Bé cứ tái viêm VA liên tục: Đâu là nguyên nhân?

1. Viêm VA ở trẻ là gì?

VA là tổ chức lympho nằm ở vòm mũi họng, có vai trò hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại vi khuẩn và virus. Ở trẻ em, tổ chức VA thường phát triển mạnh trong giai đoạn từ 2 đến 6 tuổi và có xu hướng teo dần khi trẻ lớn lên. Viêm VA xảy ra khi tổ chức này bị nhiễm trùng hoặc kích ứng, dẫn đến sưng to, gây cản trở đường thở và các triệu chứng khó chịu. Nếu không được kiểm soát, viêm VA có thể tái phát nhiều lần, trở thành vấn đề mãn tính, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

2. Nguyên nhân khiến bé tái viêm VA liên tục

2.1. Hệ miễn dịch còn yếu

Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi, có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, dễ bị tấn công bởi vi khuẩn và virus gây viêm VA, chẳng hạn như virus cúm, rhinovirus, hoặc vi khuẩn như phế cầu khuẩn và Haemophilus influenzae. Khi trẻ tiếp xúc thường xuyên với các tác nhân gây bệnh trong môi trường như trường học, nhà trẻ, hoặc khu vui chơi, tổ chức VA dễ bị kích ứng và nhiễm trùng lặp đi lặp lại. Hệ miễn dịch yếu cũng khiến trẻ khó phục hồi hoàn toàn sau mỗi đợt viêm, dẫn đến tái phát liên tục.

Trẻ em thường có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện dẫn đến dễ bị tấn công bởi vi khuẩn và virus gây viêm VA

2.2. Môi trường sống không lành mạnh

Môi trường sống có thể là yếu tố quan trọng góp phần vào tình trạng tái viêm VA ở trẻ. Các yếu tố như khói thuốc lá, bụi bẩn, ô nhiễm không khí, hoặc độ ẩm cao trong nhà tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus phát triển. Trẻ sống trong môi trường thiếu vệ sinh hoặc tiếp xúc với người bị bệnh đường hô hấp (như cảm cúm, viêm họng) có nguy cơ cao bị tái viêm VA. Ngoài ra, thời tiết thay đổi đột ngột, đặc biệt vào mùa lạnh, cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp trên, kích thích tổ chức VA sưng viêm.

2.3. Dị ứng đường hô hấp

Dị ứng là một nguyên nhân phổ biến khiến viêm VA tái phát. Trẻ bị dị ứng với phấn hoa, lông động vật, bụi nhà, hoặc nấm mốc thường xuyên bị kích ứng niêm mạc mũi họng, dẫn đến viêm VA mãn tính. Tình trạng dị ứng làm tăng tiết dịch mũi, gây tắc nghẽn và tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Nếu dị ứng không được kiểm soát, tổ chức VA sẽ liên tục bị kích thích, khiến trẻ dễ tái viêm dù đã điều trị trước đó.

2.4. Viêm VA không được điều trị triệt để

Một số trường hợp tái viêm VA liên tục do bệnh không được điều trị đúng cách hoặc triệt để. Ví dụ, việc sử dụng kháng sinh không đủ liều, ngừng thuốc sớm, hoặc không tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ có thể khiến vi khuẩn hoặc virus còn sót lại, dẫn đến tái nhiễm. Ngoài ra, nếu trẻ có các bệnh lý đi kèm như viêm xoang, viêm amidan, hoặc trào ngược dạ dày thực quản mà không được xử lý, chúng có thể kích thích viêm VA tái phát.

2.5. Thói quen vệ sinh kém

Thói quen vệ sinh không đúng cách, như không rửa tay thường xuyên, dùng chung đồ chơi hoặc dụng cụ ăn uống với trẻ khác, có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn và virus. Trẻ em thường có thói quen đưa tay lên mũi hoặc miệng, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào vùng mũi họng, kích thích viêm VA. Ngoài ra, việc không vệ sinh mũi họng đúng cách, chẳng hạn như không nhỏ nước muối sinh lý định kỳ, có thể khiến dịch nhầy tích tụ, làm tổ chức VA dễ bị viêm nhiễm.

2.6. Dinh dưỡng không đầy đủ

Chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng, đặc biệt là thiếu các chất tăng cường miễn dịch như vitamin C, kẽm, hoặc vitamin D, có thể làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng của trẻ. Trẻ không được bú sữa mẹ hoặc ăn uống thiếu chất cũng dễ bị tái viêm VA do cơ thể không đủ sức đề kháng để ngăn ngừa vi khuẩn và virus. Ngoài ra, việc cho trẻ ăn thực phẩm quá lạnh hoặc đồ uống có ga cũng có thể kích ứng niêm mạc mũi họng, góp phần vào tình trạng tái phát.

Chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng cũng có thể làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng của trẻ

3. Dấu hiệu tái viêm VA cần chú ý

Cha mẹ cần nhận biết các dấu hiệu tái viêm VA để xử lý kịp thời, bao gồm:

Nghẹt mũi kéo dài, đặc biệt về đêm, khiến trẻ khó thở hoặc thở bằng miệng.
Chảy nước mũi mủ, có mùi hôi hoặc màu vàng/xanh.
Ho kéo dài, đặc biệt là ho về đêm.
Sốt nhẹ hoặc sốt cao, kèm mệt mỏi, chán ăn.
Ngáy khi ngủ, ngủ không ngon giấc, hoặc có dấu hiệu ngưng thở khi ngủ.
Giảm thính lực hoặc đau tai do viêm VA gây áp lực lên tai giữa.

4. Biện pháp hỗ trợ tại nhà để giảm tái viêm VA

Vệ sinh mũi họng: Sử dụng nước muối sinh lý để rửa mũi cho trẻ hàng ngày, giúp loại bỏ dịch nhầy và vi khuẩn.
Tăng cường dinh dưỡng: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (cam, kiwi), kẽm (hạt óc chó, thịt gà), và sữa chua để hỗ trợ hệ miễn dịch.
Giữ môi trường sống sạch sẽ: Dọn dẹp nhà cửa, tránh khói thuốc lá và bụi bẩn, đồng thời sử dụng máy tạo độ ẩm nếu không khí quá khô.
Tiêm phòng đầy đủ: Vắc-xin phòng cúm, phế cầu khuẩn, hoặc Hib có thể giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp.

Tái viêm VA liên tục ở trẻ là một vấn đề phức tạp, xuất phát từ nhiều nguyên nhân như hệ miễn dịch yếu, môi trường sống không lành mạnh, dị ứng, hoặc điều trị không triệt để. Việc nhận biết và xử lý các yếu tố này sẽ giúp cha mẹ giảm thiểu nguy cơ tái phát cho con. Bằng cách duy trì vệ sinh tốt, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, và đưa trẻ đi khám kịp thời khi cần thiết, cha mẹ có thể hỗ trợ trẻ vượt qua tình trạng này và phát triển khỏe mạnh. Nếu viêm VA tái phát thường xuyên hoặc gây ảnh hưởng nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có giải pháp phù hợp nhất.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699