Dính thắng lưỡi ở trẻ em: Cha mẹ cần biết gì

1. Dính thắng lưỡi là gì

Dính thắng lưỡi (hay còn gọi là ngắn dây hãm lưỡi, tiếng Anh: tongue-tie hoặc ankyloglossia) là một dị tật bẩm sinh xảy ra khi dây hãm lưỡi – một dải mô mỏng nối lưỡi với sàn miệng – ngắn hơn hoặc dày hơn bình thường. Điều này làm hạn chế chuyển động tự do của lưỡi, khiến trẻ gặp khó khăn trong một số hoạt động như bú, nuốt, hoặc nói.

Dính thắng lưỡi làm hạn chế chuyển động tự do của lưỡi

Theo thống kê, dính thắng lưỡi xảy ra ở khoảng 4-11% trẻ sơ sinh trên toàn thế giới. Tình trạng này phổ biến hơn ở bé trai so với bé gái và đôi khi có thể xuất hiện cùng các dị tật khác ở vùng miệng như hở hàm ếch.

2. Lý do tại sao trẻ bị dính thắng lưỡi

Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người từng bị dính thắng lưỡi, nguy cơ trẻ mắc phải sẽ cao hơn. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng tình trạng này có thể di truyền qua các thế hệ, đặc biệt ở những gia đình có tiền sử dị tật vùng miệng.
Rối loạn phát triển phôi thai: Trong giai đoạn thai kỳ, lưỡi và sàn miệng của thai nhi hình thành từ các mô riêng biệt, sau đó tách rời để tạo ra sự linh hoạt. Nếu quá trình này không hoàn thiện, dây hãm lưỡi có thể không phát triển đúng cách, dẫn đến tình trạng ngắn hoặc dày bất thường.
Các yếu tố khác: Một số trường hợp dính thắng lưỡi được ghi nhận ở trẻ sinh non hoặc trẻ mắc hội chứng bẩm sinh (ví dụ: hội chứng Down), nhưng mối liên hệ này vẫn đang được nghiên cứu thêm.

3. Làm sao để nhận biết trẻ bị dính thắng lưỡi

Khó bú sữa: Trẻ gặp khó khăn khi ngậm vú mẹ hoặc bình sữa, thường xuyên nhả ra hoặc bú không hiệu quả. Bé có thể bú lâu nhưng không no, dẫn đến quấy khóc.
Lưỡi không di chuyển linh hoạt: Khi trẻ khóc hoặc thè lưỡi, bạn có thể thấy lưỡi không vươn ra xa được, đầu lưỡi bị kéo xuống hoặc có hình dạng giống chữ “V” thay vì tròn đều.
Tiếng bú bất thường: Trẻ phát ra tiếng “chậc chậc” khi bú do không tạo được áp suất hút tốt.
Tăng cân chậm: Do bú không đủ sữa, trẻ có thể chậm phát triển cân nặng trong những tháng đầu đời.

Dính thắng lưỡi có thể khiến bị chậm tăng cân do bú không đủ

Khó phát âm (ở trẻ lớn hơn): Khi trẻ bắt đầu tập nói, những âm cần lưỡi di chuyển nhiều (như “l”, “r”, “t”) có thể bị phát âm sai hoặc không rõ.

4. Dính thắng lưỡi ảnh hưởng đến trẻ như thế nào

4.1. Ảnh hưởng đến việc ăn uống

Trẻ bị dính thắng lưỡi thường gặp khó khăn trong việc ngậm vú hoặc bình sữa đúng cách. Điều này dẫn đến:

Bé không nhận đủ dinh dưỡng cần thiết, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất.
Mẹ dễ bị tắc tia sữa hoặc viêm vú do sữa không được hút ra hết.
Trẻ có thể từ chối bú mẹ, gây khó khăn trong việc duy trì sữa mẹ.

Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, dính thắng lưỡi có thể khiến trẻ khó nhai, nuốt hoặc xử lý thức ăn rắn. Điều này đôi khi dẫn đến biếng ăn hoặc chậm phát triển kỹ năng ăn uống.

4.2. Ảnh hưởng đến phát âm

Khi trẻ lớn lên, dính thắng lưỡi có thể cản trở khả năng phát âm rõ ràng. Các âm thanh yêu cầu lưỡi linh hoạt (như “la”, “ra”, “ta”) trở nên khó khăn, dẫn đến:

Trẻ nói ngọng, phát âm không chuẩn.
Ảnh hưởng đến sự tự tin khi giao tiếp, đặc biệt ở tuổi đi học.

4.3. Vấn đề về răng miệng

Dính thắng lưỡi kéo dài có thể gây ra một số vấn đề về răng miệng:

Khoảng cách giữa các răng (kẽ hở răng) do lưỡi không đẩy được đúng vị trí.
Tăng nguy cơ sâu răng vì trẻ khó vệ sinh miệng bằng lưỡi.
Ảnh hưởng đến sự phát triển của hàm, đặc biệt nếu tình trạng kéo dài đến tuổi trưởng thành.

4.4. Tác động tâm lý

Dù hiếm gặp, nhưng ở trẻ lớn, tình trạng nói ngọng hoặc khó giao tiếp do dính thắng lưỡi có thể ảnh hưởng đến tâm lý, khiến trẻ tự ti hoặc ngại giao tiếp với bạn bè.

Dính thắng lưỡi ở trẻ em là một tình trạng không hiếm gặp, nhưng nếu được phát hiện và xử lý sớm, trẻ hoàn toàn có thể phát triển bình thường mà không gặp trở ngại lớn. Cha mẹ cần chú ý quan sát các dấu hiệu bất thường trong quá trình bú, phát âm hoặc ăn uống của trẻ để kịp thời đưa bé đi khám. Việc hiểu rõ về dính thắng lưỡi không chỉ giúp phụ huynh chăm sóc con tốt hơn mà còn mang lại sự yên tâm, đảm bảo bé yêu có khởi đầu khỏe mạnh và trọn vẹn nhất.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699