Cha mẹ cần làm gì nếu con bị hóc dị vật

1. Hiểu về hóc dị vật ở trẻ em

Hóc dị vật xảy ra khi một vật thể lạ mắc kẹt trong đường thở hoặc thực quản của trẻ, gây khó thở, ho sặc sụa, hoặc thậm chí ngưng thở. Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi, có nguy cơ cao nhất do thói quen cho mọi thứ vào miệng và đường thở còn nhỏ. Các dấu hiệu trẻ bị hóc dị vật bao gồm:

Ho dữ dội, khò khè hoặc không thể phát ra âm thanh.
Khó thở, tím tái ở môi hoặc mặt.
Trẻ hoảng loạn, ôm cổ hoặc ngực.
Không thể nuốt hoặc nôn mửa.

Khi phát hiện con bị hóc dị vật, cha mẹ cần giữ bình tĩnh và hành động nhanh chóng. Phương pháp xử lý sẽ khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ.

2. Sơ cứu hóc dị vật cho trẻ nhỏ (dưới 1 tuổi)

Đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh hoặc dưới 1 tuổi, cơ thể còn non nớt, nên cần xử lý cẩn thận để tránh gây tổn thương. Dưới đây là các bước sơ cứu khi trẻ nhỏ bị hóc dị vật:

2.1. Đặt trẻ ở tư thế cúi đầu và vỗ lưng

Khi trẻ có dấu hiệu hóc dị vật, cha mẹ cần ngay lập tức đặt trẻ nằm sấp trên cánh tay hoặc đùi của mình, sao cho đầu trẻ thấp hơn ngực. Dùng lòng bàn tay vỗ mạnh nhưng nhẹ nhàng 5 lần vào giữa lưng, ngay vị trí giữa hai xương bả vai. Động tác này giúp tạo áp lực đẩy dị vật ra khỏi đường thở.

Khi trẻ có dấu hiệu hóc dị vật, cha mẹ đặt trẻ ở tư thế cúi đầu và vỗ lưng cho bé

2.2. Bế ngược trẻ nếu vỗ lưng không hiệu quả

Nếu sau 5 lần vỗ lưng mà dị vật vẫn không ra, hãy bế ngược trẻ lên, giữ đầu trẻ thấp hơn thân. Tiếp tục vỗ 5 lần nữa vào giữa lưng. Nếu bạn nhìn thấy dị vật xuất hiện ở miệng trẻ, hãy dùng ngón tay sạch (thường là ngón út) để nhẹ nhàng lấy dị vật ra. Tuyệt đối không cố móc dị vật nếu chưa thấy rõ, vì điều này có thể đẩy dị vật vào sâu hơn.

2.3. Quan sát và chăm sóc sau khi lấy dị vật

Sau khi lấy được dị vật, cần xử lý cẩn thận để đảm bảo trẻ ổn định:

Giữ tư thế chúc đầu xuống: Tuyệt đối không bế dựng trẻ lên ngay lập tức, vì điều này có thể gây khó khăn cho đường thở. Hãy giữ trẻ ở tư thế đầu thấp trong vài phút để đảm bảo không còn dị vật nào mắc kẹt.
Vệ sinh miệng: Dùng khăn sạch hoặc gạc y tế lau sạch miệng trẻ để loại bỏ nước dãi hoặc mảnh vụn còn sót lại.
Hút dịch mũi (nếu có): Nếu trẻ có dịch mũi do ho hoặc khóc, sử dụng dụng cụ hút mũi chuyên dụng để làm sạch đường thở, giúp trẻ dễ thở hơn.

Nếu trẻ có dịch mũi cha mẹ hãy hút mũi cho bé giúp thông thoáng đường thở

Quan sát thêm: Khi trẻ đã ngừng khóc và ổn định, nhẹ nhàng bế trẻ lên và theo dõi sát sao. Nếu trẻ vẫn khó thở, tím tái hoặc có dấu hiệu bất thường, đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.

3. Sơ cứu hóc dị vật cho trẻ lớn (trên 1 tuổi)

Đối với trẻ lớn hơn 1 tuổi hoặc trẻ đã biết đi, phương pháp Heimlich là cách hiệu quả để xử lý hóc dị vật. Phương pháp này giúp tạo áp lực trong ổ bụng để đẩy dị vật ra khỏi đường thở. Dưới đây là cách thực hiện:

3.1. Thực hiện phương pháp Heimlich

Đứng sau trẻ: Đặt trẻ đứng thẳng, cha mẹ đứng phía sau và vòng tay quanh eo trẻ.
Đặt tay đúng vị trí: Nắm một bàn tay thành nắm đấm, đặt ngay dưới xương ức (vùng giữa ngực) và phía trên rốn. Dùng bàn tay còn lại ôm lấy nắm đấm.
Ấn mạnh và nhanh: Thực hiện 5 lần ấn nhanh, hướng lên trên và vào trong. Động tác này giúp tạo áp lực đẩy dị vật ra khỏi khí quản.
Lặp lại nếu cần: Nếu dị vật chưa ra, lặp lại chu kỳ 5 lần ấn bụng, đồng thời kiểm tra miệng trẻ để lấy dị vật nếu thấy xuất hiện.

3.2. Sau khi lấy dị vật

Tương tự như với trẻ nhỏ, sau khi dị vật được lấy ra, cha mẹ cần:

Quan sát kỹ tình trạng của trẻ để đảm bảo trẻ thở bình thường.
Vệ sinh miệng và mũi nếu cần.
Đưa trẻ đến bác sĩ nếu trẻ có dấu hiệu bất thường như khó thở kéo dài, ho dai dẳng hoặc đau ngực.

Hóc dị vật ở trẻ em là một tình huống khẩn cấp đòi hỏi sự nhanh nhẹn và kiến thức đúng đắn từ cha mẹ. Với trẻ nhỏ, việc đặt trẻ cúi đầu, vỗ lưng, hoặc bế ngược để lấy dị vật là các bước sơ cứu quan trọng. Với trẻ lớn, phương pháp Heimlich là lựa chọn hiệu quả. Sau khi lấy dị vật, việc quan sát, vệ sinh miệng mũi và đưa trẻ đi khám nếu cần là điều không thể bỏ qua. Quan trọng hơn, phòng ngừa bằng cách giữ môi trường an toàn và giám sát trẻ chặt chẽ sẽ giúp giảm nguy cơ hóc dị vật. Hãy luôn chuẩn bị sẵn sàng để bảo vệ con yêu khỏi những tai nạn bất ngờ!

Cha mẹ có thể tham khảo thông tin bác chia sẻ tại đây

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699