1. Những cột mốc thị giác theo từng giai đoạn

Thị giác là giác quan quan trọng giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh. Từ khi mới sinh đến 3 tuổi, thị lực của trẻ phát triển theo từng giai đoạn với những cột mốc điển hình mà cha mẹ có thể quan sát.

• 0–3 tháng: Trẻ bắt đầu nhận biết ánh sáng và bóng tối. Bé có thể nhìn theo vật chuyển động chậm, nhưng thị lực còn mờ và khoảng nhìn hạn chế, chủ yếu tập trung ở khu vực gần mặt mẹ.

• 3–6 tháng: Trẻ phân biệt được màu sắc cơ bản như đỏ, xanh, vàng, đồng thời bắt đầu với tay nắm các vật gần tầm mắt. Giai đoạn này giúp trẻ kết hợp thị giác và vận động cơ bản.

• 6–12 tháng: Khả năng phối hợp tay – mắt phát triển rõ rệt, bé có thể nắm đồ vật chính xác hơn và nhận diện khuôn mặt quen thuộc, nhận biết biểu cảm người lớn.

• 1–3 tuổi: Thị lực trở nên rõ nét hơn, trẻ có thể tập trung lâu hơn vào các chi tiết nhỏ và thích quan sát môi trường xung quanh. Bé bắt đầu khám phá các hình dạng, màu sắc và chuyển động phức tạp, hỗ trợ tư duy và khả năng quan sát.

2. Các hoạt động hỗ trợ phát triển thị giác cho trẻ sơ sinh

Thị giác là một trong những giác quan phát triển sớm nhất, đóng vai trò quan trọng trong việc khám phá thế giới. Cha mẹ có thể áp dụng nhiều hoạt động đơn giản để kích thích thị lực và khả năng quan sát của trẻ ngay từ những tháng đầu đời.

• Treo đồ chơi có độ tương phản cao: Sử dụng đồ chơi màu đen, trắng, đỏ giúp trẻ dễ phân biệt hình dạng và màu sắc. Trẻ sẽ nhìn chăm chú, theo dõi chuyển động và bắt đầu nhận biết hình ảnh, màu sắc khác nhau.

• Cho trẻ nằm sấp (tummy time): Việc nằm sấp giúp cải thiện góc nhìn và khả năng quan sát xung quanh, đồng thời rèn cơ cổ, vai và tăng cường phối hợp tay – mắt khi trẻ với đồ vật.

• Kích thích theo dõi chuyển động: Dùng đồ chơi mềm di chuyển chậm trước mặt trẻ để bé tập trung theo dõi. Hoạt động này giúp phát triển khả năng tập trung, phối hợp mắt và nâng cao kỹ năng nhận biết chuyển động.

3. Hỗ trợ phát triển thị giác cho trẻ 6–12 tháng

Trong giai đoạn 6–12 tháng, thị giác của trẻ phát triển nhanh chóng, phối hợp mắt – tay cải thiện, khả năng nhận biết màu sắc và hình dạng đa dạng hơn. Cha mẹ có thể áp dụng các hoạt động sau:

• Sử dụng đồ chơi nhiều màu sắc, hình dạng khác nhau: Bé sẽ học cách phân biệt màu sắc, hình khối và nhận biết đồ vật xung quanh, đồng thời phát triển sự chú ý và quan sát tinh tế.

• Trò chơi tìm đồ vật, ú òa, khối xếp chồng: Những trò chơi này giúp trẻ rèn luyện khả năng phối hợp tay – mắt, tăng cường trí tưởng tượng và khả năng giải quyết vấn đề đơn giản.

• Tăng cường tương tác qua sách tranh đơn giản: Cho trẻ xem sách với hình ảnh lớn, màu sắc rõ ràng, giúp phát triển kỹ năng nhận biết, ghi nhớ hình ảnh và từ ngữ gắn liền với đồ vật.

4. Hoạt động hỗ trợ thị giác cho trẻ 1–3 tuổi

Từ 1–3 tuổi, trẻ có thị lực tốt hơn, khả năng tập trung lâu hơn và yêu thích khám phá môi trường xung quanh. Cha mẹ có thể hướng dẫn trẻ bằng những hoạt động:

• Xếp hình, phân loại màu sắc, ghép tranh: Trò chơi này giúp phát triển khả năng quan sát chi tiết, ghi nhớ hình dạng và tư duy logic.

• Chơi bóng, trò chơi ném – bắt: Giúp trẻ nhận biết chuyển động, rèn phản xạ, phối hợp tay – mắt và tăng cường vận động toàn thân.

• Đi dạo ngoài trời: Quan sát môi trường thực tế giúp trẻ nhận biết màu sắc, hình dạng, chuyển động và kích thích thị giác, đồng thời phát triển nhận thức về thế giới xung quanh.

5. Dấu hiệu trẻ chậm phát triển thị giác

Cha mẹ nên quan sát kỹ các biểu hiện về thị giác của trẻ để phát hiện sớm những bất thường. Việc nhận biết kịp thời giúp can thiệp đúng cách, hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện.

• Không nhìn theo vật di chuyển, hay nheo mắt, sợ ánh sáng mạnh: Đây là dấu hiệu cho thấy thị giác chưa phát triển bình thường hoặc trẻ đang gặp khó khăn trong xử lý hình ảnh.

• Không nhận diện người quen sau 6 tháng tuổi: Nếu trẻ không nhận ra cha mẹ hoặc người thân, khả năng nhận thức hình ảnh và phát triển thị giác có thể bị ảnh hưởng.

• Chọc tay vào mắt, nhìn lệch hoặc lác: Hành vi này cảnh báo trẻ có thể gặp vấn đề về phối hợp mắt – tay, thị lực hoặc các bất thường khác cần được kiểm tra y tế sớm.

Cha mẹ nên quan sát kỹ các biểu hiện về thị giác của trẻ để phát hiện sớm những bất thường

Đồng hành đúng cách giúp trẻ phát triển thị giác toàn diện, tăng khả năng tập trung, quan sát và sáng tạo. Cha mẹ nên sử dụng đồ chơi, sách tranh, ánh sáng tự nhiên và các hoạt động phù hợp với lứa tuổi để kích thích thị giác. Khi được hướng dẫn khoa học, trẻ sẽ nhận biết hình ảnh, màu sắc và môi trường xung quanh một cách nhanh nhạy và chính xác.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699