếu với bảng chuẩn WHO giúp phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường

Chiều cao của bé chịu tác động từ nhiều yếu tố và hoàn toàn có thể cải thiện nếu được can thiệp kịp thời. Cha mẹ đừng chủ quan khi thấy bé thấp bé hơn bạn cùng lứa. Hãy đồng hành cùng con để bé phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699