Sai lầm thường gặp khi cha mẹ dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh

1. Nước muối sinh lý là gì và công dụng của nó?

Nước muối sinh lý là dung dịch chứa 0,9% natri clorid, có nồng độ tương đương với dịch cơ thể, nên an toàn khi sử dụng để vệ sinh các vùng nhạy cảm như mắt, mũi, hoặc tai của trẻ sơ sinh. Công dụng chính của nước muối sinh lý bao gồm làm sạch bụi bẩn, dịch nhầy, gỉ mắt, hoặc vi khuẩn bám trên bề mặt. Ngoài ra, nó còn giúp làm ẩm niêm mạc mũi, giảm nghẹt mũi và hỗ trợ trẻ thở dễ dàng hơn, đặc biệt trong những ngày thời tiết khô hanh. Tuy nhiên, việc sử dụng nước muối sinh lý cần được thực hiện đúng cách để tránh gây hại cho trẻ.

2. Các sai lầm thường gặp khi dùng nước muối sinh lý

2.1. Sử dụng nước muối sinh lý không rõ nguồn gốc

Một sai lầm phổ biến là cha mẹ mua nước muối sinh lý từ các nguồn không uy tín, không đảm bảo chất lượng. Các sản phẩm không đạt tiêu chuẩn y tế có thể bị nhiễm khuẩn hoặc không đảm bảo nồng độ 0,9%, gây kích ứng hoặc nhiễm trùng cho trẻ. Để tránh rủi ro, cha mẹ nên chọn nước muối sinh lý từ các thương hiệu uy tín, có nhãn mác rõ ràng, được sản xuất dành riêng cho trẻ sơ sinh. Tránh sử dụng nước muối tự pha tại nhà, vì việc pha chế không đúng tỷ lệ có thể gây hại cho niêm mạc nhạy cảm của trẻ.

2.2. Lạm dụng nước muối sinh lý quá mức

Nhiều cha mẹ có thói quen sử dụng nước muối sinh lý hàng ngày, ngay cả khi trẻ không có dấu hiệu nghẹt mũi, gỉ mắt, hoặc các vấn đề khác. Việc lạm dụng này có thể làm khô niêm mạc mũi, gây kích ứng hoặc làm mất đi lớp chất nhầy tự nhiên bảo vệ mũi của trẻ. Nước muối sinh lý chỉ nên được sử dụng khi cần thiết, chẳng hạn như khi trẻ bị nghẹt mũi nhẹ, có gỉ mắt, hoặc cần vệ sinh trước khi nhỏ thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Việc lạm dụng nước muối sinh lý có thể làm khô niêm mạc mũi, gây kích ứng hoặc làm mất đi lớp chất nhầy tự nhiên bảo vệ mũi của trẻ

2.3. Sử dụng chung một lọ nước muối cho nhiều mục đích

Một số cha mẹ dùng cùng một lọ nước muối sinh lý để vệ sinh cả mắt, mũi, và tai của trẻ, thậm chí sử dụng cho nhiều trẻ trong gia đình. Điều này có thể gây lây nhiễm chéo vi khuẩn, đặc biệt nếu đầu ống nhỏ giọt chạm vào vùng nhiễm trùng như mắt bị viêm kết mạc. Để an toàn, mỗi trẻ nên có lọ nước muối riêng, và nên sử dụng các lọ nhỏ riêng biệt cho mắt, mũi, hoặc tai. Ngoài ra, tránh để đầu ống nhỏ chạm vào da hoặc niêm mạc của trẻ khi sử dụng.

2.4. Nhỏ nước muối sinh lý sai cách

Việc nhỏ nước muối sinh lý không đúng kỹ thuật có thể gây khó chịu hoặc tổn thương cho trẻ. Ví dụ, khi nhỏ mũi, nhiều cha mẹ để trẻ nằm ngửa hoàn toàn và nhỏ quá nhiều giọt, khiến nước muối chảy xuống họng, gây sặc hoặc khó chịu. Tương tự, khi vệ sinh mắt, việc nhỏ trực tiếp vào mắt hoặc lau không đúng cách có thể làm tổn thương giác mạc. Để nhỏ mũi đúng cách, hãy đặt trẻ nằm nghiêng hoặc hơi ngửa đầu, nhỏ 1-2 giọt vào mỗi bên mũi, sau đó lau sạch dịch chảy ra bằng khăn mềm. Với mắt, dùng bông gạc thấm nước muối để lau nhẹ từ khóe mắt ra ngoài.

2.5. Sử dụng nước muối sinh lý hết hạn hoặc bảo quản không đúng

Nước muối sinh lý, đặc biệt là loại lọ lớn, có thể bị nhiễm khuẩn nếu không được bảo quản đúng cách hoặc sử dụng quá hạn. Nhiều cha mẹ không kiểm tra ngày hết hạn hoặc để lọ nước muối mở nắp trong thời gian dài, dẫn đến nguy cơ nhiễm khuẩn khi sử dụng. Cha mẹ nên ưu tiên dùng các lọ nước muối sinh lý dạng ống đơn liều (dùng một lần) để đảm bảo vô trùng. Nếu dùng lọ lớn, cần bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, đậy kín nắp sau khi sử dụng và không dùng quá 15-30 ngày sau khi mở nắp, tùy theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

2.6. Tự ý dùng nước muối sinh lý để điều trị bệnh

Một số cha mẹ lầm tưởng rằng nước muối sinh lý có thể thay thế thuốc để điều trị các vấn đề như nghẹt mũi nặng, viêm mũi, hoặc viêm kết mạc. Nước muối sinh lý chỉ có tác dụng vệ sinh, không phải là thuốc điều trị. Nếu trẻ có dấu hiệu bất thường như nghẹt mũi kéo dài, chảy mủ, mắt đỏ, hoặc sốt, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị đúng cách. Tự ý dùng nước muối sinh lý thay cho thuốc có thể làm chậm trễ điều trị, khiến tình trạng của trẻ nghiêm trọng hơn.

3. Hướng dẫn sử dụng nước muối sinh lý đúng cách

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh, cha mẹ cần tuân theo các hướng dẫn sau:

Cha mẹ cần lựa chọn đúng loại và vệ sinh cho bé bằng nước muối sinh lý đúng cách để đảm bảo an toàn

Chọn sản phẩm phù hợp: Mua nước muối sinh lý từ các nhà thuốc uy tín, ưu tiên loại dành riêng cho trẻ sơ sinh, dạng ống đơn liều để đảm bảo vô trùng.
Vệ sinh tay và dụng cụ: Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi vệ sinh cho trẻ. Sử dụng bông gạc hoặc khăn mềm sạch để lau.
Nhỏ mũi đúng cách: Đặt trẻ nằm nghiêng, nhỏ 1-2 giọt nước muối vào mỗi bên mũi, chờ vài giây để dịch nhầy loãng ra, sau đó lau sạch bằng khăn mềm. Tránh nhỏ quá nhiều để không gây sặc.
Vệ sinh mắt an toàn: Thấm nước muối sinh lý vào bông gạc, lau nhẹ từ khóe mắt ra ngoài. Dùng miếng bông riêng cho mỗi mắt để tránh lây nhiễm.
Theo dõi tình trạng của trẻ: Nếu trẻ có dấu hiệu bất thường như nghẹt mũi kéo dài, mắt đỏ, hoặc sốt, đưa trẻ đến bác sĩ thay vì chỉ dựa vào nước muối sinh lý.
Bảo quản đúng cách: Kiểm tra hạn sử dụng trước khi dùng và bảo quản lọ nước muối ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp.

Nước muối sinh lý là công cụ hữu ích để vệ sinh cho trẻ sơ sinh, nhưng việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra những rủi ro không đáng có. Bằng cách tránh các sai lầm như sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc, lạm dụng, hoặc nhỏ sai kỹ thuật, cha mẹ có thể đảm bảo an toàn cho trẻ. Hiểu rõ cách sử dụng đúng và theo dõi sát sao tình trạng của trẻ sẽ giúp nước muối sinh lý phát huy hiệu quả tối đa, đồng thời bảo vệ sức khỏe cho bé yêu. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về sức khỏe của trẻ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699