Tập ăn dặm đúng cách: Hướng dẫn chi tiết cho mẹ lần đầu

1. Ăn dặm là gì? Khi nào nên bắt đầu?

Ăn dặm là giai đoạn bé bắt đầu chuyển từ sữa mẹ hoặc sữa công thức sang làm quen với các loại thức ăn đặc hơn. Đây là bước quan trọng giúp bé phát triển kỹ năng nhai, nuốt và hình thành thói quen ăn uống lành mạnh.

Thời điểm lý tưởng để bắt đầu ăn dặm thường là khi bé tròn 6 tháng tuổi. Lúc này, hệ tiêu hóa của bé đã dần hoàn thiện, có thể hấp thu được các loại thực phẩm khác ngoài sữa. Đồng thời, bé cũng cần bổ sung thêm vi chất dinh dưỡng như sắt mà sữa mẹ không còn cung cấp đủ.

Một số dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng ăn dặm bao gồm:

Bé có thể ngồi tương đối vững, kiểm soát đầu tốt.
Háo hức khi thấy người lớn ăn, với tay lấy thức ăn hoặc đưa tay vào miệng.
Không còn phản xạ đẩy lưỡi quá mạnh khi đưa thức ăn vào miệng.

Ngược lại, mẹ không nên cho bé ăn dặm quá sớm (trước 6 tháng) vì hệ tiêu hóa chưa đủ trưởng thành, dễ gây rối loạn tiêu hóa và tăng nguy cơ dị ứng. Cũng không nên để quá muộn (sau 7 tháng) vì có thể khiến bé thiếu hụt dưỡng chất, chậm phát triển kỹ năng ăn uống và tăng nguy cơ biếng ăn sau này.

Ăn dặm là giai đoạn bé chuyển từ sữa mẹ hoặc sữa công thức sang làm quen với thức ăn đặc hơn

2. Nguyên tắc tập ăn dặm đúng cách

Việc ăn dặm không chỉ giúp bé làm quen với thực phẩm mới mà còn rèn luyện kỹ năng nhai, nuốt. Để đảm bảo bé ăn dặm an toàn và hiệu quả, mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

Bắt đầu với thực phẩm đơn giản, dễ tiêu hóa: Nên cho bé làm quen với các món như cháo loãng, bột ngũ cốc, rau củ nghiền mịn trước khi chuyển sang thực phẩm phức tạp hơn.
Tăng dần độ đặc theo thời gian: Mẹ nên bắt đầu với thức ăn lỏng, sau đó tăng dần độ sệt rồi mới đến dạng thô, giúp bé thích nghi dần mà không bị sợ thức ăn.
Giữ tâm lý thoải mái, không ép bé ăn: Bé có thể chưa quen ngay với việc ăn dặm, vì vậy mẹ cần kiên nhẫn, tạo môi trường vui vẻ khi ăn để bé hào hứng hơn.
Không dùng gia vị trong năm đầu: Muối, đường, nước mắm có thể ảnh hưởng đến thận của bé, vì vậy mẹ chỉ nên cho bé ăn thực phẩm tự nhiên, không nêm nếm gia vị.
Cho bé ăn theo nhu cầu: Không bắt buộc bé phải ăn hết phần ăn mẹ chuẩn bị. Lượng ăn mỗi ngày có thể thay đổi tùy vào nhu cầu và sự thích nghi của bé.
Quan sát phản ứng của bé với từng loại thực phẩm: Mỗi khi cho bé thử một món mới, mẹ nên theo dõi trong 2-3 ngày để phát hiện dấu hiệu dị ứng như nổi mẩn, tiêu chảy, nôn trớ. Nếu có dấu hiệu bất thường, mẹ cần ngừng ngay thực phẩm đó và tham khảo ý kiến bác sĩ.

3. Những sai lầm khi tập ăn dặm khiến bé biếng ăn

Khi rèn ăn cho con, nhiều cha mẹ vô tình mắc phải những sai lầm khiến bé sợ ăn, biếng ăn hoặc ảnh hưởng đến thói quen ăn uống lâu dài. Dưới đây là những lỗi phổ biến cần tránh để giúp bé ăn uống vui vẻ và hiệu quả.

Ép bé ăn quá nhiều, quá nhanh: Việc thúc ép có thể khiến bé sợ hãi, dẫn đến nôn trớ hoặc phản kháng khi đến giờ ăn. Hãy để bé ăn theo nhu cầu và tạo môi trường ăn uống vui vẻ.
Cho bé ăn thức ăn quá đặc hoặc quá loãng: Nếu thức ăn quá loãng, bé khó học cách nhai, còn nếu quá đặc, bé có thể bị hóc hoặc không tiêu hóa tốt. Mẹ nên điều chỉnh kết cấu phù hợp theo độ tuổi.
Dùng điện thoại, tivi để dụ bé ăn: Việc ăn trong khi xem màn hình có thể làm bé mất tập trung, không cảm nhận được mùi vị thức ăn, dẫn đến mất phản xạ nhai và nuốt kém.
Không đảm bảo đa dạng thực phẩm: Nếu chỉ cho bé ăn một số loại thực phẩm quen thuộc, bé dễ bị thiếu vi chất quan trọng như sắt, kẽm, vitamin. Hãy thay đổi thực đơn thường xuyên để giúp bé làm quen với nhiều hương vị khác nhau.

Khi cho bé ăn dặm, nhiều cha mẹ vô tình mắc phải những sai lầm khiến bé sợ ăn

Ăn dặm là cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển của bé, cần được thực hiện đúng cách để đảm bảo sức khỏe và dinh dưỡng. Không có một phương pháp ăn dặm duy nhất phù hợp cho mọi bé, vì vậy mẹ nên linh hoạt điều chỉnh theo nhu cầu và sở thích của con. Quan trọng nhất, hãy giữ tinh thần thoải mái, kiên nhẫn và tạo cho bé một trải nghiệm ăn dặm vui vẻ, giúp con hình thành thói quen ăn uống lành mạnh ngay từ đầu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699