1. Trẻ sơ sinh xì hơi là gì?

Xì hơi, hay còn gọi là đánh rắm, là quá trình cơ thể trẻ thải khí ra ngoài qua hậu môn. Khí này thường được tạo ra trong quá trình tiêu hóa thức ăn hoặc do trẻ nuốt phải không khí khi bú. Ở trẻ sơ sinh, hệ tiêu hóa còn non nớt, khiến hiện tượng xì hơi xảy ra thường xuyên hơn so với người lớn. Những tiếng xì hơi có thể to hoặc nhỏ, có mùi hoặc không, tùy thuộc vào chế độ ăn và tình trạng tiêu hóa của trẻ. Đây là một phần tự nhiên của quá trình phát triển và thường không phải là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

2. Vì sao trẻ sơ sinh hay xì hơi?

2.1. Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh chưa phát triển hoàn toàn, đặc biệt trong 3-6 tháng đầu đời. Dạ dày và ruột của trẻ còn nhỏ, các enzyme tiêu hóa chưa hoạt động hiệu quả, dẫn đến việc thức ăn (chủ yếu là sữa mẹ hoặc sữa công thức) được tiêu hóa chậm. Quá trình này tạo ra khí trong ruột, khiến trẻ hay xì hơi. Ngoài ra, nhu động ruột của trẻ hoạt động chưa ổn định, làm khí di chuyển và thoát ra ngoài thường xuyên hơn.

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh chưa phát triển hoàn thiện khiến trẻ hay xì hơi

2.2. Nuốt khí khi bú

Trẻ sơ sinh thường nuốt phải không khí trong khi bú mẹ hoặc bú bình, đặc biệt nếu trẻ bú quá nhanh, ngậm ti không đúng cách, hoặc bình sữa không có thiết kế chống sặc. Lượng khí này tích tụ trong dạ dày và ruột, sau đó được thải ra qua xì hơi. Hiện tượng này thường rõ rệt hơn ở những trẻ bú bình, vì núm ti không phù hợp có thể làm trẻ nuốt nhiều khí hơn.

2.3. Chế độ ăn của mẹ hoặc sữa công thức

Nếu trẻ bú mẹ, một số thực phẩm trong chế độ ăn của mẹ, như bắp cải, bông cải xanh, đậu, hoặc thực phẩm chứa caffeine, có thể gây đầy hơi cho trẻ. Các chất này đi vào sữa mẹ và ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa non nớt của trẻ, dẫn đến xì hơi nhiều hơn. Đối với trẻ bú sữa công thức, một số loại sữa có thể khó tiêu hóa, gây ra khí trong ruột và làm trẻ xì hơi thường xuyên.

2.4. Tình trạng đầy hơi hoặc khó tiêu

Trẻ sơ sinh có thể bị đầy hơi do hệ vi sinh đường ruột chưa cân bằng. Các vi khuẩn có lợi trong ruột đang phát triển để hỗ trợ tiêu hóa, nhưng trong giai đoạn đầu, sự mất cân bằng này có thể dẫn đến tích tụ khí, gây xì hơi. Ngoài ra, trẻ bị khó tiêu do bú quá nhiều sữa trong một lần cũng có thể làm tăng hiện tượng này.

2.5. Nhạy cảm hoặc dị ứng thực phẩm

Một số trẻ có thể nhạy cảm hoặc dị ứng với protein trong sữa bò (nếu dùng sữa công thức) hoặc thực phẩm mẹ ăn (nếu trẻ bú mẹ). Tình trạng này có thể gây kích ứng đường ruột, dẫn đến đầy hơi, xì hơi, hoặc thậm chí tiêu chảy. Nếu trẻ xì hơi nhiều kèm theo quấy khóc, sôi bụng, hoặc phân bất thường, cha mẹ nên xem xét khả năng nhạy cảm thực phẩm.

3. Khi nào cha mẹ cần lo lắng?

Mặc dù xì hơi ở trẻ sơ sinh thường là bình thường, cha mẹ nên chú ý nếu trẻ có các dấu hiệu sau:

• Xì hơi kèm theo quấy khóc dữ dội, sôi bụng, hoặc không chịu bú.

• Phân có máu, chất nhầy, hoặc có mùi hôi bất thường.

• Trẻ bị tiêu chảy, táo bón kéo dài, hoặc không đi tiêu trong 24-48 giờ.

• Trẻ có dấu hiệu mất nước (môi khô, tiểu ít, mắt trũng) hoặc không tăng cân.

• Xì hơi đi kèm với sốt, mệt mỏi, hoặc các triệu chứng toàn thân khác.

Nếu nhận thấy các dấu hiệu này, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra, vì chúng có thể liên quan đến các vấn đề như dị ứng thực phẩm, tắc ruột, hoặc nhiễm trùng đường ruột.

4. Cách giúp trẻ sơ sinh giảm xì hơi và thoải mái hơn

4.1. Điều chỉnh tư thế bú

• Cho bú đúng tư thế: Giữ trẻ ở tư thế hơi thẳng, đầu cao hơn thân để giảm lượng khí nuốt vào. Đảm bảo trẻ ngậm đúng khớp ngậm khi bú mẹ hoặc sử dụng núm ti phù hợp khi bú bình.

• Cho trẻ ợ hơi: Sau mỗi cữ bú, bế trẻ áp vào vai và vỗ nhẹ lưng trong 5-10 phút để giúp trẻ thải khí ra ngoài qua đường miệng, giảm lượng khí xuống ruột.

• Chia nhỏ cữ bú: Thay vì cho trẻ bú quá nhiều một lần, hãy chia nhỏ lượng sữa và tăng tần suất bú để giảm áp lực lên dạ dày.

4.2. Massage bụng nhẹ nhàng

Massage bụng theo chiều kim đồng hồ quanh rốn của trẻ giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ thải khí và giảm đầy hơi. Cha mẹ có thể sử dụng dầu massage dành cho trẻ sơ sinh để tránh kích ứng da. Thực hiện massage khi trẻ thư giãn, tránh làm ngay sau khi bú để không gây nôn trớ.

Mẹ có thể massage bụng bé theo chiều kim đồng hồ giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ thải khí

4.3. Điều chỉnh chế độ ăn của mẹ

Nếu trẻ bú mẹ, mẹ nên theo dõi và hạn chế các thực phẩm dễ gây đầy hơi như bắp cải, đậu, hoặc đồ uống có gas. Uống đủ nước và ăn các thực phẩm dễ tiêu như cháo, rau luộc, và trái cây tươi cũng giúp cải thiện chất lượng sữa mẹ, giảm kích ứng đường ruột của trẻ.

4.4. Chọn sữa công thức phù hợp

Nếu trẻ bú sữa công thức, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn loại sữa dễ tiêu hóa, đặc biệt là các loại sữa dành cho trẻ nhạy cảm hoặc có vấn đề tiêu hóa. Thay đổi sữa đột ngột có thể gây khó chịu, vì vậy cần chuyển đổi từ từ và theo dõi phản ứng của trẻ.

Trẻ sơ sinh hay xì hơi là hiện tượng bình thường, chủ yếu do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, nuốt khí khi bú, hoặc chế độ ăn của mẹ và trẻ. Cha mẹ không cần quá lo lắng, vì trong hầu hết các trường hợp, xì hơi không gây hại và sẽ giảm dần khi trẻ lớn lên. Bằng cách điều chỉnh tư thế bú, massage bụng, và theo dõi chế độ ăn, cha mẹ có thể giúp trẻ thoải mái hơn. Tuy nhiên, nếu xì hơi đi kèm với các triệu chứng bất thường, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra. Với sự chăm sóc đúng cách và kiên nhẫn, cha mẹ có thể yên tâm rằng trẻ sẽ phát triển khỏe mạnh và vượt qua giai đoạn này một cách dễ dàng.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699