Chăm sóc và xử lý sốt xuất huyết ở trẻ ngay tại nhà

1. Nguyên nhân trẻ bị sốt xuất huyết

Trẻ em là đối tượng dễ bị sốt xuất huyết hơn người lớn do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ, bao gồm:

Môi trường sống: Trẻ sống ở khu vực đông dân cư, vệ sinh kém, hoặc gần các nơi có nước đọng dễ trở thành mục tiêu của muỗi vằn.

Sốt xuất huyết ở trẻ em

Thời tiết: Mùa mưa là thời điểm muỗi sinh sôi mạnh mẽ, đặc biệt từ tháng 6 đến tháng 11 tại Việt Nam.
Tiếp xúc với người bệnh: Mặc dù sốt xuất huyết không lây trực tiếp từ người sang người, nhưng nếu trong gia đình hoặc khu vực có người mắc bệnh, muỗi có thể mang virus từ người bệnh sang trẻ.

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị sốt xuất huyết

Việc nhận biết sớm các triệu chứng của sốt xuất huyết ở trẻ là yếu tố then chốt để can thiệp kịp thời. Bệnh thường tiến triển qua 3 giai đoạn: sốt cao, giai đoạn nguy hiểm và hồi phục. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình mà cha mẹ cần chú ý:

Sốt cao đột ngột: Trẻ thường sốt từ 38,5°C đến 40°C liên tục trong 2-7 ngày, khó hạ sốt dù đã dùng thuốc hạ sốt thông thường như paracetamol.
Phát ban: Sau 2-3 ngày sốt, trên da trẻ có thể xuất hiện các chấm đỏ hoặc mẩn đỏ, đặc biệt ở vùng ngực, tay, chân. Đây là dấu hiệu đặc trưng của sốt xuất huyết.
Đau nhức: Trẻ có thể kêu đau đầu, đau cơ, đau khớp hoặc đau hốc mắt. Một số trẻ nhỏ chưa biết diễn đạt có thể quấy khóc nhiều hơn bình thường.
Buồn nôn và chán ăn: Trẻ thường mệt mỏi, không muốn ăn uống, có thể kèm theo nôn mửa hoặc tiêu chảy nhẹ.
Xuất huyết dưới da: Các vết bầm tím, chấm xuất huyết nhỏ (như nốt muỗi đốt) xuất hiện trên da, đặc biệt ở cẳng chân, cẳng tay.
Chảy máu bất thường: Một số trẻ có thể bị chảy máu chân răng, chảy máu mũi hoặc đi ngoài phân đen (dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa).

Giai đoạn nguy hiểm: Thường xảy ra từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh. Lúc này, trẻ có thể hết sốt nhưng lại xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng hơn như đau bụng dữ dội, nôn liên tục, tay chân lạnh, mạch nhanh yếu, hoặc lơ mơ. Đây là dấu hiệu của thoát huyết tương hoặc sốc sốt xuất huyết – tình trạng cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.

Cha mẹ cần theo dõi sát sao các triệu chứng của trẻ. Nếu nghi ngờ trẻ bị sốt xuất huyết, nên đưa trẻ đi xét nghiệm máu để xác định chính xác, đặc biệt là kiểm tra tiểu cầu và hematocrit.

3. Chăm sóc và xử lý sốt xuất huyết ở trẻ ngay tại nhà

3.1. Hạ sốt đúng cách

Sử dụng paracetamol (liều lượng 10-15mg/kg cân nặng, cách nhau 4-6 giờ) để hạ sốt. Tuyệt đối không dùng ibuprofen hoặc aspirin vì có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết.
Lau người cho trẻ bằng nước ấm để giảm nhiệt độ cơ thể. Tránh dùng nước lạnh hoặc cồn vì có thể gây co mạch, khiến trẻ sốt cao hơn

Hạ sốt cho con theo hướng dẫn của bác sĩ

3.2. Bù nước đầy đủ

Sốt xuất huyết khiến trẻ mất nước nhanh chóng do sốt cao, nôn mửa hoặc tiêu chảy. Cha mẹ cần khuyến khích trẻ uống nhiều nước, bao gồm:

Nước lọc hoặc nước đun sôi để nguội.
Dung dịch oresol (pha đúng tỷ lệ theo hướng dẫn trên bao bì).
Nước ép trái cây giàu vitamin C như cam, chanh, bưởi để tăng sức đề kháng.
Nước dừa tươi, giúp bổ sung điện giải tự nhiên.

Trẻ nên uống từ từ, từng ngụm nhỏ để tránh nôn.

3.3. Chế độ ăn uống phù hợp

Trẻ bị sốt xuất huyết thường chán ăn, do đó cần ưu tiên các món dễ tiêu hóa như cháo loãng, súp gà, sữa. Tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc khó tiêu.
Bổ sung thực phẩm giàu protein (thịt gà, trứng) và vitamin (rau xanh, trái cây) khi trẻ bắt đầu ăn uống tốt hơn.
Không ép trẻ ăn quá nhiều cùng lúc, thay vào đó chia nhỏ bữa ăn thành 4-5 lần/ngày.

3.4. Nghỉ ngơi và theo dõi sát sao

Cho trẻ nghỉ ngơi hoàn toàn, tránh vận động mạnh để cơ thể tập trung hồi phục.
Theo dõi nhiệt độ cơ thể, số lần nôn, tình trạng tiểu tiện và các dấu hiệu xuất huyết mỗi ngày. Ghi chép lại để báo cáo cho bác sĩ nếu cần.
Đưa trẻ tái khám theo lịch hẹn hoặc ngay lập tức nếu trẻ có dấu hiệu xấu đi (đau bụng dữ dội, chảy máu nhiều, lơ mơ).

3.5. Phòng ngừa lây lan

Dùng màn chống muỗi khi trẻ ngủ, kể cả ban ngày, để tránh muỗi đốt và lây virus sang người khác.
Vệ sinh nhà cửa, loại bỏ nước đọng để tiêu diệt nơi sinh sản của muỗi.

Sốt xuất huyết ở trẻ em là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Nếu có bất kỳ lo lắng nào về tình trạng của trẻ, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo sức khỏe cho con yêu của bạn. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để đối phó với sốt xuất huyết ở trẻ. Hãy luôn đặt sức khỏe của trẻ lên hàng đầu và hành động kịp thời!

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699