1. Sổ mũi là gì?

Sổ mũi ở trẻ em là tình trạng niêm mạc mũi tiết ra lượng lớn chất nhầy, khiến dịch nhầy chảy ra từ lỗ mũi hoặc xuống họng. Đây là một phản ứng tự nhiên của hệ hô hấp để bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, kích thích hoặc dị ứng. Sổ mũi là một trong những triệu chứng thường gặp nhất ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, dễ bị tác động bởi môi trường.

Dịch nhầy có thể thay đổi về màu sắc và độ đặc tùy thuộc vào nguyên nhân gây sổ mũi:

Trong, loãng: Do dị ứng hoặc cảm lạnh nhẹ.

Đặc, vàng/xanh: Có thể do nhiễm trùng đường hô hấp.

Kèm máu: Thường do tổn thương niêm mạc hoặc viêm nặng.

2. Nguyên nhân trẻ hắt hơi sổ mũi?

Trong số các nguyên nhân gây hắt hơi, sổ mũi ở trẻ, nhiễm lạnh được coi là phổ biến nhất. Theo Đông y, trẻ nhỏ có tạng phế chưa phát triển hoàn thiện, khiến cơ thể nhạy cảm hơn với những thay đổi đột ngột của thời tiết, chẳng hạn như nóng lạnh thất thường hoặc ra mồ hôi nhiều. Điều này dễ dẫn đến cảm lạnh, với các triệu chứng ban đầu như hắt hơi, sổ mũi trong, nghẹt mũi. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành ho nặng, gây tổn thương tạng phế.

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ sổ mũi, hắt hơi

Theo Y học hiện đại, mũi đóng vai trò như cửa ngõ bảo vệ hệ hô hấp. Lớp niêm mạc trong mũi được phủ bởi một lớp thảm nhầy, giúp giữ lại bụi bẩn và vi khuẩn, đồng thời bảo vệ mũi và xoang. Tuy nhiên, khi lớp biểu mô mũi bị kích thích bởi các yếu tố như thay đổi nhiệt độ đột ngột, hóa chất, dị vật, hoặc viêm nhiễm, các tuyến chế tiết trong niêm mạc sẽ tăng cường sản xuất dịch nhầy, gây hiện tượng chảy nước mũi. Tình trạng này không chỉ làm trẻ khó chịu mà còn cản trở luồng không khí lưu thông, dẫn đến các biến chứng tiềm ẩn như viêm xoang, viêm họng, viêm tai giữa, hoặc viêm đường hô hấp dưới như thanh quản, khí quản, phế quản. Nếu tình trạng kéo dài sẽ khiến bé biếng ăn và ảnh hưởng đến dinh dưỡng và sự phát triển của bé.

Ngoài ra, niêm mạc mũi là môi trường thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và virus. Khi gặp điều kiện thích hợp, đặc biệt là thời tiết lạnh, chúng tăng sinh nhanh chóng, gây viêm mũi và viêm họng. Ở giai đoạn đầu của cảm lạnh, trẻ thường chỉ xuất hiện các triệu chứng nhẹ như hắt hơi, sổ mũi. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn nặng hơn, gây ho nhiều, mệt mỏi, và có nguy cơ dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng như viêm phổi, viêm phế quản, gây khó khăn trong việc điều trị sau này.

3. Cách điều trị sổ mũi ở trẻ?

• Vệ sinh mũi cho trẻ đúng cách: Việc vệ sinh mũi thường xuyên giúp làm sạch dịch nhầy, thông thoáng đường thở và giảm khó chịu cho trẻ. Mẹ nên sử dụng nước muối ưu trương để rửa mũi cho bé, đảm bảo dịch nhầy được làm loãng và dễ loại bỏ hơn. Với trẻ nhỏ chưa biết xì mũi, mẹ có thể dùng dụng cụ hút mũi để hỗ trợ. Tuy nhiên, không nên lạm dụng việc hút mũi, vì có thể làm tổn thương niêm mạc mũi. Sau khi hút mũi, mẹ có thể sử dụng thêm xịt lợi khuẩn để kháng viêm. Nếu mẹ không vệ sinh mũi đúng cách và sạch cho con thì sẽ dẫn đến tình trạng viêm tai giữa. Vì vậy, mẹ cần vệ sinh mũi thường xuyên và đúng cách cho bé.

• Giữ ấm cơ thể và không gian sống của trẻ: Trẻ bị sổ mũi do nhiễm lạnh cần được giữ ấm đúng cách, đặc biệt là vùng cổ, ngực, bàn chân và bàn tay. Nhiệt độ phòng nên được duy trì ổn định, khoảng 26-28°C, tránh gió lùa hoặc không khí quá lạnh. Đối với trẻ sơ sinh, nên sử dụng thêm khăn quấn để giữ ấm cơ thể. Đồng thời, không gian sống cần sạch sẽ, thoáng khí nhưng không quá khô. Nếu không khí khô, mẹ có thể sử dụng máy tạo độ ẩm để giúp mũi bé không bị kích thích.

• Cho trẻ uống đủ nước: Việc cung cấp đủ nước cho cơ thể giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi, giúp trẻ dễ thở hơn. Với trẻ bú mẹ, hãy tăng cường cho bé bú để bổ sung nước và dinh dưỡng. Trẻ lớn hơn có thể uống nước ấm, nước trái cây hoặc các loại nước canh, súp để cải thiện tình trạng mất nước do sổ mũi. Ngoài ra, việc uống nước ấm còn giúp giảm kích thích cổ họng do dịch mũi chảy xuống.

• Đi khám bác sĩ: Nếu sổ mũi do cảm lạnh thông thường, các biện pháp chăm sóc tại nhà thường đủ để cải thiện tình trạng của trẻ. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là dị ứng hoặc nhiễm trùng đường hô hấp, mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chỉ định thuốc phù hợp, chẳng hạn như thuốc kháng histamin (trường hợp dị ứng) hoặc kháng sinh (nếu có nhiễm khuẩn). Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc cho trẻ mà không có hướng dẫn từ bác sĩ.

Nếu tình trạng sổ mũi, hắt hơi ngày càng trở nặng nên đưa con đến bác sĩ để được thăm khám và xử lý an toàn.

Để giúp trẻ vượt qua tình trạng sổ mũi, hắt hơi nhanh chóng và an toàn, việc chăm sóc đúng cách kết hợp với việc phát hiện và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng. Hãy đảm bảo rằng mẹ bé luôn theo dõi sức khỏe của bé và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết để bảo vệ hệ hô hấp của trẻ khỏi những biến chứng nguy hiểm. Chăm sóc bé một cách tận tâm, bé sẽ sớm khỏe lại và vui chơi thoải mái!

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

 https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699