Nguyên nhân gây trẻ sơ sinh nhẹ cân

1. Thế nào là trẻ sơ sinh nhẹ cân?

Trẻ sơ sinh nhẹ cân được định nghĩa là những bé có cân nặng lúc chào đời dưới 2.500g, bất kể tuổi thai. Đây là một chỉ số quan trọng phản ánh sức khỏe và mức độ phát triển trong thai kỳ. Nhẹ cân có thể xuất hiện ở hai nhóm chính:

Trẻ sinh non (trước 37 tuần thai): Do chưa đủ thời gian phát triển hoàn thiện trong bụng mẹ, các cơ quan, đặc biệt là phổi, não bộ, tiêu hóa còn non yếu, khiến bé có nguy cơ cao gặp các vấn đề sức khỏe.
Trẻ đủ tháng nhưng nhẹ cân so với tuổi thai: Dù sinh đủ ngày nhưng trọng lượng vẫn thấp hơn mức trung bình. Nguyên nhân có thể do suy dinh dưỡng bào thai, bệnh lý mẹ mắc phải trong thai kỳ hoặc các yếu tố di truyền.

Trẻ sơ sinh nhẹ cân được định nghĩa là những bé có cân nặng lúc chào đời dưới 2.500g

2. Nguyên nhân trẻ sơ sinh nhẹ cân

Trẻ sơ sinh nhẹ cân có thể do nhiều yếu tố phức tạp tác động trong suốt thai kỳ. Hiểu rõ nguyên nhân giúp cha mẹ và bác sĩ có hướng phòng ngừa và xử trí hiệu quả hơn. Các nguyên nhân thường gặp gồm:

2.1. Nguyên nhân từ mẹ

Dinh dưỡng kém khi mang thai: Mẹ ăn thiếu chất, thiếu năng lượng sẽ khiến thai nhi không được cung cấp đủ dưỡng chất để phát triển. Điều này đặc biệt dễ xảy ra ở những mẹ bầu nghén nặng, ăn uống kém hoặc có điều kiện kinh tế khó khăn.
Bệnh lý mãn tính: Các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim, thận có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nuôi dưỡng thai nhi, làm giảm lưu lượng máu và chất dinh dưỡng tới bánh nhau.
Mẹ hút thuốc, uống rượu, dùng chất kích thích: Những chất này làm co mạch máu bánh nhau, giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng đến thai nhi, khiến bé chậm phát triển trong bụng mẹ.
Mẹ bị nhiễm trùng trong thai kỳ: Nhiễm các bệnh như Rubella, toxoplasma, CMV, giang mai… có thể gây tổn thương thai nhi, dẫn đến tình trạng nhẹ cân hoặc dị tật bẩm sinh.
Tử cung bất thường: Tử cung dị dạng, nhau tiền đạo hoặc bất thường cấu trúc tử cung làm giảm không gian phát triển và lượng máu nuôi thai.
Căng thẳng, stress kéo dài: Áp lực tinh thần kéo dài làm tiết ra các hormone stress, giảm lưu lượng máu nuôi thai nhi, ảnh hưởng tới sự tăng trưởng của bé.

2.2. Nguyên nhân từ thai nhi

Bất thường nhiễm sắc thể hoặc di truyền: Các hội chứng như Down, Turner… khiến thai nhỏ hơn so với tuổi thai, dẫn đến tình trạng nhẹ cân ngay từ trong bụng mẹ.
Nhiễm trùng bào thai: Vi khuẩn hoặc virus như CMV, toxoplasma có thể lây truyền từ mẹ sang thai, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển của thai nhi.
Mang đa thai (song thai, sinh ba…): Khi mang nhiều thai, các bé phải chia sẻ không gian trong tử cung và nguồn dinh dưỡng, nên dễ dẫn đến tình trạng nhẹ cân.

2.3. Nguyên nhân từ bánh nhau và dây rốn

Bánh nhau kém phát triển: Khi bánh nhau không phát triển tốt, lượng oxy và chất dinh dưỡng đến thai bị thiếu hụt, dẫn đến thai nhỏ hơn bình thường.
Dây rốn quấn cổ, thắt nút: Các bất thường này làm giảm lưu lượng máu và dưỡng chất nuôi thai, gây nguy cơ suy dinh dưỡng bào thai và trẻ sinh ra nhẹ cân.

3. Cha mẹ nên làm gì để phòng ngừa trẻ sơ sinh nhẹ cân?

Việc phòng ngừa trẻ sơ sinh nhẹ cân cần bắt đầu ngay từ trước và trong thai kỳ. Dưới đây là những việc cha mẹ, nhất là mẹ bầu, nên chú ý thực hiện:

Chăm sóc thai kỳ tốt ngay từ đầu: Mẹ bầu cần đi khám thai định kỳ đầy đủ để bác sĩ theo dõi sự phát triển của thai nhi và phát hiện sớm bất thường. Ngoài ra, nên thực hiện các xét nghiệm sàng lọc quan trọng để tầm soát những bệnh lý tiềm ẩn ở mẹ và thai, giúp can thiệp kịp thời.
Dinh dưỡng đủ và cân đối khi mang thai: Mẹ cần ăn đủ các nhóm chất, tăng cân đạt chuẩn (khoảng 10-12 kg đối với mẹ có BMI bình thường) để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho thai nhi phát triển. Đặc biệt, nên bổ sung vi chất cho trẻ ngay từ trong bụng mẹ như sắt, acid folic, canxi, kẽm, vitamin D… theo chỉ định bác sĩ để phòng ngừa thiếu hụt dinh dưỡng bào thai.
Bỏ hút thuốc, rượu, chất kích thích: Các chất này có thể gây co mạch bánh nhau, làm thai nhi thiếu oxy và dưỡng chất, dẫn đến nhẹ cân khi sinh.
Tránh lao động nặng, stress quá mức: Mẹ bầu nên giữ tinh thần thoải mái, tránh làm việc nặng nhọc vì căng thẳng và mệt mỏi có thể ảnh hưởng lưu lượng máu nuôi thai nhi.
Đi khám ngay nếu có dấu hiệu bất thường: Nếu có hiện tượng đau bụng, ra máu âm đạo, thai máy ít hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, mẹ cần đi khám sớm để được xử trí kịp thời, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Việc phòng ngừa trẻ sơ sinh nhẹ cân cần bắt đầu ngay từ trước và trong thai kỳ

Trẻ sơ sinh nhẹ cân cần được theo dõi sát sao và chăm sóc đặc biệt để tránh biến chứng nguy hiểm. Phòng ngừa bắt đầu từ việc mẹ có thai kỳ khỏe mạnh, khám thai đầy đủ và dinh dưỡng hợp lý. Phát hiện sớm và xử lý kịp thời giúp bé phát triển khỏe mạnh và bắt kịp đà tăng trưởng.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699