1. Rò Luân Nhĩ Là Gì?
Rò luân nhĩ (preauricular fistula) là một dị tật bẩm sinh ở vùng tai, thường xuất hiện dưới dạng một lỗ nhỏ hoặc đường hầm nhỏ nằm gần vành tai, phía trước tai. Đây là kết quả của sự phát triển không hoàn chỉnh của các mô trong giai đoạn phôi thai, cụ thể là ở vùng mang cung thứ nhất và thứ hai. Lỗ rò có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai bên tai, với tỷ lệ khoảng 1-2% ở trẻ em, phổ biến hơn ở một số nhóm dân tộc, bao gồm người châu Á.
Rò luân nhĩ là một dị tật bẩm sinh ở vùng tai của trẻ, thường không gây đau đớn
Mặc dù rò luân nhĩ thường không gây đau đớn hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng ngay từ đầu, nhưng nó có thể trở thành ổ nhiễm trùng nếu vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Do đó, việc nhận biết và theo dõi sớm là rất quan trọng.
2. Dấu Hiệu Nhận Biết Rò Luân Nhĩ ở Trẻ Em
Để phát hiện sớm rò luân nhĩ, cha mẹ cần chú ý đến các dấu hiệu sau:
2.1. Lỗ Nhỏ Gần Vành Tai
Dấu hiệu đặc trưng nhất của rò luân nhĩ là một lỗ nhỏ, thường có kích thước từ 1-2mm, nằm ở phía trước hoặc trên vành tai. Lỗ này có thể trông giống như một vết lõm hoặc một nốt nhỏ trên da. Đôi khi, lỗ rò có thể tiết ra chất dịch màu trắng hoặc vàng nhạt, đặc biệt khi bị ấn vào.
2.2. Sưng Tấy hoặc Đau
Nếu lỗ rò bị nhiễm trùng, khu vực xung quanh có thể sưng đỏ, đau khi chạm vào, hoặc nóng lên. Trong một số trường hợp, trẻ có thể sốt nhẹ hoặc quấy khóc do khó chịu.
2.3. Chảy Mủ hoặc Áp-xe
Khi nhiễm trùng tiến triển, lỗ rò có thể hình thành áp-xe, tức là một khối mủ dưới da. Điều này khiến vùng da quanh tai sưng to, đỏ và đau dữ dội. Nếu áp-xe vỡ, mủ có thể chảy ra ngoài kèm theo mùi hôi.
2.4. Dịch Tiết Kéo Dài
Một số trẻ có rò luân nhĩ tiết dịch liên tục, đặc biệt khi bị kích ứng bởi bụi bẩn, nước, hoặc vệ sinh không đúng cách. Dịch tiết có thể có mùi khó chịu và là dấu hiệu cảnh báo cần kiểm tra y tế.
2.5. Các Dấu Hiệu Kèm Theo
Trong một số trường hợp hiếm, rò luân nhĩ có thể liên quan đến các dị tật bẩm sinh khác, chẳng hạn như dị tật ở thận hoặc tim. Nếu trẻ có các triệu chứng bất thường như tiểu máu, khó thở, hoặc chậm phát triển, cần đưa trẻ đi khám toàn diện.
3. Nguyên Nhân và Biến Chứng của Rò Luân Nhĩ Nếu Không Được Xử Lý
Rò luân nhĩ hình thành do sự phát triển bất thường của các cấu trúc mô trong thai kỳ. Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ trẻ mắc dị tật này:
-
Di truyền: Nếu trong gia đình có người từng bị rò luân nhĩ, trẻ có nguy cơ cao hơn.
-
Yếu tố chủng tộc: Rò luân nhĩ phổ biến hơn ở người châu Á và châu Phi so với các nhóm dân tộc khác.
-
Hội chứng bẩm sinh: Một số trẻ bị rò luân nhĩ có thể mắc các hội chứng như hội chứng Branchio-Oto-Renal (BOR), ảnh hưởng đến tai, cổ, và thận.
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, rò luân nhĩ có thể dẫn đến các biến chứng sau:
-
Nhiễm trùng tái phát: Vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào lỗ rò, gây viêm nhiễm lặp đi lặp lại.
-
Áp-xe hoặc u nang: Nhiễm trùng nặng có thể dẫn đến áp-xe hoặc hình thành u nang chứa mủ, gây đau đớn và cần can thiệp phẫu thuật.
-
Sẹo vĩnh viễn: Nhiễm trùng kéo dài hoặc áp-xe vỡ có thể để lại sẹo xấu trên da.
-
Ảnh hưởng thính giác: Trong một số trường hợp hiếm, nhiễm trùng lan rộng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc tai, gây giảm thính lực.
4. Biện Pháp Xử Lý Rò Luân Nhĩ Ở Trẻ
Cha mẹ nên đảm bảo khu vực quanh lỗ rò luôn sạch sẽ và khô ráo. Khi tắm cho trẻ, cần tránh để nước hoặc xà phòng chảy vào lỗ rò, vì đây là nguyên nhân chính gây kích ứng và nhiễm trùng. Có thể sử dụng bông gòn sạch để che lỗ rò trong lúc tắm hoặc vệ sinh tai. Ngoài ra, cần hạn chế để trẻ tiếp xúc với bụi bẩn hoặc chạm tay vào vùng tai, vì tay trẻ có thể mang vi khuẩn.
Cha mẹ cần vệ sinh tai bé sạch sẽ, khô ráo để hạn chế tình trạng nhiễm trùng
Nếu trẻ có rò luân nhĩ nhưng chưa có dấu hiệu nhiễm trùng, cha mẹ nên kiểm tra vùng tai hàng ngày để phát hiện các thay đổi như sưng, đỏ, hoặc tiết dịch. Ghi chép lại các triệu chứng, bao gồm tần suất tiết dịch hoặc bất kỳ dấu hiệu khó chịu nào của trẻ, sẽ giúp cung cấp thông tin hữu ích khi trao đổi với bác sĩ. Theo dõi định kỳ cũng giúp cha mẹ nhận biết kịp thời các dấu hiệu nhiễm trùng để xử lý trước khi tình trạng trở nên nghiêm trọng.
Nếu trẻ có dấu hiệu nhiễm trùng như sưng đỏ, đau, hoặc tiết mủ ở vùng lỗ rò, cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức. Cha mẹ cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ, đảm bảo trẻ dùng đủ liều kháng sinh để tránh tình trạng kháng thuốc.
Nếu rò luân nhĩ gây nhiễm trùng tái phát hoặc có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật để loại bỏ hoàn toàn đường rò. Đây là một thủ thuật tương đối đơn giản, thường được thực hiện dưới gây mê toàn thân và có tỷ lệ thành công cao. Tuy nhiên, phẫu thuật thường được trì hoãn cho đến khi trẻ lớn hơn (thường sau 1-2 tuổi) và tình trạng nhiễm trùng đã được kiểm soát. Cha mẹ nên thảo luận kỹ với bác sĩ về lợi ích và rủi ro của phẫu thuật để đưa ra quyết định phù hợp.
Rò luân nhĩ là một dị tật bẩm sinh không hiếm gặp ở trẻ em, nhưng nếu được phát hiện và xử lý sớm, các biến chứng có thể được ngăn chặn hiệu quả. Cha mẹ cần chú ý quan sát vùng tai của trẻ ngay từ khi sinh, giữ vệ sinh sạch sẽ, và đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường. Với sự chăm sóc đúng cách và can thiệp y tế kịp thời, trẻ bị rò luân nhĩ vẫn có thể phát triển khỏe mạnh mà không gặp phải các vấn đề nghiêm trọng. Nếu bạn nghi ngờ trẻ có rò luân nhĩ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699