Bé bú mẹ không lên cân có nguy hiểm không? Mẹ phải làm gì?

1. Phân biệt chậm tăng cân tự nhiên và chậm/không tăng cân bất thường

Mỗi em bé khi chào đời đều có một tốc độ phát triển riêng. Có bé tăng cân rất nhanh trong những tháng đầu, nhưng cũng có bé chỉ tăng ít cân dù vẫn khỏe mạnh. Điều quan trọng nhất là bố mẹ phải biết cách phân biệt đâu là tăng cân chậm do cơ địa tự nhiên, và đâu là dấu hiệu bất thường cần can thiệp.

Trẻ tăng cân chậm nhưng vẫn thuộc nhóm bình thường thường có đặc điểm: bé vẫn tăng cân đều đặn dù mức tăng không nhiều. Một số dấu hiệu giúp bố mẹ yên tâm gồm:

Trong 2 tuần đầu sau sinh, bé có thể giảm cân nhẹ, nhưng sau đó sẽ lấy lại cân nặng ban đầu và tiếp tục tăng trưởng ổn định trong suốt giai đoạn bú mẹ.
Trong 3 tháng đầu đời, bé tăng ít nhất 30 gram mỗi ngày.
Từ 3 đến 6 tháng tuổi, bé duy trì mức tăng ít nhất 20 gram mỗi ngày.

Ngược lại, nếu bé không tăng cân hoặc tăng ít hơn mức trên trong nhiều tuần liên tiếp, đây có thể là dấu hiệu đáng lo. Khi ấy, ngoài việc không tăng cân, bé còn có thể xuất hiện những biểu hiện bất thường như:

Không lấy lại được cân nặng cũ sau 7 – 14 ngày sau sinh.
Có sự sụt giảm rõ rệt trong tốc độ tăng trưởng (cân nặng, chiều cao, chu vi đầu…) trên biểu đồ tăng trưởng của bé.

Mỗi em bé khi chào đời đều có một tốc độ phát triển riêng

2. Không Tăng Cân Trong Giai Đoạn Sơ Sinh Có Gây Nguy Hiểm Đến Bé?

Giai đoạn sơ sinh (0 – 28 ngày tuổi) là thời kỳ vô cùng quan trọng đối với sự phát triển và sức khỏe của bé. Trong thời gian này, cơ thể bé phải thích nghi với cuộc sống bên ngoài bụng mẹ, từ việc tự thở, tự điều chỉnh thân nhiệt cho đến bắt đầu bú sữa để nuôi dưỡng cơ thể. Vì vậy, việc bé không tăng cân, thậm chí sút cân kéo dài, có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng.

Ở trẻ sơ sinh, sụt cân nhẹ trong vài ngày đầu đời thường là bình thường. Thông thường, bé có thể giảm từ 5 – 10% cân nặng so với lúc mới sinh vì mất nước qua hơi thở, da và phân su. Tuy nhiên, sau 7 – 14 ngày, bé phải lấy lại cân nặng lúc sinh. Nếu sau thời gian này mà bé vẫn không tăng cân hoặc tiếp tục giảm cân, đó có thể là dấu hiệu cho thấy:

Bé bú không đủ lượng sữa cần thiết, có thể do khả năng bú kém, tắc tia sữa ở mẹ hoặc kỹ thuật cho bú chưa đúng.
Các vấn đề tiêu hóa như trào ngược dạ dày, kém hấp thu, dị ứng sữa.
Một số bệnh lý tiềm ẩn như nhiễm trùng, tim bẩm sinh, rối loạn chuyển hóa khiến bé không tăng trưởng bình thường.

Nếu tình trạng không tăng cân không được phát hiện và can thiệp kịp thời, bé có thể suy dinh dưỡng cấp tính, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ, miễn dịch và thậm chí đe dọa tính mạng. Đặc biệt, sự thiếu hụt năng lượng trong giai đoạn này có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến chiều cao, cân nặng và sức khỏe tổng thể của trẻ sau này.

3. Nguyên nhân bé bú mẹ không tăng cân

Có nhiều nguyên nhân khiến bé dù bú mẹ vẫn không tăng cân như mong đợi. Dưới đây là những lý do phổ biến mà bố mẹ cần lưu ý:

Không dung nạp Lactose: Một số bé vì yếu tố di truyền hoặc ruột còn non yếu không thể tiêu hóa được Lactose – loại đường có nhiều trong sữa mẹ. Bé có thể bị tiêu chảy, phân lỏng xanh hoặc vàng, đầy hơi, nôn ói sau khi bú. Tuy nhiên, tình trạng này khá hiếm gặp ở trẻ sơ sinh.
Cho con bú sai cách: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Bé bú không đủ sữa, ngậm ti chưa sâu, bú ít cữ hoặc mẹ ít sữa khiến lượng sữa bé nhận được không đủ để tăng cân tốt.
Sinh non: Trẻ sinh non thường cần tiêu hao nhiều năng lượng chỉ để duy trì các hoạt động cơ bản như thở. Do đó, bé khó tăng cân, đòi hỏi chăm sóc dinh dưỡng kỹ lưỡng hơn so với trẻ đủ tháng.

4. Bé bú mẹ không tăng cân phải làm sao?

Khi thấy bé bú mẹ mà vẫn không tăng cân, điều quan trọng là bố mẹ không nên quá lo lắng hay tự ý cai sữa ngay lập tức. Thay vào đó, cần bình tĩnh kiểm tra và điều chỉnh những yếu tố sau:

Đảm bảo bé bú đúng cách: Kiểm tra tư thế ngậm bắt vú. Bé cần ngậm sâu, môi tròn, cằm chạm vào bầu ngực để nhận đủ sữa. Nếu chưa chắc chắn, mẹ có thể nhờ bác sĩ hoặc chuyên gia tư vấn sữa mẹ hướng dẫn lại cách cho bé bú.
Theo dõi lượng sữa mẹ: Nếu lo ngại ít sữa, mẹ nên ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi, hút sữa sau cữ bú để kích thích tăng tiết sữa. Nếu cần, hãy đi khám bác sĩ dinh dưỡng hoặc bác sĩ nhi khoa để được kiểm tra lượng sữa mẹ và tình trạng bé.
Theo dõi tình trạng sức khỏe của bé: Nếu bé vẫn không tăng cân dù bú đủ cữ, hãy cho bé đi khám để loại trừ những nguyên nhân bệnh lý như không dung nạp lactose, dị tật bẩm sinh, rối loạn chuyển hóa hoặc bệnh lý tiêu hóa.

Bố mẹ không nên quá lo lắng hay tự ý cai sữa ngay lập tức

Bé bú mẹ không lên cân không phải lúc nào cũng nguy hiểm nhưng tuyệt đối không nên chủ quan. Mẹ nên theo dõi cân nặng, cách bú của bé và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần. Chăm sóc đúng cách sẽ giúp bé tăng cân đều và phát triển toàn diện.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699