1. Bé đi phân chua, lỏng sệt là gì?

Phân chua, lỏng sệt ở trẻ là tình trạng phân có mùi chua bất thường, thường mềm, lỏng hơn bình thường nhưng không hoàn toàn là tiêu chảy. Ở trẻ sơ sinh, phân thường có màu vàng, xanh hoặc nâu, tùy thuộc vào chế độ ăn (sữa mẹ hay sữa công thức). Khi phân có mùi chua mạnh, dạng lỏng sệt, hoặc đi kèm các triệu chứng như quấy khóc, đầy hơi, điều này có thể là dấu hiệu của sự mất cân bằng trong hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp đều đáng lo ngại, vì hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt và dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố.

2. Nguyên nhân khiến bé đi phân chua, lỏng sệt

2.1. Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt trong 6 tháng đầu đời, chưa phát triển đầy đủ. Các enzyme tiêu hóa như lactase (phân giải đường lactose trong sữa) hoạt động chưa hiệu quả, dẫn đến việc sữa không được tiêu hóa hoàn toàn. Kết quả là đường lactose lên men trong ruột, tạo ra khí và axit, gây mùi chua và phân lỏng sệt. Đây là nguyên nhân phổ biến và thường không nghiêm trọng.

Hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên thường dẫn đến tình trạng đi ngoài phân chua, lỏng sệt

2.2. Chế độ ăn của mẹ hoặc sữa công thức

• Trẻ bú mẹ: Một số thực phẩm mẹ ăn, như thực phẩm giàu đường, sữa bò, hoặc thực phẩm lên men (dưa muối, kim chi), có thể ảnh hưởng đến sữa mẹ, làm phân trẻ có mùi chua. Ngoài ra, nếu mẹ dùng kháng sinh hoặc thuốc, chúng có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột của trẻ.

• Trẻ bú sữa công thức: Sữa công thức chứa lactose hoặc protein khó tiêu có thể gây ra phân chua, lỏng sệt nếu trẻ không dung nạp tốt. Một số loại sữa công thức có thể không phù hợp với hệ tiêu hóa của trẻ, dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

2.3. Không dung nạp lactose hoặc dị ứng thực phẩm

Không dung nạp lactose (do thiếu enzyme lactase) hoặc dị ứng với protein sữa bò có thể khiến trẻ đi phân chua, lỏng sệt, kèm đầy hơi, sôi bụng, hoặc quấy khóc. Những trẻ này thường có các triệu chứng như phát ban, nôn trớ, hoặc tiêu chảy khi tiếp xúc với sữa bò hoặc các sản phẩm từ sữa.

2.4. Nhiễm trùng đường ruột

Viêm ruột do virus (như rotavirus), vi khuẩn (như E. coli, Salmonella), hoặc ký sinh trùng có thể gây ra phân chua, lỏng sệt, kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng hơn như sốt, tiêu chảy nặng, hoặc phân có máu. Nhiễm trùng thường xảy ra khi trẻ tiếp xúc với thực phẩm, nước nhiễm khuẩn, hoặc do vệ sinh kém.

2.5. Rối loạn tiêu hóa do kháng sinh

Nếu trẻ hoặc mẹ (trong trường hợp trẻ bú mẹ) sử dụng kháng sinh, vi khuẩn có lợi trong đường ruột có thể bị tiêu diệt, dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh. Điều này gây ra rối loạn tiêu hóa, khiến phân trẻ có mùi chua, lỏng sệt, hoặc thậm chí tiêu chảy.

3. Dấu hiệu phân biệt rối loạn tiêu hóa và viêm ruột

• Rối loạn tiêu hóa thông thường: Phân chua, lỏng sệt, đi 3-5 lần/ngày, trẻ vẫn bú bình thường, không sốt, không có máu hoặc chất nhầy trong phân. Tình trạng này thường tự cải thiện sau vài ngày khi điều chỉnh chế độ ăn hoặc vệ sinh.

• Viêm ruột: Phân chua, lỏng sệt hoặc tiêu chảy nặng (hơn 8 lần/ngày), có thể có máu, chất nhầy, hoặc mùi hôi rất mạnh. Trẻ sốt, quấy khóc, bỏ bú, mệt mỏi, hoặc có dấu hiệu mất nước (môi khô, tiểu ít). Viêm ruột thường do nhiễm trùng và cần can thiệp y tế ngay.

4. Cách khắc phục khi bé đi phân chua, lỏng sệt

4.1. Điều chỉnh chế độ ăn

• Trẻ bú mẹ: Mẹ nên hạn chế thực phẩm dễ gây đầy hơi như bắp cải, đậu, hoặc thực phẩm chứa lactose. Bổ sung thực phẩm giàu probiotic (sữa chua không đường, nếu mẹ ăn được) và uống đủ nước để cải thiện chất lượng sữa mẹ.

• Trẻ bú sữa công thức: Tham khảo ý kiến bác sĩ để chuyển sang loại sữa công thức dễ tiêu hóa, không chứa lactose hoặc ít gây dị ứng. Thay đổi sữa cần được thực hiện từ từ để trẻ thích nghi.

4.2. Bù nước và điện giải

Nếu trẻ đi phân lỏng sệt nhiều lần, hãy cho trẻ uống dung dịch bù điện giải (oresol) theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh mất nước. Với trẻ sơ sinh, tiếp tục cho bú sữa mẹ hoặc sữa công thức đều đặn để đảm bảo dinh dưỡng.

4.3. Vệ sinh đúng cách

• Rửa tay sạch trước khi chăm sóc trẻ hoặc chuẩn bị sữa.

• Tiệt trùng bình sữa, núm vú giả, và các dụng cụ khác để tránh nhiễm khuẩn.

• Thay tã thường xuyên và vệ sinh vùng hậu môn của trẻ bằng nước ấm để tránh kích ứng da.

4.4. Massage bụng nhẹ nhàng

Massage bụng theo chiều kim đồng hồ quanh rốn giúp kích thích nhu động ruột, giảm đầy hơi và hỗ trợ trẻ đi ngoài dễ dàng hơn. Sử dụng dầu massage dành cho trẻ và thực hiện khi trẻ thư giãn.

Massage bụng theo chiều kim đồng hồ quanh rốn giúp kích thích nhu động ruột hỗ trợ trẻ đi ngoài dễ dàng hơn

4.5. Sử dụng men vi sinh (nếu cần)

Men vi sinh chứa các vi khuẩn có lợi như Lactobacillus hoặc Bifidobacterium có thể giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm phân chua và lỏng sệt. Tuy nhiên, chỉ sử dụng men vi sinh khi có chỉ định của bác sĩ.

Bé đi phân chua, lỏng sệt thường là dấu hiệu của rối loạn tiêu hóa do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, chế độ ăn, hoặc vệ sinh chưa đúng cách. Tuy nhiên, nếu đi kèm các triệu chứng như sốt, tiêu chảy nặng, hoặc phân có máu, đó có thể là dấu hiệu của viêm ruột cần can thiệp y tế. Cha mẹ có thể khắc phục tình trạng này bằng cách điều chỉnh chế độ ăn, vệ sinh cẩn thận, và theo dõi sát sao sức khỏe của trẻ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Với sự chăm sóc đúng cách, trẻ sẽ sớm ổn định và phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699