1. Thay đổi nội tiết tố sau sinh
Sau khi sinh, cơ thể phụ nữ trải qua những thay đổi nội tiết tố đáng kể. Sự sụt giảm đột ngột của hormone estrogen và progesterone sau khi sinh có thể ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch, làm tăng huyết áp. Những hormone này đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa lưu lượng máu và độ co giãn của mạch máu trong suốt thai kỳ. Khi nồng độ hormone thay đổi, các mạch máu có thể trở nên co bóp mạnh hơn, dẫn đến tăng áp lực lên thành mạch.
Ngoài ra, trong một số trường hợp, các bà mẹ bị tiền sản giật hoặc tăng huyết áp khi mang thai có nguy cơ cao tiếp tục bị cao huyết áp sau sinh. Theo nghiên cứu, khoảng 10-15% phụ nữ bị tiền sản giật có thể gặp tình trạng huyết áp cao kéo dài sau khi sinh con. Vì vậy, nếu bạn có tiền sử tiền sản giật, hãy theo dõi huyết áp thường xuyên và tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn kịp thời.
2. Căng thẳng và thiếu ngủ
Giai đoạn sau sinh thường đi kèm với áp lực chăm sóc con nhỏ, đặc biệt là đối với những bà mẹ lần đầu làm mẹ. Căng thẳng tinh thần, lo âu về việc nuôi dạy con, kết hợp với tình trạng thiếu ngủ do phải thức đêm chăm sóc bé, có thể làm tăng huyết áp. Căng thẳng kích thích cơ thể sản xuất hormone cortisol và adrenaline, hai chất làm co mạch máu và tăng nhịp tim, từ đó làm tăng huyết áp.
Căng thẳng và thiếu ngủ vì chăm con có thể khiến mẹ cao huyết áp
Thiếu ngủ cũng góp phần làm rối loạn hệ thống thần kinh giao cảm, gây ra sự mất cân bằng trong việc điều hòa huyết áp. Một nghiên cứu cho thấy những bà mẹ ngủ dưới 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ cao huyết áp cao hơn so với những người ngủ đủ giấc.
3. Thay đổi cân nặng và lối sống không lành mạnh
Tăng cân trong thai kỳ là điều bình thường, nhưng nếu không kiểm soát được cân nặng sau sinh, bà mẹ có thể đối mặt với nguy cơ cao huyết áp. Thừa cân hoặc béo phì làm tăng áp lực lên hệ thống tim mạch, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu. Ngoài ra, chế độ ăn uống không lành mạnh, chẳng hạn như tiêu thụ quá nhiều muối, thực phẩm chế biến sẵn, hoặc thiếu rau xanh và trái cây, cũng góp phần làm tăng huyết áp.
Hút thuốc lá hoặc sử dụng rượu bia sau sinh (mặc dù hiếm gặp) cũng là yếu tố nguy cơ. Những thói quen này không chỉ gây hại cho sức khỏe tim mạch mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ và sức khỏe của trẻ.
4. Tiền sử gia đình và yếu tố di truyền
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong nguy cơ mắc cao huyết áp sau sinh. Nếu trong gia đình bạn có người thân (cha mẹ, anh chị em) mắc bệnh cao huyết áp, khả năng bạn gặp tình trạng này sẽ cao hơn. Điều này đặc biệt đúng với những phụ nữ đã có tiền sử tăng huyết áp trước hoặc trong thai kỳ.
Ngoài ra, một số bệnh lý nền như tiểu đường thai kỳ hoặc bệnh thận cũng làm tăng nguy cơ cao huyết áp sau sinh. Những bà mẹ có các bệnh lý này cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa.
5. Sử dụng thuốc hoặc các chất kích thích
Một số loại thuốc hoặc chất kích thích có thể làm tăng huyết áp ở phụ nữ sau sinh. Ví dụ, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, thường được sử dụng để giảm đau sau sinh, có thể gây giữ nước và làm tăng huyết áp. Ngoài ra, một số bà mẹ sử dụng các loại thuốc giảm cân hoặc thực phẩm bổ sung không rõ nguồn gốc, dẫn đến tác động tiêu cực lên hệ tim mạch.
Caffeine, thường có trong cà phê hoặc trà, nếu tiêu thụ quá mức cũng có thể làm tăng huyết áp tạm thời. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu bà mẹ đã có nguy cơ cao huyết áp từ trước.
Sử dụng nhiều các chất kích thích cũng có thể làm tăng huyết áp sau sinh
6. Lời khuyên chung để phòng ngừa cao huyết áp sau sinh
Để giảm nguy cơ cao huyết áp sau sinh, các bà mẹ cần chú ý đến sức khỏe tổng thể và xây dựng lối sống lành mạnh. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:
-
Theo dõi huyết áp thường xuyên: Sử dụng máy đo huyết áp tại nhà để kiểm tra định kỳ, đặc biệt trong 6 tuần đầu sau sinh.
-
Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, hoặc khó thở, hãy liên hệ bác sĩ ngay lập tức.
-
Duy trì lối sống tích cực: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, và kiểm soát căng thẳng là chìa khóa để giữ huyết áp ổn định.
-
Tạo môi trường hỗ trợ: Sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng sẽ giúp bà mẹ giảm áp lực và tập trung vào việc phục hồi sức khỏe.
Cao huyết áp sau sinh là một tình trạng cần được chú ý và xử lý kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm. Bằng cách hiểu rõ 5 nguyên nhân chính, các bà mẹ có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của mình. Hãy lắng nghe cơ thể, theo dõi các dấu hiệu bất thường, và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết. Sức khỏe của bạn không chỉ quan trọng với bản thân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc và sự phát triển của con yêu.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699