1. Tình trạng nhiễm giun ở trẻ em

Ký sinh trùng đường ruột, đặc biệt là giun, là vấn đề sức khỏe phổ biến ở các nước đang phát triển, bao gồm Việt Nam. Trẻ em dễ bị nhiễm giun do thói quen bò trườn, tiếp xúc với đất cát, hoặc đưa tay vào miệng mà không được vệ sinh sạch sẽ. Các loại giun phổ biến ở trẻ em bao gồm:

• Giun đũa: Gây ra các vấn đề như đau bụng, suy dinh dưỡng, và chậm phát triển.

• Giun kim: Thường gây ngứa hậu môn, khó chịu, và rối loạn giấc ngủ.

• Giun móc: Có thể dẫn đến thiếu máu do mất máu qua đường ruột.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhiễm giun có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, với trẻ dưới 2 tuổi, hệ tiêu hóa và miễn dịch còn non yếu, do đó việc sử dụng thuốc tẩy giun cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Nhiễm giun có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ nếu không được điều trị kịp thời

2. Trẻ dưới 2 tuổi có nên tẩy giun?

Theo các hướng dẫn y khoa từ WHO và Bộ Y tế Việt Nam, việc tẩy giun định kỳ thường được khuyến cáo cho trẻ từ 2 tuổi trở lên ở những khu vực có tỷ lệ nhiễm giun cao. Tuy nhiên, đối với trẻ dưới 2 tuổi, việc sử dụng thuốc tẩy giun không được khuyến khích như một biện pháp phòng ngừa định kỳ. Lý do chính bao gồm:

• Hệ miễn dịch và tiêu hóa còn yếu: Trẻ dưới 2 tuổi có hệ tiêu hóa và gan thận chưa phát triển hoàn thiện. Các loại thuốc tẩy giun như albendazole hoặc mebendazole có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, đau bụng, hoặc ảnh hưởng đến chức năng gan nếu liều lượng không được kiểm soát chặt chẽ.

• Nguy cơ tác dụng phụ: Một số trẻ có thể gặp phản ứng dị ứng hoặc tác dụng phụ nghiêm trọng hơn khi sử dụng thuốc tẩy giun. Đặc biệt, nếu trẻ không thực sự nhiễm giun, việc dùng thuốc có thể không cần thiết và gây hại.

• Khó xác định nhiễm giun: Trẻ dưới 2 tuổi thường chưa có triệu chứng rõ ràng của nhiễm giun. Việc chẩn đoán cần dựa vào xét nghiệm phân hoặc các dấu hiệu lâm sàng cụ thể, điều này đòi hỏi sự can thiệp của bác sĩ chuyên khoa.

• Hiệu quả không rõ ràng: Ở trẻ nhỏ, môi trường sống và thói quen vệ sinh có thể ảnh hưởng lớn hơn đến nguy cơ tái nhiễm. Do đó, việc tẩy giun mà không kết hợp vệ sinh môi trường thường không mang lại hiệu quả lâu dài.

3. Khi nào trẻ dưới 2 tuổi cần tẩy giun?

Mặc dù không khuyến khích tẩy giun định kỳ cho trẻ dưới 2 tuổi, trong một số trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc tẩy giun nếu:

Trong một số trường hợp cụ thể bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc tẩy giun cho bé dưới 2 tuổi

• Trẻ được xác định nhiễm giun thông qua xét nghiệm phân.

• Trẻ có các triệu chứng rõ ràng như đau bụng kéo dài, sụt cân, thiếu máu, hoặc ngứa hậu môn do giun kim.

• Trẻ sống trong môi trường có nguy cơ nhiễm giun cao, chẳng hạn như khu vực vệ sinh kém hoặc gia đình có người nhiễm giun.

Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ cân nhắc liều lượng và loại thuốc phù hợp với cân nặng và tình trạng sức khỏe của trẻ. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm mebendazole hoặc pyrantel, với liều lượng được điều chỉnh cẩn thận.

4. Lời khuyên cho cha mẹ

Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa: Trước khi quyết định tẩy giun cho trẻ, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên gia về ký sinh trùng để được tư vấn. Không tự ý mua thuốc tẩy giun hoặc sử dụng thuốc theo lời mách bảo từ người thân, bạn bè. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ, thực hiện các xét nghiệm cần thiết (như xét nghiệm phân) để xác định xem trẻ có thực sự nhiễm giun hay không, và nếu cần tẩy giun, sẽ chỉ định loại thuốc và liều lượng phù hợp với độ tuổi và cân nặng của trẻ.

Theo dõi sát sao các triệu chứng bất thường: Cha mẹ cần quan sát kỹ các dấu hiệu sức khỏe của trẻ, chẳng hạn như đau bụng kéo dài, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân, ngứa hậu môn (đặc biệt vào ban đêm, có thể do giun kim), hoặc trẻ có biểu hiện mệt mỏi, thiếu máu. Nếu nhận thấy những triệu chứng này, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng do nhiễm giun gây ra.

Xây dựng thói quen vệ sinh tốt: Vệ sinh là yếu tố then chốt trong việc phòng ngừa nhiễm giun. Cha mẹ nên tập cho trẻ thói quen rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, và sau khi chơi ngoài trời. Đối với trẻ dưới 2 tuổi, cha mẹ cần chủ động rửa tay cho trẻ và đảm bảo các bề mặt trẻ tiếp xúc (như đồ chơi, sàn nhà, bàn ăn) được vệ sinh sạch sẽ. Ngoài ra, cần cắt móng tay cho trẻ thường xuyên để tránh vi khuẩn và trứng giun tích tụ.

Việc tẩy giun cho trẻ dưới 2 tuổi là một vấn đề nhạy cảm, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và rủi ro. Theo khuyến nghị y khoa, trẻ dưới 2 tuổi chỉ nên tẩy giun khi có bằng chứng rõ ràng về nhiễm giun và được bác sĩ chỉ định. Thay vì dựa vào thuốc, cha mẹ nên tập trung vào các biện pháp vệ sinh và chăm sóc sức khỏe để bảo vệ trẻ khỏi ký sinh trùng. Hãy luôn ưu tiên sức khỏe của trẻ bằng cách tham khảo ý kiến chuyên gia và duy trì môi trường sống sạch sẽ, an toàn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699