Theo dõi chu vi vòng đầu – Chìa khóa phát hiện sớm

1. Chu vi vòng đầu của trẻ là gì?

Chu vi vòng đầu là số đo đường tròn quanh hộp sọ của trẻ, được xác định bằng cách đặt thước dây mềm đi qua các điểm giải phẫu cố định: phía trước qua điểm giữa trán và phía sau qua phần lồi nhất của xương chẩm. Đây là chỉ số cơ bản nhưng rất quan trọng trong việc theo dõi sự phát triển của trẻ nhỏ.

Việc đo chu vi vòng đầu giúp phản ánh quá trình phát triển của não bộ trong những năm đầu đời – giai đoạn não phát triển nhanh nhất. Nếu vòng đầu tăng trưởng bất thường, có thể cảnh báo các tình trạng như não úng thủy, đầu nhỏ, hoặc rối loạn phát triển thần kinh. Do đó, chỉ số này thường được bác sĩ nhi khoa theo dõi định kỳ cùng với cân nặng và chiều cao để đánh giá toàn diện sức khỏe của trẻ.

Chu vi vòng đầu là số đo đường tròn quanh hộp sọ của trẻ

2. Chu vi vòng đầu bình thường theo độ tuổi

Để đánh giá sự phát triển não bộ của trẻ có bình thường hay không, cha mẹ cần theo dõi chu vi vòng đầu định kỳ và so sánh với dữ liệu tham chiếu theo tuổi. Việc đo lường này không chỉ dựa vào chỉ số một lần mà quan trọng hơn là xu hướng tăng trưởng qua thời gian. Chu vi vòng đầu của trẻ khỏe mạnh sẽ tăng đều, phù hợp với từng giai đoạn phát triển.

Trẻ sơ sinh: Chu vi vòng đầu trung bình khoảng 34 – 35cm ngay sau sinh.
0 – 3 tháng tuổi: Mỗi tháng tăng khoảng 2cm, phản ánh giai đoạn não phát triển nhanh nhất.
4 – 6 tháng tuổi: Chu vi vòng đầu tiếp tục tăng nhưng chậm hơn, khoảng 1cm/tháng.
7 – 12 tháng tuổi: Tốc độ tăng giảm dần, trung bình 0,5cm/tháng.
Sau 1 tuổi: Chu vi vòng đầu vẫn phát triển nhưng chậm hơn nhiều, chủ yếu tập trung vào hoàn thiện chức năng não bộ.

3. Cách đo chu vi vòng đầu chính xác cho trẻ

Đo chu vi vòng đầu là một bước quan trọng giúp cha mẹ và bác sĩ theo dõi sự phát triển não bộ cũng như hệ thần kinh của trẻ. Việc thực hiện đúng cách sẽ mang lại kết quả chính xác, tránh sai lệch khi so sánh với bảng tham chiếu.

Chuẩn bị dụng cụ: Cần có thước dây mềm, sạch và một phiếu để ghi kết quả.
Tư thế của trẻ: Đặt trẻ nằm ngửa trên mặt phẳng êm ái. Đầu trẻ nên để thẳng hoặc hơi cúi nhẹ về phía trước để dễ dàng đo. Đảm bảo trẻ thoải mái, hạn chế quấy khóc trong lúc đo.
Cách đo: Đặt thước dây vòng quanh đầu, đi qua điểm nhô cao nhất của trán, vòng qua phía trên tai và qua điểm lồi nhất ở sau gáy. Thước phải áp sát nhưng không siết chặt hoặc quá lỏng.
Đọc và ghi kết quả: Xác định điểm giao nhau trên thước dây, ghi lại số đo chính xác đến 0,1cm. Nên thực hiện đo 2–3 lần để lấy kết quả trung bình.
Theo dõi định kỳ: So sánh số đo vừa ghi với dữ liệu tham chiếu theo tháng tuổi, đồng thời đối chiếu với kết quả những tháng trước để đánh giá sự tăng trưởng của trẻ có ổn định hay không.

4. Khi nào cha mẹ cần lo lắng?

Theo dõi chu vi vòng đầu giúp cha mẹ kịp thời phát hiện những bất thường trong sự phát triển của não bộ. Nếu chỉ số lệch quá nhiều so với chuẩn, hoặc có dấu hiệu đi kèm, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm để được kiểm tra chuyên sâu.

Chu vi vòng đầu tăng quá nhanh: Nếu vòng đầu của trẻ tăng vượt mức chuẩn nhiều tháng liền, có thể gợi ý tình trạng não úng thủy, khi dịch não tủy tích tụ gây áp lực trong hộp sọ. Biểu hiện đi kèm thường là thóp phồng, tĩnh mạch da đầu nổi rõ, quấy khóc nhiều.
Chu vi vòng đầu quá nhỏ: Khi vòng đầu nhỏ hơn đáng kể so với chuẩn trung bình, trẻ có nguy cơ mắc tật đầu nhỏ, ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và vận động.
Triệu chứng kèm theo: Ngoài số đo vòng đầu, cha mẹ cần lưu ý các dấu hiệu bất thường khác như nôn trớ liên tục, co giật, thóp căng phồng, mắt nhìn xuống dưới bất thường, chậm biết lẫy – ngồi – bò. Đây là những cảnh báo về sự phát triển thần kinh không bình thường.

Theo dõi chu vi vòng đầu giúp cha mẹ kịp thời phát hiện những bất thường trong sự phát triển của não bộ

Theo dõi chu vi vòng đầu định kỳ giúp cha mẹ nắm bắt sự phát triển trí não của trẻ một cách chính xác. Nếu chỉ số vượt quá hoặc thấp hơn ngưỡng bình thường, cần đưa bé đi khám để được kiểm tra chuyên sâu. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ giúp trẻ có cơ hội phát triển khỏe mạnh và bắt kịp bạn bè cùng lứa.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699