Vì sao bé cao lên nhưng không tăng cân? Cha mẹ cần lưu ý gì

1. Ba “thời điểm vàng” quyết định chiều cao của trẻ

Trong suốt hành trình từ khi hình thành trong bụng mẹ cho tới khi trưởng thành, chiều cao của trẻ trải qua ba giai đoạn phát triển mạnh mẽ nhất: thai kỳ, 0 – 3 tuổi và giai đoạn tiền dậy thì – dậy thì. Đây là những “cột mốc vàng” bởi tốc độ tăng trưởng vượt trội, đòi hỏi cha mẹ phải có chế độ dinh dưỡng và chăm sóc đặc biệt để vừa tối ưu chiều cao, vừa duy trì cân nặng hợp lý.

Chiều cao chịu ảnh hưởng của cả yếu tố di truyền và môi trường sống. Ngay từ khi chào đời, bé nên đạt khoảng 50cm để có nền tảng tốt. Trong năm đầu tiên, trẻ có thể tăng thêm khoảng 25cm; hai năm tiếp theo, mỗi năm tăng trung bình 10cm. Đến giai đoạn dậy thì, tốc độ tăng chiều cao đạt 10 – 12cm/năm và kéo dài 1 – 2 năm, trước khi chậm dần và ngừng hẳn vào khoảng 25 – 30 tuổi.

Chiều cao chịu ảnh hưởng của cả yếu tố di truyền và môi trường sống

2. Vì sao trẻ cao lên nhưng cân nặng lại “dậm chân tại chỗ”?

Việc trẻ phát triển chiều cao tốt nhưng cân nặng không thay đổi khiến nhiều cha mẹ lo lắng, dù đã cố gắng chăm sóc và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ. Thực tế, không phải bậc phụ huynh nào cũng nắm rõ cách xây dựng chế độ ăn hợp lý để vừa hỗ trợ tăng chiều cao, vừa đảm bảo cân nặng đạt chuẩn.

Các dưỡng chất quan trọng cho chiều cao như năng lượng, protein, canxi, vitamin A, D, sắt, kẽm, i-ốt… cần được cung cấp đầy đủ và cân đối. Tuy nhiên, nếu trẻ chỉ uống sữa (dù giàu canxi, đạm, chất béo, đường…) mà không ăn đa dạng thực phẩm, cơ thể sẽ thiếu hụt các nhóm chất cần thiết cho việc tăng cân. Hệ quả là tốc độ phát triển thể chất và trí tuệ đều bị ảnh hưởng.

Bên cạnh đó, tình trạng biếng ăn, chỉ ăn một vài loại thực phẩm yêu thích hoặc từ chối nhiều nhóm thức ăn sẽ dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng, khiến chiều cao và cân nặng không phát triển đồng đều theo lứa tuổi. Vì vậy, cha mẹ cần xây dựng thực đơn khoa học, hài hòa giữa nhu cầu tăng chiều cao và phát triển cân nặng, để trẻ phát triển toàn diện và khỏe mạnh.

3. Những yếu tố quyết định chiều cao và cân nặng của trẻ

Sự phát triển toàn diện của trẻ về cả chiều cao và cân nặng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt là hai “mảnh ghép” quan trọng nhất.

3.1. Chế độ dinh dưỡng

Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt, quyết định đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Mỗi giai đoạn, cha mẹ cần xây dựng thực đơn cân đối giữa các nhóm chất sinh năng lượng — protein, tinh bột, chất béo — kết hợp rau củ quả giàu vitamin và khoáng chất vi lượng.

Sữa cũng là nguồn bổ sung quan trọng, đặc biệt giàu canxi tốt cho xương. Trẻ từ 6 tháng tuổi nên uống ít nhất 600 ml sữa mỗi ngày; lượng 800–1000 ml sẽ đáp ứng tốt nhu cầu tăng chiều cao. Nên chọn sữa phù hợp với độ tuổi và đảm bảo nguồn gốc rõ ràng. Bên cạnh đó, duy trì bữa ăn không quá 30 phút, thường xuyên đổi món, tránh cho trẻ ăn vặt giữa các bữa, và bổ sung thêm sữa chua để hỗ trợ tiêu hóa.

3.2. Thói quen sinh hoạt

Vận động thể chất hàng ngày từ 30–45 phút giúp cơ thể khỏe mạnh, kích thích hormone tăng trưởng và hỗ trợ phát triển chiều cao. Giấc ngủ cũng quan trọng không kém: trẻ nên ngủ trước 9–10 giờ tối để tối ưu sự sản xuất hormone tăng trưởng.

Ngoài ra, yếu tố di truyền, nội tiết, sức khỏe thai kỳ, hay tình trạng thiếu máu cũng có thể ảnh hưởng tới chiều cao và cân nặng. Cha mẹ nên kết hợp chế độ ăn đa dạng, thói quen sinh hoạt khoa học, đồng thời bổ sung vi chất thiết yếu như kẽm, lysine, crom, selen, vitamin B1… từ thực phẩm hoặc sản phẩm hỗ trợ nguồn gốc tự nhiên, dưới sự tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng.

Vận động thể chất hàng ngày từ 30–45 phút giúp cơ thể khỏe mạnh, kích thích hormone tăng trưởng và hỗ trợ phát triển chiều cao

Bé cao lên nhưng không tăng cân có thể là hiện tượng bình thường ở một số giai đoạn, nhưng cũng có thể cảnh báo sự mất cân đối dinh dưỡng. Cha mẹ cần theo dõi biểu đồ tăng trưởng và điều chỉnh chế độ ăn hợp lý cho con. Phát hiện và can thiệp kịp thời sẽ giúp bé phát triển toàn diện và khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699