Kỹ Năng Vận Động Tinh Là Gì? Tầm quan trọng

1. Kỹ năng vận động tinh là gì?

Kỹ năng vận động tinh là khả năng sử dụng các cơ nhỏ ở bàn tay, ngón tay để thực hiện những hoạt động đòi hỏi sự chính xác và khéo léo như cầm nắm, viết, vẽ, cài cúc áo, đánh răng, dùng kéo… Đây là một trong những kỹ năng nền tảng và cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ.

Ngay từ khi chỉ vài tháng tuổi, trẻ đã bắt đầu hình thành các kỹ năng vận động tinh thông qua quan sát, bắt chước người lớn và trải nghiệm với đồ chơi, vật dụng, thậm chí cả thực phẩm. Những trải nghiệm này càng đa dạng, khả năng vận động tinh của trẻ càng linh hoạt và phát triển tốt hơn. Ngược lại, nếu trẻ không được tạo cơ hội vận động tay thường xuyên, hoặc bị giới hạn môi trường chơi – học, rất dễ dẫn đến tình trạng chậm phát triển ở trẻ, đặc biệt là trong kỹ năng tinh tế và khéo léo của đôi tay.

Ở mỗi giai đoạn, trẻ sẽ đạt được những cột mốc kỹ năng khác nhau. Một số kỹ năng vận động tinh tiêu biểu cần được hỗ trợ và phát triển gồm:

Khum bàn tay – mở ngón tay linh hoạt: Đây là tiền đề cho các hoạt động sau như cầm bút, vẽ, cầm muỗng, sử dụng đũa…
Phát triển sự khéo léo của bàn tay: Trẻ học cách phối hợp ngón tay cái và ngón trỏ để xoay nắp chai, vặn khóa kéo hay mở hộp.
Phối hợp hai tay song song: Giúp trẻ thực hiện các hoạt động phức tạp như giữ giấy bằng một tay và vẽ bằng tay còn lại.
Kỹ năng sử dụng kéo: Bao gồm khả năng điều khiển lực tay và phối hợp tay – mắt để cắt theo ý muốn.

Khi được hỗ trợ đúng cách, kỹ năng vận động tinh không chỉ giúp trẻ tự lập hơn trong sinh hoạt hằng ngày mà còn tạo nền tảng vững chắc cho việc học tập và phát triển trí tuệ sau này.

Kỹ năng nền tảng và cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ

2. Một số mốc phát triển kỹ năng vận động tinh của trẻ

Trẻ em phát triển kỹ năng vận động tinh theo từng giai đoạn nhất định, phản ánh sự trưởng thành trong khả năng điều khiển bàn tay, ngón tay một cách linh hoạt. Dưới đây là những cột mốc quan trọng thường gặp:

0–3 tháng tuổi: Trẻ bắt đầu khám phá đôi tay của mình, có thể đặt tay lên miệng, đưa tay ra phía trước và nhìn ngắm tay.
3–6 tháng: Trẻ biết nắm hai tay lại với nhau, cầm được đồ chơi và bắt đầu chuyển đồ vật từ tay này sang tay kia.
6–9 tháng: Trẻ có thể vỗ tay, cầm đồ ăn cho vào miệng, chụm các ngón tay lại để lấy đồ, sử dụng hai tay để cầm nắm đồ chơi.
9–12 tháng: Trẻ sử dụng ngón cái và ngón trỏ để nhặt các vật nhỏ (như miếng bánh), biết chỉ tay vào đồ vật và cầm đồ bằng một tay.
1–2 tuổi: Trẻ có thể xếp chồng các vật lên nhau, bắt đầu viết/vẽ nguệch ngoạc, xúc đồ ăn bằng muỗng, lật từng trang sách và tự cởi quần áo.
2–3 tuổi: Biết vặn nắm cửa, rửa tay, sử dụng muỗng khá thành thạo, xâu hạt to thành chuỗi, tháo/mở nắp các đồ vật đơn giản.
3–4 tuổi: Trẻ cởi và cài nút áo, biết dùng kéo để cắt giấy, có thể tháo lắp những chi tiết nhỏ và vẽ được hình ngôi nhà hoặc người với vài đặc điểm cơ bản.
5–7 tuổi: Kỹ năng ngày càng tinh xảo hơn – trẻ có thể tô màu không lem ra ngoài, sao chép hình vẽ phức tạp hơn, viết chữ cái giống người lớn, phối hợp tay – mắt tốt hơn nhiều.

3. Tại sao kỹ năng vận động tinh lại quan trọng?

Kỹ năng vận động tinh không chỉ đơn thuần là việc sử dụng tay một cách linh hoạt. Đây còn là nền tảng giúp trẻ phát triển trí não, học tập và hình thành sự tự lập từ những việc nhỏ nhất trong cuộc sống hằng ngày. Cụ thể:

3.1. Giúp phát triển khả năng tư duy và trí tuệ

Khi trẻ sử dụng tay để thao tác – từ việc cầm bút, xếp hình, lắp ráp đồ chơi, đến việc gắp thức ăn hay vẽ tranh – não bộ của trẻ cũng được kích hoạt mạnh mẽ. Các vùng não chịu trách nhiệm cho vận động, phối hợp tay-mắt và giải quyết vấn đề cùng hoạt động, từ đó thúc đẩy tư duy logic, khả năng tập trung và trí tưởng tượng của trẻ.

3.2. Tạo nền tảng cho kỹ năng học tập và giao tiếp xã hội

Trẻ em cần kỹ năng vận động tinh tốt để thực hiện các hoạt động học tập cơ bản như viết chữ, tô màu, sử dụng kéo, cầm thìa hay lật sách. Không chỉ vậy, khi có thể tham gia các hoạt động nhóm (vẽ tranh, xếp hình, thủ công), trẻ học cách hợp tác, chia sẻ, giao tiếp với bạn bè – từ đó tăng khả năng kết nối xã hội và làm việc nhóm hiệu quả hơn.

3.3. Thúc đẩy sự tự tin và độc lập của trẻ

Khi trẻ có thể tự mình làm những việc nhỏ như xúc ăn, tự mặc – cởi quần áo, rửa tay hay buộc dây giày… trẻ sẽ cảm thấy mình “giỏi giang” và tự tin hơn. Điều này không chỉ giúp trẻ độc lập sớm mà còn tạo ra cảm giác thành công, kích thích tinh thần học hỏi và khám phá không ngừng.

Kỹ năng vận động tinh không chỉ đơn thuần là việc sử dụng tay một cách linh hoạt

Kỹ năng vận động tinh không chỉ ảnh hưởng đến khả năng học hỏi mà còn góp phần vào sự phát triển trí tuệ và cảm xúc của trẻ. Việc hỗ trợ và khuyến khích trẻ luyện tập những kỹ năng này sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển sau này. Hãy chú ý phát hiện và tạo điều kiện để trẻ rèn luyện kỹ năng này ngay từ khi còn nhỏ.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699