Cách nhận biết sớm viêm amidan ở trẻ và các biện pháp chăm sóc tại nhà

1. Tổng quan về viêm amidan ở trẻ

Amidan là hai khối mô lympho nằm ở hai bên thành họng, đóng vai trò như một "hàng rào" bảo vệ cơ thể, giúp ngăn chặn vi khuẩn, virus xâm nhập qua đường miệng và mũi. Ở trẻ nhỏ, hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, khiến amidan dễ bị tấn công và viêm nhiễm khi gặp các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn (thường là liên cầu khuẩn), virus (cúm, adenovirus) hoặc các yếu tố kích ứng như khói bụi, không khí lạnh.

Viêm amidan ở trẻ

Viêm amidan ở trẻ có thể xảy ra ở dạng cấp tính (xuất hiện đột ngột và kéo dài vài ngày) hoặc mãn tính (tái phát nhiều lần). Nếu không được xử lý đúng cách, viêm amidan cấp tính có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như áp-xe amidan, viêm tai giữa hoặc thậm chí ảnh hưởng đến tim, thận nếu do liên cầu khuẩn gây ra. Do đó, việc nhận biết sớm và chăm sóc kịp thời là vô cùng quan trọng.

Trẻ nhỏ, đặc biệt từ 3-10 tuổi, là đối tượng dễ mắc viêm amidan nhất do amidan ở độ tuổi này hoạt động mạnh để bảo vệ cơ thể. Các yếu tố như môi trường ô nhiễm, thời tiết lạnh, vệ sinh răng miệng kém hoặc tiếp xúc với người bệnh cũng làm tăng nguy cơ viêm amidan ở trẻ.

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị viêm amidan

Để xử lý viêm amidan hiệu quả, cha mẹ cần nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến giúp bạn phát hiện trẻ có thể đang bị viêm amidan:

Đau họng hoặc khó nuốt: Bé thường kêu đau khi nuốt thức ăn hoặc nước, thậm chí có thể từ chối ăn uống vì cảm giác khó chịu ở cổ họng.
Sưng đỏ amidan: Nếu quan sát họng bé bằng đèn pin, bạn có thể thấy amidan sưng to, đỏ hoặc có mủ trắng (dấu hiệu viêm do vi khuẩn). Tuy nhiên, việc kiểm tra cần được thực hiện nhẹ nhàng để tránh làm bé hoảng sợ.
Sốt: Viêm amidan thường kèm theo sốt nhẹ đến cao (38-39°C), đôi khi bé cảm thấy ớn lạnh hoặc mệt mỏi.
Hơi thở có mùi: Do vi khuẩn và mủ tích tụ ở amidan, hơi thở của bé có thể có mùi hôi bất thường, dù đã vệ sinh răng miệng.
Sưng hạch lympho: Các hạch ở cổ hoặc dưới hàm của bé có thể sưng lên và đau khi chạm vào.
Giọng nói thay đổi: Bé có thể nói giọng mũi hoặc khàn tiếng do amidan sưng to gây cản trở đường thở.
Khó thở hoặc ngáy khi ngủ: Trong một số trường hợp, amidan sưng lớn khiến bé thở khò khè hoặc ngáy to khi ngủ.

3. Một số cách chữa amidan cho trẻ tại nhà

Nghỉ ngơi và giữ ấm cơ thể

Việc nghỉ ngơi giúp cơ thể bé tập trung năng lượng để chống lại nhiễm trùng, đồng thời giảm áp lực lên hệ miễn dịch. Cha mẹ nên khuyến khích bé nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh các hoạt động gắng sức như chạy nhảy hay chơi ngoài trời quá lâu. Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ và ngực, bằng cách cho bé mặc quần áo thoải mái, phù hợp với thời tiết. Tránh để bé tiếp xúc với không khí lạnh hoặc gió lùa, vì những yếu tố này có thể làm tình trạng viêm nặng hơn. Một môi trường ấm áp, yên tĩnh sẽ giúp bé cảm thấy dễ chịu và phục hồi tốt hơn.

Cho bé nghỉ ngơi để giúp bé cảm thấy dễ chịu và phục hồi tốt hơn

Vệ sinh răng miệng và họng

Vệ sinh sạch sẽ vùng miệng và họng là bước quan trọng để loại bỏ vi khuẩn, giảm kích ứng amidan. Cha mẹ có thể hướng dẫn bé súc miệng bằng nước muối sinh lý (NaCl 0.9%) 2-3 lần mỗi ngày để làm sạch họng và giảm viêm. Với trẻ nhỏ chưa biết súc miệng, hãy dùng bông sạch thấm nước muối lau nhẹ vùng miệng. Ngoài ra, việc đánh răng ít nhất 2 lần/ngày giúp ngăn vi khuẩn tích tụ trong khoang miệng. Nếu bé đủ lớn, cha mẹ có thể cho bé ngậm một thìa mật ong pha vài giọt nước cốt chanh để làm dịu cổ họng. Lưu ý, không sử dụng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi để tránh nguy cơ ngộ độc.

Chế độ ăn uống hỗ trợ phục hồi

Dinh dưỡng hợp lý không chỉ giúp bé dễ chịu hơn mà còn tăng cường sức đề kháng để chống lại bệnh. Cha mẹ nên ưu tiên các món ăn mềm, dễ nuốt như cháo, súp, hoặc rau củ luộc để tránh làm đau họng. Thực phẩm giàu vitamin C (cam, kiwi, dâu tây) và kẽm (hạt bí, đậu) rất tốt để hỗ trợ hệ miễn dịch. Đảm bảo bé uống đủ nước, có thể là nước lọc, nước trái cây ấm hoặc trà thảo mộc nhẹ như trà hoa cúc để giữ họng ẩm và giảm khó chịu. Tránh cho bé ăn các món cay, nóng, chiên rán hoặc thực phẩm quá cứng, vì chúng có thể gây tổn thương thêm cho amidan.

Sử dụng hơi nước và tăng độ ẩm

Không khí khô có thể làm cổ họng bé thêm kích ứng, khiến viêm amidan trầm trọng hơn. Để cải thiện, cha mẹ có thể sử dụng máy tạo ẩm để giữ độ ẩm trong phòng ở mức 50-60%, đặc biệt trong mùa đông hoặc khi dùng điều hòa. Ngoài ra, cho bé xông hơi nhẹ bằng cách để bé ngồi trong phòng tắm với vòi nước nóng tạo hơi nước (lưu ý không để bé tiếp xúc trực tiếp với nước nóng). Hơi nước giúp làm dịu niêm mạc họng và giảm sưng amidan. Nếu không có máy tạo ẩm, đặt một bát nước sạch trong phòng ngủ cũng là cách tăng độ ẩm tự nhiên hiệu quả.

Viêm amidan ở trẻ là tình trạng phổ biến nhưng có thể kiểm soát được nếu cha mẹ nhận biết sớm và chăm sóc đúng cách. Với các biện pháp như nghỉ ngơi, vệ sinh họng, điều chỉnh chế độ ăn uống, sử dụng hơi nước và theo dõi nhiệt độ, bạn có thể giúp bé giảm triệu chứng và phục hồi nhanh chóng. Hãy luôn quan sát bé kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết để đảm bảo bé được chăm sóc an toàn, hiệu quả.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 669