Bé sơ sinh bị sôi bụng kèm nôn trớ: Nguyên nhân và cách xử trí

1. Sôi bụng và nôn trớ ở trẻ sơ sinh là gì?

Sôi bụng là hiện tượng bé có những âm thanh ùng ục hoặc sủi bọt trong bụng, thường do sự di chuyển của khí hoặc chất lỏng trong hệ tiêu hóa. Nôn trớ là tình trạng bé đẩy một phần sữa hoặc thức ăn ra ngoài miệng sau khi bú. Cả hai hiện tượng này đều phổ biến ở trẻ sơ sinh do hệ tiêu hóa còn non nớt, chưa phát triển hoàn thiện. Tuy nhiên, nếu sôi bụng và nôn trớ xảy ra thường xuyên hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường, cha mẹ cần chú ý để tìm hiểu nguyên nhân và xử lý kịp thời.

2. Nguyên nhân gây sôi bụng và nôn trớ ở trẻ sơ sinh

2.1. Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn rất nhạy cảm. Dạ dày của bé nhỏ, cơ thắt thực quản dưới (phần ngăn cách thực quản và dạ dày) chưa phát triển hoàn thiện, dẫn đến việc sữa dễ trào ngược lên thực quản, gây nôn trớ. Ngoài ra, quá trình tiêu hóa thức ăn tạo ra khí trong ruột, gây ra tiếng sôi bụng.

Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện là một trong những nguyên nhân hàng đầu có thể khiến trẻ sơ sinh bị sôi bụng kèm nôn trớ

2.2. Nuốt khí khi bú

Trẻ sơ sinh thường nuốt phải không khí trong khi bú sữa mẹ hoặc bú bình, đặc biệt nếu bé bú quá nhanh, ngậm ti không đúng cách hoặc bình sữa không được thiết kế chống sặc. Lượng khí này tích tụ trong dạ dày và ruột, dẫn đến sôi bụng và có thể kích thích nôn trớ.

2.3. Tư thế bú không đúng

Tư thế bú không phù hợp, ví dụ như bé nằm ngửa hoàn toàn khi bú, có thể khiến sữa chảy ngược lên thực quản hoặc không tiêu hóa tốt, gây nôn trớ. Ngoài ra, việc ép bé bú quá nhiều hoặc quá nhanh cũng làm tăng nguy cơ sôi bụng.

2.4. Dị ứng hoặc không dung nạp sữa

Một số trẻ sơ sinh có thể bị dị ứng với protein trong sữa công thức hoặc các thành phần trong chế độ ăn của mẹ (nếu bé bú mẹ). Tình trạng này có thể gây kích ứng đường ruột, dẫn đến sôi bụng, đầy hơi và nôn trớ.

2.5. Tắc nghẽn hoặc rối loạn tiêu hóa

Một số tình trạng bệnh lý như hẹp môn vị, lồng ruột, hoặc tắc ruột có thể gây sôi bụng và nôn trớ nghiêm trọng. Những trường hợp này thường kèm theo các triệu chứng khác như bé quấy khóc dữ dội, không đi tiêu, hoặc nôn mửa liên tục.

3. Dấu hiệu cần đưa bé đi khám bác sĩ

Mặc dù sôi bụng và nôn trớ thường là hiện tượng sinh lý bình thường, cha mẹ cần đưa bé đến bác sĩ nếu nhận thấy các dấu hiệu sau:

Bé nôn trớ liên tục, đặc biệt là nôn phun vọt.
Bé quấy khóc dữ dội, không thể dỗ.
Sôi bụng kèm theo sốt, tiêu chảy, hoặc không đi tiêu trong 24-48 giờ.
Bé có dấu hiệu mất nước: môi khô, tiểu ít, mắt trũng.
Bé sụt cân hoặc không tăng cân.
Nôn ra máu hoặc chất màu xanh lá cây.

4. Cách xử trí khi bé sơ sinh bị sôi bụng và nôn trớ

Việc cho bé bú ở tư thế phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc giảm sôi bụng và nôn trớ. Cha mẹ nên giữ bé ở tư thế hơi thẳng, đầu cao hơn thân khi bú để hạn chế tình trạng trào ngược sữa. Sau mỗi cữ bú, hãy bế bé áp vào vai và vỗ nhẹ lưng trong vài phút để giúp bé ợ hơi, loại bỏ khí thừa trong dạ dày. Ngoài ra, thay vì cho bé bú quá nhiều trong một lần, hãy chia nhỏ lượng sữa và tăng số lần bú. Điều này giúp giảm áp lực lên dạ dày, hạn chế hiện tượng sôi bụng và nôn trớ.

Kỹ thuật bú không đúng có thể khiến bé nuốt nhiều khí, dẫn đến sôi bụng và nôn trớ. Nếu bé bú mẹ, hãy đảm bảo bé ngậm đúng khớp ngậm, tức là miệng bé bao phủ cả quầng vú, không chỉ ngậm đầu ti. Đối với bé bú bình, cha mẹ nên chọn núm ti phù hợp với độ tuổi của bé và kiểm tra xem bình sữa có thiết kế chống sặc hay không. Các bình sữa có van chống sặc sẽ giúp giảm lượng khí bé nuốt phải, từ đó hạn chế tình trạng đầy hơi và nôn trớ.

Massage bụng là một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để giảm sôi bụng ở trẻ sơ sinh. Cha mẹ có thể massage nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ quanh vùng bụng của bé, sử dụng dầu massage dành riêng cho trẻ để tránh kích ứng da. Động tác này giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ bé thải khí thừa và giảm cảm giác khó chịu. Massage nên được thực hiện khi bé thư giãn, tránh làm ngay sau khi bú để không kích thích nôn trớ.

Cha mẹ có thể massage bụng cho bé giúp kích thích nhu động ruột, hỗ trợ bé thải khí thừa và giảm cảm giác khó chịu

Nếu bé bú mẹ, chế độ ăn của mẹ có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bé. Một số thực phẩm như bắp cải, đậu, sữa bò, hoặc đồ uống chứa caffeine có thể gây đầy hơi hoặc kích ứng đường ruột của bé. Mẹ nên theo dõi phản ứng của bé khi tiêu thụ các thực phẩm khác nhau và loại bỏ những thực phẩm nghi ngờ gây sôi bụng hoặc nôn trớ. Uống đủ nước và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh cũng giúp cải thiện chất lượng sữa mẹ, hỗ trợ hệ tiêu hóa của bé.

Sôi bụng và nôn trớ ở trẻ sơ sinh là vấn đề phổ biến nhưng có thể được kiểm soát thông qua các biện pháp chăm sóc đúng cách. Hiểu rõ nguyên nhân và cách xử trí sẽ giúp cha mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc bé yêu. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe cho bé. Với sự chăm sóc chu đáo và tình yêu thương, bé sẽ sớm vượt qua những khó chịu này và phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699