1. Sốt Xuất Huyết Là Gì?
Sốt xuất huyết là bệnh do virus Dengue gây ra, với bốn type huyết thanh (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4). Bệnh lây truyền qua vết cắn của muỗi mang virus, thường hoạt động mạnh vào ban ngày, đặc biệt là sáng sớm và chiều tối. Trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh do thường xuyên chơi ngoài trời và sức đề kháng yếu. Sốt xuất huyết có thể diễn tiến từ nhẹ đến nặng, với các giai đoạn chính: sốt, nguy kịch, và hồi phục. Nếu không được xử lý đúng cách, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.
Nhận biết sớm các triệu chứng sốt xuất huyết là yếu tố quan trọng để tránh biến chứng. Các dấu hiệu phổ biến ở trẻ bao gồm:
-
Sốt cao đột ngột: Trẻ thường sốt cao (39-40°C) liên tục trong 2-7 ngày, khó hạ sốt dù đã dùng thuốc.
-
Phát ban hoặc xuất huyết dưới da: Xuất hiện các chấm đỏ hoặc mảng xuất huyết dưới da, thường ở chân, tay hoặc thân mình.
-
Đau nhức: Trẻ có thể kêu đau cơ, đau khớp, đau đầu hoặc đau sau hốc mắt.
-
Buồn nôn, nôn mửa: Trẻ thường cảm thấy buồn nôn, ăn kém hoặc nôn nhiều.
-
Mệt mỏi, quấy khóc: Trẻ trở nên lờ đờ, mệt mỏi, hoặc quấy khóc do khó chịu.
2. Biến Chứng Nguy Hiểm của Sốt Xuất Huyết ở Trẻ Em
Sốt xuất huyết ở trẻ em có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là những biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất:
-
Sốc Sốt Xuất Huyết (Dengue Shock Syndrome)
Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất, xảy ra khi huyết tương thoát ra khỏi mạch máu, gây giảm thể tích tuần hoàn. Trẻ có thể rơi vào trạng thái sốc với các triệu chứng như mạch nhanh, huyết áp tụt, tay chân lạnh, và lơ mơ. Nếu không được cấp cứu kịp thời, sốc sốt xuất huyết có thể dẫn đến tử vong trong vài giờ.
-
Xuất Huyết Nặng
Sốt xuất huyết có thể gây xuất huyết nội tạng, chẳng hạn như xuất huyết tiêu hóa (nôn ra máu, đi ngoài phân đen) hoặc xuất huyết não. Những tình trạng này đặc biệt nguy hiểm ở trẻ em, vì cơ thể trẻ không thể chịu đựng được mất máu nghiêm trọng.
-
Suy Đa Cơ Quan
Virus Dengue có thể tấn công nhiều cơ quan như gan, thận, và tim, dẫn đến suy đa cơ quan. Trẻ có thể bị tổn thương gan (men gan tăng cao), suy thận cấp, hoặc viêm cơ tim, gây nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời.
Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có thể bị virus tấn công dẫn đến suy đa cơ quan
-
Hội Chứng Phổi Nặng
Một số trẻ bị sốt xuất huyết nặng có thể gặp tình trạng tràn dịch màng phổi hoặc phù phổi, gây khó thở và thiếu oxy. Đây là biến chứng hiếm nhưng rất nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ có bệnh lý nền như hen suyễn.
-
Rối Loạn Đông Máu
Sốt xuất huyết làm giảm tiểu cầu, gây rối loạn đông máu. Điều này khiến trẻ dễ bị chảy máu không kiểm soát, từ chảy máu chân răng nhẹ đến xuất huyết nội tạng nghiêm trọng.
3. Cách Phòng Ngừa và Xử Lý Sốt Xuất Huyết ở Trẻ Em
Để bảo vệ trẻ khỏi các biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết, cha mẹ cần áp dụng các biện pháp sau:
3.1. Phòng Ngừa Muỗi Đốt
Muỗi Aedes là nguyên nhân lây truyền sốt xuất huyết, do đó việc ngăn chặn muỗi đốt là ưu tiên hàng đầu. Cha mẹ nên cho trẻ mặc quần áo dài, sử dụng màn chống muỗi khi ngủ, và thoa kem chống muỗi an toàn cho trẻ. Ngoài ra, cần loại bỏ các ổ nước đọng quanh nhà, như nước trong lốp xe, chậu cây, hoặc thùng chứa, vì đây là nơi muỗi sinh sản.
Cha mẹ nên cho trẻ mặc quần áo dài để phòng muỗi đốt
3.2. Theo Dõi Triệu Chứng Sớm
Nếu trẻ sốt cao liên tục trong 2 ngày hoặc có dấu hiệu xuất huyết, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức. Cha mẹ nên theo dõi các dấu hiệu cảnh báo như đau bụng dữ dội, nôn mửa, hoặc lờ đờ, đặc biệt trong giai đoạn ngày thứ 3-7 của bệnh.
3.3. Chăm Sóc Trẻ Tại Nhà
Trong trường hợp sốt xuất huyết nhẹ, bác sĩ có thể cho trẻ điều trị tại nhà. Cha mẹ cần:
-
Cho trẻ uống nhiều nước (nước lọc, nước trái cây, hoặc oresol) để bù chất lỏng.
-
Sử dụng paracetamol để hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ. Tránh dùng ibuprofen hoặc aspirin vì có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết.
-
Cho trẻ ăn thức ăn dễ tiêu như cháo, súp, và nghỉ ngơi đầy đủ.
3.4. Đưa Trẻ Đi Khám Ngay Khi Có Dấu Hiệu Nguy Hiểm
Nếu trẻ có các dấu hiệu như nôn liên tục, đau bụng dữ dội, chảy máu nhiều, hoặc lờ đờ, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức. Các bệnh viện có khoa nhi hoặc khoa truyền nhiễm sẽ có phác đồ điều trị phù hợp để xử lý biến chứng.
3.5. Nâng Cao Sức Đề Kháng
Một chế độ dinh dưỡng cân bằng, giàu vitamin C và kẽm, có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Khuyến khích trẻ ăn trái cây, rau xanh, và uống đủ nước để cơ thể khỏe mạnh hơn khi đối mặt với virus.
Sốt xuất huyết là một căn bệnh nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ em, vì nguy cơ biến chứng như sốc, xuất huyết nặng, hoặc suy đa cơ quan. Cha mẹ không nên chủ quan khi trẻ có các dấu hiệu sốt cao hoặc xuất huyết, mà cần theo dõi sát sao và đưa trẻ đi khám kịp thời. Việc phòng ngừa muỗi đốt, phát hiện sớm triệu chứng, và chăm sóc đúng cách sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe cho trẻ. Nếu nghi ngờ trẻ mắc sốt xuất huyết, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699