1. Thở khò khè ở trẻ là gì?
Thở khò khè là âm thanh bất thường phát ra khi trẻ thở, thường giống như tiếng rít hoặc tiếng huýt sáo. Âm thanh này xuất hiện khi luồng không khí đi qua đường thở bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn. Thở khò khè có thể xảy ra khi trẻ hít vào, thở ra hoặc cả hai. Ở trẻ em, đường thở nhỏ và nhạy cảm hơn so với người lớn, do đó tình trạng này thường gặp hơn.
Thông thường, thở khò khè đi kèm với các triệu chứng cảm lạnh như sổ mũi, ho hoặc sốt. Tuy nhiên, khi trẻ thở khò khè mà không có sổ mũi, nguyên nhân có thể phức tạp hơn và cần được xem xét kỹ lưỡng.
2. Nguyên nhân khiến trẻ thở khò khè nhưng không sổ mũi
Hen suyễn là nguyên nhân phổ biến gây thở khò khè ở trẻ, đặc biệt ở những trẻ có tiền sử gia đình mắc bệnh dị ứng. Đường thở của trẻ bị co thắt hoặc viêm khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích như khói bụi, lông động vật, phấn hoa hoặc thay đổi thời tiết. Triệu chứng thở khò khè do hen suyễn thường không kèm sổ mũi, xuất hiện khi trẻ hoạt động mạnh hoặc vào ban đêm. Các dấu hiệu khác có thể bao gồm ho khan, tức ngực hoặc khó thở.
Trẻ thở khò khè do hen suyễn thường không kèm sổ mũi
Viêm tiểu phế quản là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới, thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, do virus gây ra. Ở một số trường hợp, đặc biệt giai đoạn đầu, trẻ có thể thở khò khè mà không có sổ mũi. Tình trạng này xảy ra khi các tiểu phế quản bị viêm và thu hẹp, cản trở luồng không khí. Trẻ có thể biểu hiện khó thở, thở nhanh, co kéo cơ liên sườn hoặc bỏ bú do mệt mỏi.
Một nguyên nhân nghiêm trọng gây thở khò khè là dị vật kẹt trong đường thở, chẳng hạn như mẩu thức ăn, hạt nhỏ hoặc đồ chơi. Dị vật làm tắc nghẽn một phần đường thở, dẫn đến âm thanh khò khè bất thường mà không kèm sổ mũi. Triệu chứng thường xuất hiện đột ngột, có thể kèm theo ho dữ dội, nghẹn hoặc thậm chí tím tái nếu không được xử lý kịp thời. Đây là trường hợp khẩn cấp cần can thiệp y tế ngay lập tức.
Trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ có thể gây kích ứng đường thở, dẫn đến thở khò khè mà không có dấu hiệu sổ mũi. Axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản làm viêm hoặc co thắt đường thở, gây ra âm thanh khò khè. Triệu chứng thường xuất hiện sau khi trẻ ăn hoặc khi nằm. Trẻ có thể hay nôn trớ, ợ nóng, khóc nhiều hoặc khó chịu khi bú.
Một số trẻ sinh ra với các bất thường bẩm sinh ở đường thở, chẳng hạn như hẹp thanh quản, khí quản mềm hoặc dị dạng phế quản. Những vấn đề này gây thu hẹp đường thở, dẫn đến thở khò khè kéo dài mà không liên quan đến cảm lạnh hay sổ mũi. Triệu chứng có thể xuất hiện ngay từ khi trẻ còn nhỏ và không cải thiện theo thời gian nếu không được điều trị.
3. Khi nào cần đưa trẻ đến bác sĩ?
Thở khò khè ở trẻ có thể là triệu chứng của vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt khi không kèm theo sổ mũi. Cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức nếu có các dấu hiệu sau:
-
Trẻ khó thở, thở nhanh hoặc co kéo cơ ngực.
-
Môi, lưỡi hoặc da trẻ tím tái.
-
Trẻ bỏ bú, mệt mỏi hoặc lờ đờ.
-
Thở khò khè xuất hiện đột ngột, đặc biệt sau khi trẻ chơi với các vật nhỏ.
-
Thở khò khè kéo dài hơn vài ngày hoặc tái phát thường xuyên.
4. Cách xử lý khi trẻ thở khò khè tại nhà
Để giảm thở khò khè, cha mẹ nên đảm bảo môi trường xung quanh trẻ sạch sẽ và thông thoáng. Sử dụng máy tạo độ ẩm giúp giữ độ ẩm không khí, làm dịu đường thở và giảm kích ứng. Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, bụi bẩn hoặc các hóa chất mạnh như nước hoa, sơn. Thường xuyên vệ sinh phòng ngủ và đồ chơi của trẻ để hạn chế bụi và vi khuẩn.
Tư thế nằm đúng có thể giúp trẻ dễ thở hơn. Đặt trẻ nằm nghiêng hoặc nâng cao đầu bằng gối mỏng khi ngủ để giảm áp lực lên đường thở. Tránh để trẻ nằm sấp, vì điều này có thể làm nặng thêm tình trạng khó thở. Tư thế phù hợp đặc biệt hữu ích trong trường hợp trẻ thở khò khè do trào ngược dạ dày.
Uống đủ nước giúp làm loãng chất nhầy trong đường thở, hỗ trợ trẻ thở dễ dàng hơn. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ uống nước lọc hoặc sữa mẹ
Hạn chế trẻ tiếp xúc với các yếu tố gây kích ứng đường thở như lông động vật, phấn hoa, khói bụi hoặc không khí lạnh. Nếu trẻ có tiền sử dị ứng, nên kiểm tra và loại bỏ các tác nhân gây dị ứng trong môi trường sống. Giữ nhà cửa thông thoáng và sạch sẽ để giảm nguy cơ kích ứng.
Cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc giãn phế quản hoặc corticoid, mà không có chỉ định của bác sĩ. Việc dùng thuốc sai cách có thể gây hại cho trẻ, làm tình trạng nghiêm trọng hơn. Nếu trẻ cần dùng thuốc, hãy tuân theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Cha mẹ cho bé dùng thuốc theo hướng dẫn chỉ định của bác sĩ
Thở khò khè nhưng không sổ mũi ở trẻ em có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề khác nhau, từ hen suyễn, viêm tiểu phế quản đến dị vật trong đường thở hoặc trào ngược dạ dày. Việc nhận biết nguyên nhân và xử lý kịp thời là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho trẻ. Cha mẹ cần theo dõi sát sao các triệu chứng của trẻ, áp dụng các biện pháp hỗ trợ tại nhà khi cần thiết và đưa trẻ đến bác sĩ ngay khi có dấu hiệu nghiêm trọng. Bằng cách giữ môi trường sống lành mạnh và chăm sóc trẻ đúng cách, bạn có thể giúp con mình tránh được tình trạng thở khò khè và các vấn đề hô hấp khác.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699