Vì sao trẻ xuất hiện đốm nâu trên da? Cha mẹ cần làm gì?

1. Đốm nâu trên da trẻ là gì? Có nguy hiểm không?

Đốm nâu ở trẻ em là những vùng da tăng sắc tố, có màu nâu nhạt đến nâu đậm, xuất hiện rải rác hoặc thành mảng. Tình trạng này có thể gặp ở mọi độ tuổi, kể cả trẻ sơ sinh.

Phần lớn đốm nâu là tăng sắc tố lành tính, không gây đau, không ngứa, không ảnh hưởng sức khỏe. Tuy nhiên, một số loại đốm nâu đặc biệt lại có thể liên quan đến rối loạn sắc tố hoặc bệnh lý da liễu, cần được thăm khám để xác định chính xác nguyên nhân.

Điều quan trọng là cha mẹ không nên tự ý bôi thuốc làm trắng, tẩy da hoặc dùng mẹo dân gian vì có thể khiến da trẻ bị kích ứng, tổn thương hoặc tăng sắc tố nặng hơn.

Phần lớn đốm nâu là lành tính, không gây đau

2. Nguyên nhân khiến trẻ xuất hiện đốm nâu trên da

Có nhiều nguyên nhân gây đốm nâu ở trẻ. Dưới đây là các nhóm nguyên nhân thường gặp nhất:

2.1. Tăng sắc tố sau viêm (PIH)

Khi da bị tổn thương do muỗi đốt, côn trùng cắn, chàm sữa, trầy xước hoặc viêm da, cơ thể tăng sản xuất melanin để bảo vệ vùng da đó. Sau khi hết viêm, da có thể để lại đốm nâu kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất ở trẻ nhỏ.

2.2. Bớt sắc tố (bẩm sinh)

Một số trẻ sinh ra đã có các đốm nâu lành tính như:

Bớt cà phê sữa (Café-au-lait spot): Là đốm màu nâu nhạt, hình dạng bất định, kích thước thay đổi theo thời gian. Một vài đốm là bình thường, nhưng nếu trẻ có trên 5–6 đốm lớn hơn 5 mm, cha mẹ nên cho bé khám để loại trừ bệnh lý di truyền.
Nốt ruồi sắc tố: Có thể xuất hiện từ khi sinh hoặc vài năm đầu đời. Thường lành tính.

2.3. Tiếp xúc ánh nắng nhiều

Da trẻ mỏng và nhạy cảm hơn người lớn, nên dễ bị tăng sắc tố khi phơi nắng thường xuyên mà không được che chắn hoặc bôi kem chống nắng phù hợp.

2.4. Dị ứng hoặc kích ứng da

Đôi khi da trẻ bị kích ứng với mỹ phẩm, sữa tắm, nước hoa, nắng nóng hoặc mồ hôi. Sau khi kích ứng giảm, da có thể để lại đốm nâu.

2.5. Rối loạn sắc tố khác (ít gặp)

Một số bệnh hiếm như xơ hóa, rối loạn gen, viêm da mạn tính có thể gây đốm nâu bất thường. Tình trạng này cần được bác sĩ da liễu chẩn đoán chính xác.

3. Khi nào đốm nâu trên da trẻ đáng lo?

Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám khi có các dấu hiệu sau:

Đốm nâu lan rộng nhanh, kích thước tăng bất thường
Đốm kèm ngứa, bong vảy, chảy dịch hoặc đỏ viêm
Trẻ có trên 5–6 đốm cà phê sữa lớn
Đốm nâu kèm theo chậm phát triển, co giật hoặc bất thường sức khỏe
Đốm xuất hiện sau tiếp xúc hóa chất lạ

Việc khám sớm giúp loại trừ các bệnh lý hiếm gặp và có hướng điều trị phù hợp

4. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ xuất hiện đốm nâu trên da?

Tùy vào nguyên nhân, việc chăm sóc và xử lý sẽ khác nhau. Dưới đây là những hướng dẫn an toàn và đúng cách.

4.1. Giữ da trẻ sạch, khô và dịu nhẹ

Da trẻ rất nhạy cảm, nên ưu tiên:

Sữa tắm không hương liệu, không xà phòng
Không chà xát mạnh khi tắm hoặc lau người
Hạn chế dùng mỹ phẩm hoặc dầu thơm cho trẻ

Giữ da sạch và không nhiễm khuẩn giúp giảm nguy cơ viêm dẫn đến tăng sắc tố.

4.2. Chăm sóc tổn thương da gây tăng sắc tố

Nếu đốm nâu là thâm sau muỗi đốt hoặc viêm, cha mẹ có thể:

Bôi kem chống viêm dịu nhẹ theo hướng dẫn bác sĩ
Tránh để trẻ gãi nhiều gây tổn thương mới
Giữ móng tay trẻ ngắn
Che chắn vùng da thâm khi ra nắng

Phần lớn loại đốm này sẽ mờ sau 2–3 tháng.

4.3. Bảo vệ da khỏi ánh nắng

Ánh nắng là thủ phạm làm đốm nâu đậm hơn và lâu mờ hơn. Hãy:

Cho trẻ mặc áo dài tay, đội nón rộng vành khi ra ngoài
Hạn chế phơi nắng lúc 9h–16h
Dùng kem chống nắng phù hợp cho trẻ từ 6 tháng trở lên

Đây là bước “chìa khóa” trong phòng ngừa tăng sắc tố.

4.4. Tuyệt đối không dùng thuốc bôi làm trắng, tẩy da

Các sản phẩm chứa corticoid mạnh, hydroquinone, acid đậm đặc hoặc kem trôi nổi có thể:

Làm mỏng da
Khiến đốm nâu đậm hơn
Gây bội nhiễm da, chàm hóa

Trẻ em tuyệt đối không tự ý dùng các sản phẩm này.

5. Đốm nâu có tự hết không? Bao lâu thì mờ?

Tùy vào nguyên nhân mà đốm nâu có thể tự hết, việc chăm sóc da đúng cách sẽ quyết định tốc độ hồi phục:

Thâm sau viêm: mờ dần sau 2–6 tháng
Rám nắng: mờ sau vài tuần nếu tránh nắng tốt
Bớt bẩm sinh: không tự hết, cần theo dõi hoặc điều trị
Nốt ruồi: tồn tại lâu dài

6. Cách phòng ngừa đốm nâu ở trẻ

Cha mẹ có thể giảm thiểu nguy cơ xuất hiện đốm nâu bằng cách:

Giữ da trẻ luôn sạch và khô thoáng
Tránh côn trùng đốt bằng màn hoặc kem chống muỗi phù hợp
Che chắn khi ra nắng
Không bôi mỹ phẩm hoặc dầu thơm lên da trẻ
Điều trị các bệnh da liễu (chàm, viêm da cơ địa…) đúng và đủ

Phòng ngừa luôn quan trọng hơn điều trị, giúp da trẻ khỏe mạnh và đều màu ngay từ sớm.

Đốm nâu trên da trẻ hầu hết là lành tính, chủ yếu do tăng sắc tố sau viêm, bớt bẩm sinh hoặc tác động từ ánh nắng. Cha mẹ không nên quá lo lắng nhưng cũng không được chủ quan. Việc nhận biết đúng nguyên nhân, chăm sóc da nhẹ nhàng và bảo vệ da khỏi ánh nắng sẽ giúp đốm nâu nhanh mờ và tránh tái phát.

Nếu đốm nâu kéo dài, lan rộng hoặc kèm dấu hiệu bất thường, việc cho trẻ khám da liễu là cần thiết để được tư vấn và xử trí đúng cách.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Thạc sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Ths. Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. THS. Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: Phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Phố Hoàng Ngân, Phường Yên Hòa, Hà Nội.
Thời gian làm việc: Sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699