1. Nhiễm trùng hậu sản là gì?

Nhiễm trùng hậu sản là tình trạng nhiễm khuẩn xảy ra ở phụ nữ sau khi sinh, thường trong vòng 6 tuần đầu sau sinh (giai đoạn hậu sản). Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến tử cung, âm đạo, vết mổ (nếu sinh mổ) hoặc các cơ quan khác trong cơ thể. Nhiễm trùng hậu sản xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương, chẳng hạn như vết rách tầng sinh môn, vết mổ cesarean hoặc lớp nội mạc tử cung sau khi nhau thai bong ra.

Theo các nghiên cứu y khoa, tỷ lệ nhiễm trùng hậu sản dao động từ 1-10% ở các nước phát triển và cao hơn ở các nước đang phát triển, nơi điều kiện vệ sinh và chăm sóc y tế còn hạn chế. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây biến chứng và tử vong ở phụ nữ sau sinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

2. Nguyên nhân gây nhiễm trùng hậu sản

Vi khuẩn xâm nhập là nguyên nhân chính dẫn đến nhiễm trùng hậu sản. Các loại vi khuẩn như Streptococcus, Staphylococcus, Escherichia coli (E. coli) hoặc vi khuẩn kỵ khí có thể xâm nhập vào cơ thể qua các tổn thương trong quá trình sinh nở. Những vi khuẩn này thường có sẵn trong môi trường hoặc trên da, nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi như vết thương hở, chúng có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng.

Vi khuẩn là nguyên nhân chính dẫn đến nhiễm trùng hậu sản

Vệ sinh không đảm bảo cũng góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nếu vùng kín không được vệ sinh đúng cách hoặc không thay băng vệ sinh thường xuyên, vi khuẩn có thể dễ dàng phát triển và gây nhiễm trùng. Đặc biệt, trong môi trường thiếu vệ sinh, nguy cơ này càng cao, nhất là ở những khu vực y tế kém phát triển.

Sinh mổ là một yếu tố nguy cơ quan trọng. Vết mổ ở bụng là con đường dễ dàng để vi khuẩn xâm nhập, đặc biệt nếu không được chăm sóc đúng cách. Việc vệ sinh vết mổ không kỹ lưỡng hoặc để vết mổ bị ẩm ướt có thể dẫn đến nhiễm trùng cục bộ hoặc lan rộng.

Tổn thương tầng sinh môn trong quá trình sinh thường cũng là một nguyên nhân phổ biến. Các vết rách hoặc vết khâu tầng sinh môn nếu không được vệ sinh sạch sẽ có thể trở thành ổ nhiễm trùng. Việc chăm sóc không đúng cách sau sinh làm tăng nguy cơ vi khuẩn phát triển ở khu vực này.

3. Triệu chứng của nhiễm trùng hậu sản

Nhận biết sớm các triệu chứng của nhiễm trùng hậu sản là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Sốt hoặc ớn lạnh: Sốt cao trên 38°C, đặc biệt nếu kéo dài, là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng.

• Đau bụng dưới: Cảm giác đau hoặc nhạy cảm ở vùng bụng dưới, đặc biệt là khu vực tử cung.

• Sản dịch bất thường: Sản dịch có mùi hôi, màu sắc bất thường (xanh, vàng đậm) hoặc lẫn mủ.

• Đau tại vết mổ hoặc tầng sinh môn: Vết mổ sưng đỏ, đau hoặc chảy mủ là dấu hiệu rõ ràng của nhiễm trùng.

• Mệt mỏi, suy nhược: Cảm giác mệt mỏi kéo dài, không cải thiện dù nghỉ ngơi.

• Các triệu chứng toàn thân: Nhịp tim nhanh, khó thở, hoặc tụt huyết áp trong trường hợp nhiễm trùng nặng (nhiễm trùng huyết).

4. Mối nguy hiểm của nhiễm trùng hậu sản

Nhiễm trùng huyết là một biến chứng nghiêm trọng của nhiễm trùng hậu sản. Khi vi khuẩn từ ổ nhiễm trùng lan vào máu, chúng có thể gây nhiễm trùng toàn thân, đe dọa tính mạng. Tình trạng này đòi hỏi điều trị khẩn cấp, thường bằng kháng sinh mạnh và chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện.

Áp xe tử cung hoặc vùng chậu là một nguy cơ khác. Sự tích tụ mủ trong tử cung hoặc vùng chậu có thể gây đau đớn dữ dội và thường cần phẫu thuật để dẫn lưu. Nếu không được xử lý kịp thời, áp xe có thể làm tổn thương các cơ quan lân cận.

Nhiễm trùng kéo dài có thể dẫn đến vô sinh. Vi khuẩn có thể gây tổn thương vĩnh viễn đến tử cung hoặc ống dẫn trứng, làm giảm khả năng thụ thai trong tương lai. Đây là một hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt đối với những phụ nữ có kế hoạch sinh con sau này.

Suy đa cơ quan là biến chứng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm. Nhiễm trùng nặng có thể làm suy giảm chức năng của các cơ quan quan trọng như gan, thận hoặc tim. Tình trạng này đòi hỏi điều trị tích cực và có thể để lại di chứng lâu dài.

Tử vong, dù hiếm gặp ở các quốc gia có hệ thống y tế phát triển, vẫn là một nguy cơ nếu nhiễm trùng hậu sản không được điều trị kịp thời. Ở những khu vực thiếu thốn điều kiện y tế, tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng hậu sản vẫn ở mức đáng lo ngại.

5. Phòng ngừa nhiễm trùng hậu sản

Giữ vệ sinh cá nhân là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng hậu sản. Các bà mẹ nên rửa tay thường xuyên và vệ sinh vùng kín bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh phù hợp. Thay băng vệ sinh thường xuyên giúp tránh tích tụ vi khuẩn, đặc biệt trong những ngày đầu sau sinh.

Chăm sóc vết mổ đúng cách là điều cần thiết đối với những người sinh mổ. Vết mổ cần được giữ khô ráo, sạch sẽ và kiểm tra thường xuyên. Nếu có dấu hiệu sưng, đỏ hoặc chảy mủ, cần báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.

Mẹ cần giữ vết mổ, khô ráo và sạch sẽ để tránh nhiễm trùng hậu sản

Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng. Uống đủ nước, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ và tái khám đúng lịch là những bước quan trọng để tăng cường sức đề kháng và phát hiện sớm bất kỳ vấn đề nào.

Nhiễm trùng hậu sản là một tình trạng nghiêm trọng nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc giữ vệ sinh, chăm sóc sức khỏe đúng cách và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe của mẹ sau sinh. Hãy luôn lắng nghe cơ thể mình và không ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp y tế khi cần thiết. Sức khỏe của bạn không chỉ quan trọng với bản thân mà còn với cả gia đình, đặc biệt là em bé mới chào đời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699