1. Cảm cúm là gì?

Cảm cúm, hay còn gọi là bệnh cúm, là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thường gặp do vi-rút cúm gây ra. Các triệu chứng điển hình của cúm bao gồm: sốt, đau đầu, ho, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi.

Bệnh cúm thường kéo dài từ 7-10 ngày, có khả năng lây lan nhanh chóng và phần lớn người bệnh sẽ hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, đối với người già và trẻ nhỏ, bệnh có thể tiến triển nặng và gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong.

2. Cảm cúm của trẻ em lây qua đường nào?

Cảm cúm ở trẻ em lây chủ yếu qua đường hô hấp. Virus cúm có thể lây lan khi trẻ tiếp xúc với giọt bắn nhỏ từ người bệnh, thường được phát tán trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc thậm chí nói chuyện. Những giọt này có thể rơi vào miệng, mũi của trẻ và xâm nhập vào đường hô hấp, gây bệnh.

Ngoài ra, virus cúm cũng có thể tồn tại lâu trên các bề mặt như tay nắm cửa, đồ chơi, bàn ghế, và khi trẻ chạm tay vào các vật này rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng thì cũng có thể bị nhiễm bệnh. Đặc biệt, người bệnh có thể bắt đầu lây bệnh từ một ngày trước khi xuất hiện triệu chứng, và virus có thể tiếp tục lây lan trong suốt một tuần hoặc lâu hơn.

3. Nguyên nhân gây cảm cúm ở trẻ em?

Cảm cúm ở trẻ em chủ yếu do virus cúm gây ra. Các virus cúm này có thể chia thành ba loại chính: cúm A, cúm B và cúm C, nhưng trong đó, cúm A và cúm B là hai loại phổ biến và gây ra dịch bệnh hàng năm. Nguyên nhân gây cảm cúm ở trẻ em bao gồm:

●     Virus cúm (Influenza virus)

Cúm A: Đây là loại virus cúm phổ biến và có thể gây ra đại dịch. Cúm A được chia thành nhiều phân nhóm khác nhau như A/H1N1, A/H3N2, mỗi phân nhóm có khả năng lây lan khác nhau. Virus cúm A có thể biến đổi nhanh chóng, tạo ra các chủng mới khiến cơ thể không còn khả năng miễn dịch với các chủng virus này.

Cúm B: Loại virus này ít gây đại dịch như cúm A, nhưng vẫn có thể gây ra những đợt dịch lớn. Cúm B ít thay đổi hơn so với cúm A nhưng vẫn gây ra các triệu chứng tương tự như sốt, ho và mệt mỏi.

Cúm C: Loại này thường gây bệnh nhẹ và không gây dịch lớn, tuy nhiên nó vẫn có thể làm trẻ em bị nhiễm bệnh và gây cảm cúm.

●     Quá trình biến đổi của virus cúm

Antigenic Drift (Sự thay đổi kháng nguyên nhỏ): Đây là hiện tượng khi virus cúm có sự thay đổi nhỏ trong cấu trúc của các protein bề mặt, khiến hệ miễn dịch của cơ thể khó nhận diện và chống lại chúng. Nếu sự thay đổi này không quá lớn, cơ thể vẫn có thể bảo vệ chống lại virus thông qua phản ứng miễn dịch chéo.

Antigenic Shift (Sự thay đổi kháng nguyên lớn): Đây là hiện tượng khi virus cúm có sự thay đổi lớn trong cấu trúc di truyền, tạo ra một chủng virus mới mà cơ thể không có khả năng miễn dịch. Điều này thường xảy ra khi virus cúm từ động vật lây sang người và có thể dẫn đến đại dịch, như trường hợp cúm A/H1N1 năm 2009.

●     Yếu tố môi trường và mùa dịch

Mùa đông và mùa xuân: Cảm cúm thường bùng phát mạnh vào mùa đông và mùa xuân, đặc biệt là từ tháng 11 đến tháng 4. Trong những mùa này, không khí lạnh và khô giúp virus cúm tồn tại lâu hơn và dễ lây lan hơn. Thêm vào đó, khi thời tiết lạnh, trẻ em thường ở trong môi trường kín, tạo cơ hội cho virus dễ dàng lây lan giữa các cá nhân.

4. Chăm sóc trẻ bị cúm như thế nào cho đúng cách?

Khi trẻ bị cúm, việc chăm sóc đúng cách là rất quan trọng để giúp trẻ hồi phục nhanh chóng và tránh các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những bước cần làm khi trẻ bị cúm:

●     Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ

Kiểm tra nhiệt độ: Theo dõi thân nhiệt của trẻ để phát hiện kịp thời các dấu hiệu sốt cao. Nếu nhiệt độ trên 38,5°C, bạn có thể cho trẻ dùng thuốc hạ sốt như paracetamol (liều lượng 10-15 mg/kg/lần, cách 4-6 giờ/lần).

Theo dõi các triệu chứng khác: Như ho, đau đầu, mệt mỏi, biếng ăn, hoặc khó thở. Nếu trẻ có dấu hiệu bất thường, cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức.

●     Cung cấp đủ nước và dinh dưỡng

Uống nhiều nước: Trẻ bị cúm dễ mất nước do sốt, tiêu chảy hoặc nôn mửa. Đảm bảo trẻ uống đủ nước, có thể bổ sung thêm các loại nước điện giải hoặc nước ép trái cây tươi như cam, quýt, ổi để giúp bù điện giải.

Chế độ ăn hợp lý: Khi trẻ biếng ăn, bạn có thể cho trẻ ăn các món mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp. Các món ăn giàu vitamin và khoáng chất sẽ giúp nâng cao sức đề kháng.

●     Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Thuốc hạ sốt, giảm đau: Acetaminophen hoặc ibuprofen có thể được sử dụng để giảm sốt và đau cho trẻ.

Thuốc kháng virus: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng virus như oseltamivir (Tamiflu) để giảm thiểu triệu chứng và rút ngắn thời gian bệnh.

Kháng sinh: Chỉ dùng khi có bội nhiễm, chẳng hạn như viêm phổi hoặc viêm tai giữa, theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.

●     Cho trẻ nghỉ ngơi

Giấc ngủ là rất quan trọng vì vậy khi bị cúm, cơ thể trẻ cần nhiều thời gian để hồi phục. Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, trong một không gian thoáng mát, yên tĩnh. Trẻ cần nghỉ ngơi hoàn toàn để cơ thể có thể tập trung chống lại virus.

5. Trường hợp nào bé cúm cần gặp bác sĩ?

Một số triệu chứng của cảm cúm cảnh báo nguy cơ xuất hiện biến chứng nguy hiểm như:

●     Trẻ quấy khóc nhiều, li bì, co giật.

●     Sốt cao liên tục đáp ứng kém với thuốc hạ nhiệt.

●     Có biểu hiện mất nước: môi miệng khô, khóc không ra nước mắt, nước tiểu ít và vàng…

●     trẻ biếng ăn hoặc nôn nhiều.

●     Trẻ khó thở, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, tím tái.

●     Cảm thấy tức ngực, đau bụng.

●     Trẻ có biểu hiện da xanh tái, mệt.

Nếu các bé xuất hiện các triệu chứng trên phải nhanh chóng đến bệnh viện để cấp cứu nhằm hạn chế làm nặng thêm bệnh hoặc biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

 

Tóm lại, cảm cúm ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến và thường tự khỏi sau 1-2 tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh không nên chủ quan. Trong quá trình chăm sóc trẻ, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được can thiệp kịp thời.