1. Dị tật tai ở trẻ sơ sinh là gì?

Dị tật tai là những bất thường về cấu trúc hoặc chức năng của tai, có thể xảy ra ở tai ngoài, tai giữa hoặc tai trong. Những dị tật này có thể chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ hoặc gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn như suy giảm thính lực. Dị tật tai ở trẻ sơ sinh thường được phát hiện ngay sau sinh hoặc trong vài tháng đầu đời thông qua khám sức khỏe định kỳ.

Dị tật tai thường gặp ở trẻ sơ sinh

Các dị tật tai có thể được chia thành hai nhóm chính:

• Dị tật cấu trúc: Bất thường về hình dạng hoặc kích thước của tai.

• Dị tật chức năng: Ảnh hưởng đến khả năng nghe của trẻ, thường liên quan đến cấu trúc bên trong tai.

2. Nguyên nhân gây dị tật tai ở trẻ sơ sinh

• Yếu tố di truyền:
  Nếu trong gia đình có tiền sử mắc các dị tật tai hoặc các rối loạn di truyền như hội chứng Down, hội chứng Treacher Collins, trẻ có nguy cơ cao hơn. Đột biến gen hoặc bất thường nhiễm sắc thể cũng có thể là nguyên nhân.

• Ảnh hưởng trong thai kỳ:

Nhiễm trùng: Các bệnh như rubella, cytomegalovirus (CMV) hoặc toxoplasma ở mẹ trong thai kỳ, đặc biệt là 3 tháng đầu, có thể gây dị tật tai ở thai nhi.

Sử dụng thuốc hoặc chất độc hại: Một số loại thuốc (như thalidomide), rượu bia, thuốc lá hoặc tiếp xúc với hóa chất độc hại có thể làm tăng nguy cơ dị tật.

Thiếu dinh dưỡng: Thiếu các vi chất như axit folic trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tai thai nhi.

Thiếu dinh dưỡng trong thai kỳ có thể ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi

• Biến chứng khi sinh:
  Thiếu oxy hoặc chấn thương trong quá trình sinh có thể gây tổn thương cấu trúc tai, dù trường hợp này hiếm gặp.

• Yếu tố môi trường:
  Tiếp xúc với bức xạ hoặc ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trong thai kỳ cũng là một yếu tố nguy cơ.

3. Các dị tật tai thường gặp ở trẻ sơ sinh

• Microtia (tai nhỏ hoặc không có tai ngoài)

Microtia là một trong những dị tật tai ngoài phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng tai nhỏ bất thường hoặc không phát triển hoàn toàn. Trong trường hợp nặng nhất, gọi là anotia, trẻ có thể hoàn toàn không có vành tai. Microtia được chia thành bốn cấp độ, từ cấp 1 (tai nhỏ nhưng cấu trúc gần bình thường) đến cấp 4 (mất hoàn toàn tai ngoài). Dị tật này thường đi kèm với ống tai hẹp hoặc không có, dẫn đến suy giảm thính lực dẫn truyền. Microtia xảy ra ở khoảng 1/6.000–1/12.000 trẻ sơ sinh và thường chỉ ảnh hưởng đến một bên tai, phổ biến hơn ở tai phải. Dị tật này có thể khiến cha mẹ lo lắng, nhưng với sự can thiệp kịp thời, trẻ vẫn có thể phát triển bình thường.

• Tai cụp hoặc tai vểnh

Tai cụp là tình trạng vành tai gập xuống hoặc dính sát vào đầu, trong khi tai vểnh xảy ra khi tai nhô ra xa đầu hơn bình thường. Những dị tật này chủ yếu ảnh hưởng đến thẩm mỹ và hiếm khi gây ra vấn đề về thính lực. Tuy nhiên, khi trẻ lớn lên, ngoại hình khác biệt có thể dẫn đến áp lực tâm lý hoặc sự tự ti. Nguyên nhân của tai cụp và tai vểnh thường liên quan đến yếu tố di truyền hoặc sự phát triển bất thường của sụn tai trong thai kỳ. May mắn thay, những trường hợp này có thể được chỉnh hình sớm bằng các phương pháp không xâm lấn, đặc biệt trong vài tuần đầu đời khi sụn tai còn mềm.

• Ống tai ngoài hẹp hoặc bít kín

Một số trẻ sơ sinh gặp tình trạng ống tai ngoài bị thu hẹp (stenosis) hoặc đóng kín hoàn toàn (atresia). Đây là dị tật ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nghe, gây ra mất thính lực dẫn truyền do âm thanh không thể truyền qua ống tai đến tai giữa. Atresia thường đi kèm với microtia, làm tăng mức độ phức tạp của tình trạng. Nếu không được điều trị sớm, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc phát triển ngôn ngữ và giao tiếp. Tuy nhiên, với các phương pháp hiện đại như phẫu thuật tái tạo ống tai hoặc sử dụng máy trợ thính, trẻ vẫn có cơ hội cải thiện thính lực và hòa nhập tốt hơn.

• Dị tật tai giữa hoặc tai trong

Bên cạnh tai ngoài, các bất thường ở tai giữa hoặc tai trong cũng khá phổ biến. Dị tật tai giữa thường liên quan đến cấu trúc của xương con (xương búa, đe, bàn đạp), trong khi dị tật tai trong có thể ảnh hưởng đến ốc tai hoặc dây thần kinh thính giác. Những bất thường này có thể gây mất thính lực dẫn truyền hoặc mất thính lực thần kinh, với mức độ nghiêm trọng tùy thuộc vào vị trí tổn thương. Mất thính lực thần kinh thường khó điều trị hơn và có thể yêu cầu các giải pháp như cấy ốc tai điện tử. Nguyên nhân của các dị tật này thường xuất phát từ di truyền, nhiễm trùng trong thai kỳ hoặc các yếu tố môi trường.

Dị tật tai ở trẻ sơ sinh là vấn đề đa dạng, từ những bất thường thẩm mỹ nhỏ đến các rối loạn chức năng nghiêm trọng. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng cuộc sống cho trẻ. Cha mẹ cần phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để theo dõi, điều trị và hỗ trợ con phát triển toàn diện. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào bất thường ở tai của trẻ, hãy đưa bé đến cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và chăm sóc.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699