1. Nghe kém một bên tai là gì?

Nghe kém một bên tai là tình trạng trẻ chỉ nghe được âm thanh ở một tai, trong khi tai còn lại có khả năng nghe bình thường. Mức độ nghe kém có thể dao động từ nhẹ (khó nghe âm thanh nhỏ) đến nặng (gần như không nghe được âm thanh ở tai bị ảnh hưởng). Tình trạng này có thể là bẩm sinh (có từ khi sinh) hoặc mắc phải do các yếu tố như chấn thương, nhiễm trùng, hoặc các vấn đề khác trong quá trình phát triển của trẻ.

Nghe kém một bên tai là khi trẻ chỉ nghe được âm thanh từ 1 bên tai

Không giống như nghe kém cả hai tai, nghe kém một bên thường khó phát hiện hơn vì trẻ vẫn có thể nghe được bằng tai lành. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tình trạng này ít nghiêm trọng. Trẻ nghe kém một bên tai có thể gặp khó khăn trong việc xác định nguồn âm thanh, nghe trong môi trường ồn ào, hoặc phát triển kỹ năng ngôn ngữ đầy đủ.

2. Nguyên nhân gây nghe kém một bên tai ở trẻ

Một số trẻ sinh ra đã bị nghe kém do bất thường trong cấu trúc tai, chẳng hạn như dị tật ống tai, tai giữa, hoặc tai trong. Những bất thường này có thể xuất hiện từ khi trẻ còn trong bụng mẹ do rối loạn di truyền hoặc các biến chứng trong thai kỳ, như mẹ mắc bệnh rubella hoặc tiểu đường thai kỳ. Các vấn đề bẩm sinh thường được phát hiện sớm thông qua sàng lọc thính lực sơ sinh, nhưng một số trường hợp có thể bị bỏ sót nếu triệu chứng không rõ ràng.

Các bệnh nhiễm trùng như viêm tai giữa mạn tính, viêm màng não, hoặc nhiễm virus như cytomegalovirus (CMV) có thể gây tổn thương thính giác một bên. Viêm tai giữa, nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tích tụ dịch trong tai giữa, làm ảnh hưởng đến khả năng truyền âm thanh. Các nhiễm trùng nghiêm trọng hơn, như viêm màng não, có thể gây tổn thương vĩnh viễn đến dây thần kinh thính giác.

Va chạm mạnh vào đầu hoặc tai có thể làm tổn thương các cấu trúc trong tai, chẳng hạn như màng nhĩ, xương tai giữa, hoặc dây thần kinh thính giác. Chấn thương do tai nạn hoặc áp lực đột ngột (như tiếng nổ lớn) có thể dẫn đến nghe kém tạm thời hoặc vĩnh viễn, tùy thuộc vào mức độ tổn thương.

Mặc dù hiếm gặp ở trẻ em, việc tiếp xúc lâu dài với âm thanh cường độ cao, chẳng hạn như từ tai nghe hoặc loa, có thể gây tổn thương thính giác. Điều này đặc biệt đúng với trẻ lớn hơn, những trẻ thường xuyên sử dụng tai nghe ở mức âm lượng cao.

Ráy tai tích tụ hoặc dị vật trong tai (như đồ chơi nhỏ) có thể gây nghe kém tạm thời. Mặc dù nguyên nhân này thường dễ điều trị, nhưng nếu không được xử lý kịp thời, nó có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc tổn thương khác.

Ráy tai hoặc dị vật trong tai có thể gây nghe kém tạm thời ở trẻ

3. Dấu hiệu nhận biết trẻ nghe kém một bên tai

Vì trẻ nhỏ thường chưa biết cách diễn đạt rõ ràng về vấn đề thính giác, cha mẹ cần quan sát kỹ các hành vi và phản ứng của trẻ. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến mà cha mẹ nên chú ý:

• Khó xác định nguồn âm thanh: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc nhận biết âm thanh đến từ đâu, đặc biệt trong môi trường ồn ào. Ví dụ, trẻ có thể không quay đầu về phía phát ra âm thanh từ một bên.

• Không phản ứng với âm thanh nhỏ: Trẻ không phản ứng khi được gọi tên từ một khoảng cách nhất định hoặc khi âm thanh phát ra từ phía tai bị ảnh hưởng.

• Gặp khó khăn trong giao tiếp: Trẻ có thể chậm nói, phát âm không rõ, hoặc gặp khó khăn trong việc hiểu lời nói trong môi trường ồn ào, như lớp học hoặc nơi công cộng.

• Hay nghiêng đầu về một bên: Trẻ có thể nghiêng đầu để tai lành hướng về phía âm thanh, đặc biệt khi nghe các âm thanh nhỏ hoặc trong cuộc trò chuyện.

• Hành vi bất thường: Trẻ có thể tỏ ra bối rối, thiếu tập trung, hoặc dễ cáu kỉnh do không nghe rõ. Một số trẻ có thể tỏ ra ít giao tiếp hoặc thích ở một mình.

• Kết quả học tập kém: Nghe kém một bên tai có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu bài giảng, đặc biệt ở những lớp học đông đúc hoặc khi giáo viên đứng ở vị trí xa tai lành của trẻ.

• Nhiễm trùng tai tái phát: Nếu trẻ thường xuyên bị viêm tai giữa ở một bên tai, đây có thể là dấu hiệu của vấn đề thính giác tiềm ẩn.

4. Cha mẹ nên làm gì khi nghi ngờ trẻ nghe kém?

Cha mẹ nên dành thời gian theo dõi hành vi của trẻ trong các tình huống khác nhau, như khi trẻ chơi, học, hoặc giao tiếp. Ghi lại các dấu hiệu bất thường, chẳng hạn như trẻ không phản ứng với âm thanh từ một bên hoặc thường xuyên nghiêng đầu để nghe. Việc ghi chép cụ thể về thời gian, tần suất, và bối cảnh xuất hiện các dấu hiệu sẽ giúp bác sĩ dễ dàng đánh giá tình trạng của trẻ.

Nếu trẻ được chẩn đoán nghe kém, bác sĩ hoặc chuyên gia thính học sẽ tư vấn các phương pháp can thiệp phù hợp. Tùy thuộc vào mức độ nghe kém, các giải pháp có thể bao gồm sử dụng máy trợ thính, cấy ghép ốc tai điện tử, hoặc tham gia các liệu pháp hỗ trợ ngôn ngữ. Cha mẹ nên trao đổi kỹ với chuyên gia để hiểu rõ về tình trạng của trẻ và các lựa chọn điều trị.

Cha mẹ cần làm việc với giáo viên để đảm bảo trẻ được hỗ trợ trong môi trường học tập. Ví dụ, trẻ có thể được sắp xếp ngồi gần giáo viên, sử dụng hệ thống âm thanh hỗ trợ (FM systems), hoặc nhận các tài liệu học tập bổ sung. Tại nhà, cha mẹ nên tạo môi trường giao tiếp thuận lợi, như giảm tiếng ồn nền khi nói chuyện với trẻ.

Ngay cả khi tình trạng nghe kém đã được điều trị, trẻ cần được kiểm tra thính lực định kỳ để đảm bảo không có sự suy giảm thêm. Cha mẹ cũng nên theo dõi sự phát triển ngôn ngữ và học tập của trẻ, đồng thời trao đổi thường xuyên với bác sĩ hoặc chuyên gia để cập nhật kế hoạch can thiệp khi cần thiết.

Nghe kém một bên tai ở trẻ em là một tình trạng cần được chú ý và can thiệp sớm để đảm bảo trẻ phát triển toàn diện. Bằng cách nhận biết các dấu hiệu sớm, cha mẹ có thể giúp con mình vượt qua những thách thức liên quan đến thính giác. Nếu bạn nghi ngờ trẻ có vấn đề về thính lực, đừng chần chừ đưa trẻ đến gặp chuyên gia để được kiểm tra và tư vấn. Sự quan tâm và hỗ trợ kịp thời từ gia đình và nhà trường sẽ giúp trẻ phát triển tự tin và thành công trong cuộc sống.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699