Vận động thô ở trẻ em: Đừng bỏ qua nếu muốn con phát triển

1. Vận động thô là gì?

Vận động thô là những kỹ năng liên quan đến việc sử dụng các nhóm cơ lớn trên cơ thể như cơ chân, cơ tay, cơ lưng và cơ vai, giúp trẻ thực hiện những chuyển động cơ bản và mạnh mẽ như ngẩng đầu, lẫy, ngồi, bò, đứng, đi, chạy, nhảy, leo trèo… Đây là nền tảng quan trọng để trẻ phát triển thể chất toàn diện và tham gia các hoạt động hằng ngày một cách linh hoạt, tự tin.

Khác với vận động tinh – những động tác nhỏ, chính xác liên quan đến ngón tay và bàn tay (như cầm bút, xếp hình, gắp đồ vật), vận động thô tập trung vào khả năng kiểm soát cơ thể và giữ thăng bằng. Hai kỹ năng này phát triển song song và hỗ trợ lẫn nhau, tạo tiền đề cho trẻ không chỉ khỏe mạnh về thể chất mà còn phát triển trí tuệ, khả năng học tập và giao tiếp xã hội. Vận động thô tốt sẽ giúp trẻ dễ dàng tham gia vào các trò chơi vận động, khám phá thế giới xung quanh và hình thành tính cách năng động, tự lập.

Vận động thô là những kỹ năng liên quan đến việc sử dụng các nhóm cơ lớn trên cơ thể

2. Tại sao phát triển vận động thô lại quan trọng với trẻ em?

Ngay từ những năm đầu đời, vận động thô đóng vai trò thiết yếu trong sự phát triển toàn diện của trẻ. Đây không chỉ là những chuyển động lớn như bò, đi, chạy… mà còn là tiền đề cho hàng loạt kỹ năng phức tạp sau này. Dưới đây là những lợi ích quan trọng khi trẻ phát triển tốt kỹ năng vận động thô:

Là nền tảng cho kỹ năng vận động tinh: Khi trẻ có cơ thể khỏe mạnh và kiểm soát tốt các nhóm cơ lớn, trẻ sẽ dễ dàng thực hiện các hoạt động đòi hỏi độ chính xác cao như viết, vẽ, cắt dán…
Giúp trẻ tự tin và độc lập hơn: Khi có thể tự đứng lên, đi lại, hoặc tự làm một số việc đơn giản, trẻ sẽ hình thành sự tự tin và tinh thần chủ động trong cuộc sống.
Tăng cường sức khỏe và khả năng phối hợp cơ thể: Vận động giúp tăng cường hệ cơ – xương, cải thiện khả năng giữ thăng bằng, phối hợp tay – chân – mắt nhịp nhàng hơn.
Hỗ trợ phát triển trí não: Những hoạt động như leo cầu thang, chơi bóng, nhảy… kích thích cả hai bán cầu não, tăng khả năng tư duy, tập trung và ghi nhớ cho trẻ.

3. Mốc phát triển vận động thô theo từng giai đoạn

Phát triển vận động thô là quá trình trẻ dần kiểm soát và sử dụng thành thạo các nhóm cơ lớn trên cơ thể như tay, chân, lưng và cổ. Đây là nền tảng quan trọng giúp trẻ khám phá thế giới và hình thành sự tự lập. Dưới đây là các mốc phát triển vận động thô phổ biến theo từng giai đoạn:

0–3 tháng tuổi: Trẻ có thể ngẩng đầu trong thời gian ngắn khi được đặt nằm sấp, đồng thời thường xuyên đá chân, duỗi tay và cử động cơ thể không có chủ đích. Đây là giai đoạn giúp trẻ rèn luyện sức mạnh cơ cổ và lưng ban đầu.
4–6 tháng tuổi: Trẻ bắt đầu biết lẫy (lật người từ ngửa sang sấp), chống tay khi nằm sấp để nâng phần thân trên, đồng thời giữ đầu thẳng tốt hơn. Một số trẻ có thể bắt đầu xoay người từ sấp sang ngửa.
6–9 tháng tuổi: Trẻ ngồi vững mà không cần hỗ trợ, bắt đầu bò, trườn hoặc trườn bằng bụng để di chuyển. Trẻ cũng có thể xoay người linh hoạt để lấy đồ vật xung quanh.
9–12 tháng tuổi: Trẻ học cách vịn vào đồ vật để đứng lên, đứng vững trong thời gian ngắn và bắt đầu bước men theo thành giường, ghế. Một số trẻ có thể đi được vài bước đầu tiên mà không cần giúp đỡ.
1–2 tuổi: Trẻ đi vững, có thể chạy chậm, tập leo cầu thang (có thể cần vịn tay), đá bóng nhẹ, đứng lên hoặc ngồi xuống mà không cần hỗ trợ. Đây là giai đoạn trẻ rất thích di chuyển và khám phá mọi thứ.
2–3 tuổi: Trẻ chạy nhanh hơn, nhảy tại chỗ, giữ thăng bằng trên một chân trong vài giây, bắt đầu ném bóng và có thể nhảy xuống từ bậc thấp. Khả năng phối hợp tay – chân phát triển rõ rệt hơn.
3–5 tuổi: Trẻ có thể nhảy lò cò, đạp xe ba bánh, trèo lên đồ chơi leo núi mini, tham gia các trò chơi vận động phức tạp hơn như chơi cầu trượt, nhảy dây, chạy vượt chướng ngại vật. Trẻ cũng bắt đầu kiểm soát cơ thể tốt hơn khi chạy, quay người hoặc dừng lại đột ngột.

4. Khả năng vận động thô phát triển cho trẻ như thế nào?

Phát triển kỹ năng vận động thô từ sớm đóng vai trò nền tảng trong quá trình trưởng thành của trẻ, giúp trẻ kiểm soát cơ thể, tăng sức bền và tự tin khám phá thế giới xung quanh. Để hỗ trợ trẻ phát triển vận động thô hiệu quả, cha mẹ có thể đồng hành cùng con qua những hoạt động thường ngày và trò chơi vận động phù hợp với từng độ tuổi.

Cùng chơi với con là cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả. Ngay từ khi còn nhỏ, cha mẹ có thể dạy trẻ các động tác cơ bản như vươn tay lên cao, vặn người, chạy bước nhỏ, bật tại chỗ, gập thân hay chơi trò bò qua chướng ngại vật. Khi trẻ lớn hơn (khoảng 5 tuổi), hãy khuyến khích bé tham gia các trò chơi vận động mạnh như nhảy lò cò, đá bóng, bắt bóng bằng hai tay, leo cầu thang, leo bục hoặc đạp xe. Những hoạt động này giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện sự phối hợp và phản xạ.

Cùng làm việc nhà với con cũng là cơ hội để vận động thô phát triển tự nhiên. Trẻ từ 3–6 tuổi có thể tham gia những việc đơn giản như lau bàn, gấp quần áo, quét nhà, nhặt rau hoặc treo đồ giặt. Dưới sự hướng dẫn và hỗ trợ nhẹ nhàng của người lớn, trẻ không chỉ rèn luyện thể chất mà còn học được tinh thần trách nhiệm, tính tự lập – những kỹ năng thiết yếu cho hành trình phát triển toàn diện.

Phát triển kỹ năng vận động thô từ sớm đóng vai trò nền tảng trong quá trình trưởng thành của trẻ

Đừng xem nhẹ các kỹ năng vận động thô vì đây là nền tảng cho nhiều khả năng khác của trẻ sau này. Khi cha mẹ chú trọng rèn luyện vận động đúng giai đoạn, con sẽ khỏe mạnh, linh hoạt và tự tin hơn trong cuộc sống. Đồng hành cùng con qua từng bước nhảy, cú lăn, hay động tác bò là cách tuyệt vời để nuôi dưỡng một em bé phát triển toàn diện.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699