logo
  • Thạc sĩ Bác sĩ
  • Vũ Công Thắng
  • Chăm con đơn giản cùng BS Thắng

Nguyên nhân gây chậm phát triển ở trẻ em và biện pháp khắc phục

16:55 - 04/03/2025Chậm phát triển,

Sự phát triển của trẻ không chỉ phụ thuộc vào yếu tố di truyền mà còn bị ảnh hưởng bởi chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt và cách chăm sóc từ khi còn trong bụng mẹ. Dưới đây là 7 nguyên nhân chậm phát triển ở trẻ em mà cha mẹ thường mắc phải, có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ, đặc biệt là về chiều cao và cách khắc phục.

1. Nguyên nhân gây chậm phát triển ở trẻ em

1.1. Nghĩ rằng gen quyết định tất cả

Nhiều bậc cha mẹ tin rằng nếu mình thấp thì con cũng sẽ thấp, do yếu tố di truyền. Tuy nhiên, gen chỉ chiếm khoảng 23% trong việc quyết định chiều cao, trong khi 77% còn lại phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, vận động và thói quen sinh hoạt. Vì vậy, thay vì lo lắng, cha mẹ có thể cải thiện chiều cao của con bằng cách tập trung vào các yếu tố có thể thay đổi.

1.2. Thiếu Vitamin D3 và K2

Canxi rất quan trọng với sự phát triển xương, nhưng nếu không có Vitamin D3 và K2, canxi sẽ khó được hấp thụ và vận chuyển đến xương. Thiếu hụt hai loại vitamin này có thể khiến trẻ chậm phát triển chiều cao. Do đó, cha mẹ nên bổ sung đầy đủ từ giai đoạn sơ sinh theo hướng dẫn của bác sĩ.

1.3. Để Trẻ Ngủ Quá Muộn

Hormon tăng trưởng (GH) được tiết ra nhiều nhất từ 22h - 2h sáng, đặc biệt là khi trẻ ngủ sâu. Nếu trẻ ngủ muộn sau 10h tối, lượng hormone này sẽ bị giảm tiết, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển xương và chiều cao. Vì vậy, cha mẹ cần tập cho con thói quen ngủ sớm và ngủ đủ giấc.

1.4. Ít vận động

Vận động không chỉ giúp trẻ khỏe mạnh mà còn kích thích tiết hormon tăng trưởng gấp 3 lần so với những trẻ ít vận động. Nếu trẻ lười vận động, chỉ ngồi một chỗ xem tivi, chơi điện thoại, quá trình phát triển chiều cao sẽ bị cản trở. Bên cạnh đó, ít vận động còn làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến trẻ dễ ốm hơn.

1.5. Chế độ ăn uống không lành mạnh

Nhiều cha mẹ chiều con, cho trẻ ăn quá nhiều đồ ngọt, đồ chiên rán, thức ăn nhanh mà không kiểm soát. Những thực phẩm này không chỉ gây béo phì mà còn ức chế sự phát triển của xương, làm giảm khả năng hấp thụ canxi và ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ.

1.6. Bỏ lỡ giai đoạn vàng

Chiều cao của trẻ không phải lúc nào cũng phát triển đồng đều mà sẽ tăng mạnh trong 3 giai đoạn vàng:

  • Giai đoạn bào thai: Từ khi còn trong bụng mẹ, trẻ đã bắt đầu phát triển về chiều cao, cân nặng.

  • Giai đoạn 0 - 3 tuổi: Đây là thời kỳ quan trọng, nếu được chăm sóc tốt, trẻ có thể tăng trung bình 25cm trong năm đầu tiên và 10 - 12cm mỗi năm tiếp theo.

  • Giai đoạn tiền dậy thì: Đây là thời điểm cuối cùng trẻ có thể bứt phá chiều cao. Nếu bỏ lỡ, cơ hội để cải thiện chiều cao sau này sẽ rất khó khăn.

Việc chăm sóc không đúng trong một trong ba giai đoạn này sẽ khiến trẻ bị hạn chế phát triển chiều cao, thậm chí thấp hơn mức trung bình. Bố mẹ có thể đối chiếu bảng chiều cao, cân nặng tiêu chuẩn của bé để biết bé có chiều cao, cân nặng đạt chuẩn không.

1.7. Chế độ dinh dưỡng kém trong thai kỳ

Sự phát triển của bé trong thai kỳ phụ thuộc hoàn toàn vào dinh dưỡng từ mẹ. Nếu mẹ bầu không được cung cấp đủ dưỡng chất, thai nhi có thể bị thiếu hụt các vi chất quan trọng như canxi, sắt, kẽm, dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng bào thai, ảnh hưởng đến chiều cao và trí tuệ của trẻ sau này. Vì vậy, mẹ bầu cần có chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất ngay từ những tháng đầu thai kỳ.

Nguyên nhân gây chậm phát triển ở trẻ em mà bố mẹ nên biết

2. Biện pháp giúp trẻ phát triển toàn diện

Sau khi hiểu được những nguyên nhân khiến trẻ chậm phát triển, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp dưới đây để giúp con phát triển tốt hơn.

2.1. Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ

Chế độ ăn uống hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc tăng trưởng của trẻ. Cha mẹ nên:

  • Bổ sung đầy đủ vi chất để con có thể phát triển tốt nhất.

  • Bổ sung protein từ thịt, cá, trứng, sữa giúp tăng trưởng cơ bắp.

  • Tăng cường thực phẩm giàu kẽm, magie, omega-3 để hỗ trợ phát triển trí não.

  • Hạn chế đồ ăn nhanh, nước ngọt có gas, vì chúng có thể làm suy giảm hấp thụ canxi.

2.2. Thiết lập thói quen ngủ đúng giờ

Cho trẻ đi ngủ trước 22h là điều quan trọng để đảm bảo giấc ngủ sâu, giúp cơ thể tiết ra lượng hormon tăng trưởng tối ưu, hỗ trợ phát triển chiều cao và trí não. 

Bên cạnh đó, cha mẹ nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với điện thoại, tivi trước khi ngủ, vì ánh sáng xanh từ các thiết bị này có thể ức chế sản xuất melatonin – hormone giúp điều hòa giấc ngủ, khiến trẻ khó ngủ và ngủ không sâu giấc. Thay vào đó, hãy tạo thói quen thư giãn trước giờ ngủ như đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc kể chuyện để giúp trẻ dễ dàng đi vào giấc ngủ tự nhiên.

2.3. Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên

Khuyến khích trẻ tham gia các môn thể thao như bơi lội, bóng rổ, nhảy dây, đạp xe sẽ giúp kích thích sự phát triển của xương, hỗ trợ tăng trưởng chiều cao hiệu quả. Đặc biệt, việc vận động ít nhất 60 phút mỗi ngày không chỉ giúp cơ thể dẻo dai, khỏe mạnh mà còn thúc đẩy sản sinh hormon tăng trưởng, tạo điều kiện tối ưu cho quá trình phát triển chiều cao của trẻ.

2.4. Không bỏ lỡ giai đoạn vàng

Giai đoạn vàng để phát triển chiều cao gồm ba thời kỳ quan trọng: bào thai, 0-3 tuổi và tiền dậy thì. Nếu bỏ lỡ bất kỳ giai đoạn nào, trẻ có thể bị hạn chế tiềm năng phát triển chiều cao. Vì vậy, cha mẹ cần chú trọng chế độ dinh dưỡng, giấc ngủ và vận động phù hợp để giúp con phát triển tối ưu.

  • Trong thai kỳ: Mẹ bầu cần ăn uống đủ chất, bổ sung sắt, canxi, DHA để giúp bé phát triển tốt ngay từ trong bụng mẹ.

  • Giai đoạn sơ sinh - 3 tuổi: Đây là giai đoạn tăng trưởng nhanh, cần đảm bảo bú mẹ đầy đủ, ăn dặm đúng cách và bổ sung vi chất hợp lý.

  • Giai đoạn tiền dậy thì: Khuyến khích trẻ vận động nhiều, ngủ đủ giấc, ăn uống đầy đủ và bổ sung đầy đủ vi chất để tối ưu hóa tiềm năng phát triển.

2.5. Hạn chế các yếu tố gây hại

Cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn quá nhiều đồ ngọt, nước có gas và thức ăn nhanh, vì những thực phẩm này có thể cản trở quá trình hấp thụ dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao. Đồng thời, cần tránh để trẻ ngủ muộn, ít vận động hoặc ngồi quá lâu trước màn hình điện thoại, tivi, vì những thói quen này không chỉ làm giảm tiết hormon tăng trưởng mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể của trẻ.

Ngoài những biện pháp trên, bố mẹ có thể đưa bé đi khám để gặp bác sĩ nhi khoa, chuyên gia dinh dưỡng hoặc chuyên gia phát triển để đánh giá tổng quát về sức khỏe, thể chất và tinh thần của bé. Việc thăm khám định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, từ đó có hướng can thiệp kịp thời, đảm bảo bé phát triển toàn diện. Đồng thời, bác sĩ cũng có thể tư vấn cụ thể về chế độ ăn uống, vận động và giấc ngủ phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ.

Bố mẹ có thể đưa bé đi khám bác sĩ nhi khoa, chuyên gia dinh dưỡng,...

Chậm phát triển không chỉ là vấn đề di truyền mà còn do nhiều yếu tố khác liên quan đến dinh dưỡng, vận động và thói quen sinh hoạt. Cha mẹ hoàn toàn có thể giúp con cải thiện chiều cao nếu biết cách chăm sóc đúng đắn. Hãy chú ý đến những điều nhỏ nhất để đảm bảo con có một nền tảng phát triển tốt nhất!

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

  • Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

 https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

  • Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

  • Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

  • Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699

Giỏ hàng của bạn
  • Chưa có sản phẩm nào trong giỏ hàng