Những nguyên nhân nào khiến trẻ bị tiêu chảy

1. Trẻ bị tiêu chảy là gì?

Tiêu chảy là tình trạng trẻ đi ngoài phân lỏng hoặc toàn nước, thường xuyên hơn bình thường. Theo Tổ Chức Y tế Thế Giới (WHO), một trẻ bị xem là tiêu chảy khi đi ngoài nhiều hơn 3 lần/ngày và phân loãng.

Tiêu chảy được chính thức chia thành hai dạng:

Tiêu chảy cấp tính: Xảy ra trong vài ngày và tự khỏi khi có chế độ dưỡng hợp lý.
Tiêu chảy kéo dài: Kéo dài hơn 14 ngày, dừng từ nguy cơ mất nước nghiêm trọng đến rối loạn tiêu hóa nguy hiểm.

2. Triệu chứng của trẻ bị tiêu chảy

Khi trẻ bị tiêu chảy, các biểu hiện dưới đây thường xuyên gặp:

Đi ngoài nhiều lần trong ngày là triệu chứng phổ biến mà bé bị tiêu chảy gặp phải

Đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân loãng, nước nhầy.
Mất nước: Khô môi, khô lưỡi, quấy khóc nhưng không có nước mắt.
Phân có lẫn nhầy máu.
Sốt, buồn nôn, mệt mỏi.
Biếng ăn hoặc chán đồ uống.
Ở những trường hợp nặng, trẻ có thể co giật hoặc hôn mê.

3. Nguyên nhân khiến trẻ bị tiêu chảy

Tiêu chảy ở trẻ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là do nhiễm khuẩn, chế độ ăn uống không hợp lý hoặc tác dụng phụ của thuốc.

3.1. Nhiễm khuẩn đường ruột

Hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt, rất dễ bị tấn công bởi các vi khuẩn, virus và ký sinh trùng gây tiêu chảy. Một số tác nhân phổ biến bao gồm:

Vi khuẩn: Các loại vi khuẩn như E. coli, Salmonella, Shigella có thể xâm nhập vào hệ tiêu hóa qua thực phẩm bẩn hoặc tay không sạch, gây rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy.
Virus: Rotavirus là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong giai đoạn từ 6 tháng đến 2 tuổi.
Ký sinh trùng: Giardia lamblia là một loại ký sinh trùng gây tiêu chảy kéo dài nếu trẻ tiếp xúc với nguồn nước hoặc thực phẩm bị nhiễm bẩn.

3.2. Dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm

Một số trẻ có cơ địa nhạy cảm có thể bị tiêu chảy do dị ứng hoặc không dung nạp một số loại thực phẩm:

Không dung nạp lactose: Một số trẻ không thể tiêu hóa được lactose có trong sữa bò và các sản phẩm từ sữa, gây tiêu chảy sau khi uống sữa.
Dị ứng protein sữa bò: Dị ứng với protein trong sữa có thể gây tiêu chảy, đau bụng và thậm chí là phản ứng nghiêm trọng hơn như nổi mẩn hoặc khó thở.
Thực phẩm không phù hợp: Trẻ ăn thực phẩm quá sớm hoặc không phù hợp với độ tuổi có thể gây kích thích đường ruột và dẫn đến tiêu chảy.

3.3. Dùng thuốc

Một số loại thuốc, đặc biệt là kháng sinh, có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh đường ruột và gây tiêu chảy ở trẻ:

Kháng sinh: Khi dùng kháng sinh, không chỉ vi khuẩn gây bệnh mà cả vi khuẩn có lợi trong đường ruột cũng bị tiêu diệt, gây mất cân bằng vi sinh và dẫn đến tiêu chảy.
Các loại thuốc khác: Một số loại thuốc hạ sốt, giảm đau cũng có thể gây tác dụng phụ là tiêu chảy nếu không sử dụng đúng liều lượng.

3.4. Chế độ ăn uống không hợp lý

Chế độ ăn uống của trẻ có ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và có thể là nguyên nhân gây tiêu chảy:

Thực phẩm ôi thiu, không đảm bảo vệ sinh: Trẻ ăn phải thực phẩm nhiễm khuẩn, ôi thiu hoặc không được chế biến hợp vệ sinh có thể bị tiêu chảy cấp tính.
Dinh dưỡng mất cân bằng: Chế độ ăn có quá nhiều chất béo, đường hoặc chất xơ không hòa tan có thể khiến hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động quá mức và gây tiêu chảy.

4. Hướng dẫn cha mẹ chăm sóc trẻ bị tiêu chảy tại nhà

4.1. Bù nước và điện giải

Mất nước là nguy cơ lớn nhất khi trẻ bị tiêu chảy. Vì vậy, cha mẹ cần:

Cho trẻ uống dung dịch Oresol pha đúng liều lượng.
Cho bú mẹ thường xuyên hơn nếu trẻ còn bú mẹ.
Bổ sung nước lọc, nước cháo loãng, nước dừa.

4.2. Chế độ ăn uống phù hợp

Duy trì chế độ ăn bình thường, không kiêng khem quá mức.
Thực phẩm nên dùng: Cháo loãng, súp gà, chuối, cà rốt.
Tránh thực phẩm kích thích tiêu hóa: Đồ ngọt, nước có gas, thực phẩm nhiều dầu mỡ.

4.3. Khi nào cần đưa trẻ đi bác sĩ?

Nếu trẻ có các dấu hiệu sau, cha mẹ cần đưa đi khám ngay:

Bé bị tiêu chảy cần được đưa đi khám nếu có biểu hiện bất thường

Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày.
Trẻ có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng.
Sốt cao không hạ.
Đi ngoài có máu.
Trẻ hôn mê, mệt lả, không ăn uống được.

Tiêu chảy là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, có thể gây mất nước nghiêm trọng và nguy hiểm. Cha mẹ cần theo dõi sát sao, bù nước kịp thời, đảm bảo dinh dưỡng hợp lý và biết khi nào cần đưa con đi khám để tránh biến chứng. Nếu trẻ bị tiêu chảy kéo dài, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương án điều trị phù hợp nhất.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699