Hành trình phát triển thính giác ở trẻ sơ sinh: Mẹ cần biết gì?

1. Thính giác của trẻ sơ sinh phát triển như thế nào?

1.1. Ngay từ trong bụng mẹ

Thính giác của trẻ bắt đầu hình thành từ tuần thứ 18 của thai kỳ và phát triển đầy đủ vào khoảng tuần thứ 25-28. Khi còn trong bụng mẹ, bé có thể nghe thấy nhịp tim, giọng nói của mẹ và những âm thanh bên ngoài như tiếng nhạc, giọng nói của người thân. Chính vì vậy, việc mẹ trò chuyện, hát ru hoặc bật nhạc nhẹ nhàng trong thai kỳ có thể giúp bé quen với âm thanh ngay từ sớm.

Thính giác của trẻ sơ sinh

1.2. Khi mới chào đời (0-3 tháng)

Trẻ có phản xạ giật mình khi nghe âm thanh lớn.
Dần dần, bé sẽ nhận ra giọng nói của mẹ và có phản ứng như quay đầu về phía âm thanh.
Những âm thanh nhẹ nhàng như tiếng mẹ nói chuyện, hát ru giúp bé cảm thấy an toàn và dễ chịu.

1.3. Giai đoạn 4-6 tháng

Bé bắt đầu tìm kiếm nguồn phát ra âm thanh bằng cách quay đầu về hướng đó.
Có thể cười hoặc phát ra âm thanh khi nghe thấy giọng nói quen thuộc.
Trẻ thích thú với những đồ chơi phát ra âm thanh như xúc xắc, chuông nhỏ.

1.4. Giai đoạn 7-12 tháng

Bé có thể nhận diện và phản ứng rõ ràng với tên mình khi được gọi.
Hiểu một số từ quen thuộc như “ba”, “mẹ”, “bế”.
Bắt đầu bập bẹ và phát âm nhiều hơn khi nghe thấy giọng nói.
Thích thú với nhạc và có thể phản ứng bằng cách vỗ tay, nhún nhảy.

2. Dấu hiệu thính giác bình thường và bất thường

2.1. Dấu hiệu thính giác bình thường ở trẻ sơ sinh

Giật mình hoặc phản ứng khi có tiếng động lớn.
Quay đầu về phía âm thanh quen thuộc.
Nhận ra giọng nói của mẹ và phản ứng khi mẹ trò chuyện.
Bập bẹ hoặc phát âm khi được kích thích bằng âm thanh.

2.2. Dấu hiệu cảnh báo trẻ có thể bị suy giảm thính giác

Nếu bé có những biểu hiện sau, mẹ nên đưa bé đi kiểm tra sớm:

Không phản ứng với tiếng động lớn hoặc giật mình khi có âm thanh mạnh.
Không quay đầu về hướng âm thanh khi đã trên 3 tháng tuổi.
Không phát ra âm thanh hay bập bẹ khi 4-6 tháng tuổi.
Không phản ứng khi được gọi tên từ 7-12 tháng tuổi.
Bé chậm nói hoặc không có hứng thú với âm thanh, nhạc.

3. Cách kích thích thính giác cho trẻ sơ sinh

3.1. Trò chuyện với bé thường xuyên

Ngay từ khi bé chào đời, mẹ nên thường xuyên trò chuyện với bé bằng giọng nói nhẹ nhàng, truyền cảm. Việc này không chỉ giúp bé cảm thấy an toàn mà còn kích thích khả năng lắng nghe và nhận diện giọng nói. Khi mẹ nói chuyện, bé sẽ dần học cách phân biệt âm thanh và ngữ điệu khác nhau.

Trò chuyện với con thường xuyên để kích thích khả năng lắng nghe

3.2. Hát ru, đọc sách và bật nhạc nhẹ nhàng

Những bài hát ru hoặc giai điệu nhẹ nhàng có thể giúp bé phát triển thính giác một cách tự nhiên. Âm nhạc không chỉ giúp bé thư giãn mà còn giúp bé học cách phân biệt nhịp điệu, âm sắc và âm lượng. Mẹ có thể chọn những bản nhạc không lời hoặc các bài hát thiếu nhi đơn giản để bé quen dần với các âm thanh xung quanh.

Mặc dù bé chưa hiểu được nội dung câu chuyện, nhưng việc mẹ đọc sách với giọng điệu sinh động sẽ giúp bé làm quen với âm thanh của ngôn ngữ. Những cuốn sách có hình ảnh sinh động đi kèm với âm thanh có thể giúp bé phát triển khả năng lắng nghe và chú ý.

3.3. Sử dụng đồ chơi phát ra âm thanh

Những món đồ chơi có âm thanh như xúc xắc, lục lạc hoặc nhạc cụ mini sẽ giúp bé làm quen với nhiều âm thanh khác nhau. Khi bé nghe thấy âm thanh, bé sẽ tìm cách quay đầu hoặc vươn tay để chạm vào đồ chơi, qua đó kích thích sự phát triển của thính giác và khả năng phản xạ.

Hành trình phát triển thính giác ở trẻ sơ sinh là một quá trình quan trọng ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và học hỏi của bé sau này. Mẹ cần theo dõi sự phát triển của bé qua từng giai đoạn, nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường và áp dụng những phương pháp kích thích thính giác hiệu quả. Việc trò chuyện, hát ru, đọc sách hay cho bé tiếp xúc với âm thanh tự nhiên sẽ giúp bé phát triển khả năng nghe một cách tốt nhất. Nếu có bất kỳ lo lắng nào về thính giác của bé, mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo bé có một sự phát triển toàn diện và khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699