Bệnh thủy đậu lây như thế nào ở trẻ em?

1. Bệnh thủy đậu là gì và tại sao trẻ dễ mắc?

Thủy đậu (hay còn gọi là “trái rạ”) là bệnh truyền nhiễm do virus Varicella Zoster gây ra. Bệnh thường gặp ở trẻ từ 2 – 10 tuổi, nhưng cũng có thể xảy ra ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ lớn chưa từng tiêm vắc-xin phòng bệnh. Virus này có khả năng lây lan mạnh qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp, khiến trẻ dễ nhiễm nếu trong lớp hoặc gia đình có người mắc bệnh.

Trẻ em là đối tượng dễ mắc nhất vì hệ miễn dịch còn non nớt, chưa đủ khả năng chống lại virus. Hơn nữa, các bé thường sinh hoạt, vui chơi, ngủ chung, sử dụng đồ dùng chung nên virus dễ dàng lan truyền.

2. Bệnh thủy đậu lây như thế nào ở trẻ em?

2.1. Lây qua đường hô hấp

Đây là con đường lây chủ yếu và nhanh nhất. Khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc thở gần, các hạt dịch nhỏ chứa virus sẽ phát tán vào không khí. Trẻ khỏe mạnh hít phải những hạt này rất dễ bị nhiễm bệnh.

Bệnh thủy đậu ở trẻ có thể lây lan qua đường hô hấp

Virus có thể tồn tại trong không khí khoảng vài giờ, nên ngay cả khi không tiếp xúc trực tiếp, trẻ vẫn có thể bị lây nếu ở cùng phòng hoặc gần khu vực có người mắc thủy đậu.

2.2. Lây qua tiếp xúc trực tiếp với nốt phỏng nước

Khi các nốt mụn nước của người bệnh vỡ ra, dịch bên trong chứa lượng lớn virus Varicella Zoster. Nếu trẻ chạm tay vào nốt phỏng, rồi đưa tay lên miệng, mũi, mắt, virus sẽ dễ dàng xâm nhập cơ thể. Đây là lý do vì sao bệnh lây lan nhanh trong trường học hoặc trong nhà nếu trẻ chơi đùa, ngủ cùng người bệnh mà không được cách ly.

2.3. Lây qua đồ dùng cá nhân

Khăn mặt, quần áo, chăn gối, cốc nước, đồ chơi... nếu có dính dịch từ nốt thủy đậu cũng là nguồn lây nhiễm. Virus có thể tồn tại trên bề mặt vật dụng vài giờ, đặc biệt trong môi trường ẩm. Việc dùng chung đồ dùng hoặc không giặt sạch sẽ, phơi khô có thể khiến trẻ bị nhiễm bệnh dù không tiếp xúc trực tiếp.

2.4. Lây từ mẹ sang con

Với phụ nữ mang thai mắc thủy đậu, virus có thể truyền qua nhau thai sang thai nhi, gây thủy đậu bẩm sinh hoặc dị tật thai nhi. Sau sinh, nếu mẹ đang mắc bệnh, virus cũng có thể lây sang trẻ qua giọt bắn hoặc tiếp xúc gần.

3. Dấu hiệu nhận biết thủy đậu ở trẻ em

Thời gian ủ bệnh của thủy đậu thường kéo dài từ 10–21 ngày kể từ khi virus xâm nhập. Các triệu chứng thường xuất hiện theo trình tự:

Sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn: Đây là giai đoạn đầu, dễ nhầm với cảm cúm thông thường.
Phát ban dạng nốt đỏ: Sau 1–2 ngày, các nốt nhỏ xuất hiện ở ngực, lưng, mặt, rồi lan ra toàn thân.
Nốt nước hình giọt sương: Các nốt đỏ nhanh chóng phồng lên thành mụn nước trong, gây ngứa và khó chịu.
Nốt phỏng vỡ – đóng vảy: Sau 5–7 ngày, mụn nước vỡ, khô lại thành vảy nâu. Khi bong vảy, da thường lành mà không để lại sẹo nếu trẻ không gãi.

Nếu trẻ sốt cao kéo dài, mụn mủ sưng tấy, hoặc khó thở, co giật, cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế ngay vì đây là dấu hiệu của biến chứng.

4. Cách phòng tránh thủy đậu ở trẻ em

4.1. Tiêm vắc-xin phòng thủy đậu

Đây là biện pháp hiệu quả và an toàn nhất giúp ngăn ngừa bệnh. Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên nên được tiêm mũi đầu tiên, và tiêm nhắc lại sau 4–6 năm. Vắc-xin giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virus, giảm nguy cơ mắc bệnh và ngăn biến chứng nặng nếu bị nhiễm.
Trẻ chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa tiêm phòng nên được tiêm sớm, đặc biệt trước mùa xuân – thời điểm bệnh dễ bùng phát.

Tiêm vắc-xin phòng thủy đậu là biện pháp hiệu quả và an toàn nhất giúp ngăn ngừa bệnh thủy đậu ở trẻ

4.2. Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt sau khi chơi, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Không dùng chung đồ cá nhân như khăn, cốc, gối, quần áo.
Khử khuẩn đồ chơi, tay nắm cửa, bề mặt thường xuyên tiếp xúc bằng dung dịch sát khuẩn an toàn.
Phơi nắng chăn, gối, ga giường để tiêu diệt virus tồn dư trong môi trường.

4.3. Cách ly khi có người mắc thủy đậu

Nếu trong lớp hoặc trong nhà có người bị thủy đậu, cần cách ly trẻ khỏe khỏi nguồn bệnh ít nhất 7–10 ngày, cho đến khi tất cả các nốt phỏng khô và đóng vảy. Hạn chế cho trẻ đến nơi đông người, nhất là trường học, nhà trẻ, khu vui chơi.

4.4. Tăng cường sức đề kháng cho trẻ

Một cơ thể khỏe mạnh sẽ giảm nguy cơ nhiễm bệnh. Cha mẹ nên:

Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, C, E, kẽm như cà rốt, cam, ổi, trứng, cá hồi.
Duy trì giấc ngủ đủ, vận động nhẹ và uống đủ nước.
Cho trẻ phơi nắng sáng sớm để tăng tổng hợp vitamin D tự nhiên.

Bệnh thủy đậu ở trẻ em lây lan chủ yếu qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp, có khả năng bùng phát nhanh trong môi trường đông người. Tuy là bệnh lành tính, nhưng nếu chủ quan, trẻ có thể gặp biến chứng nặng. Cha mẹ cần hiểu rõ con đường lây nhiễm, chú trọng tiêm phòng vắc-xin, giữ vệ sinh cá nhân và cách ly đúng cách khi có ca bệnh. Với sự chăm sóc chu đáo và hướng dẫn đúng từ bác sĩ, trẻ sẽ nhanh chóng hồi phục và được bảo vệ an toàn trước mùa dịch thủy đậu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699