Cảm lạnh ở trẻ em: Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý hiệu quả tại nhà

1. Cảm lạnh ở trẻ em là gì?

Cảm lạnh là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus gây ra, phổ biến nhất là rhinovirus. Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi, dễ mắc cảm lạnh do hệ miễn dịch của các bé chưa phát triển hoàn thiện. Trung bình, một đứa trẻ có thể bị cảm lạnh từ 6 đến 8 lần mỗi năm, với các triệu chứng kéo dài từ 7 đến 10 ngày.

Trẻ nhỏ dễ mắc cảm lạnh do hệ miễn dịch của các bé chưa phát triển hoàn thiện

Cảm lạnh lây lan qua các giọt bắn trong không khí khi trẻ ho hoặc hắt hơi, hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với bề mặt nhiễm virus (như đồ chơi, tay nắm cửa). Do đó, việc giữ vệ sinh và phòng ngừa là rất quan trọng.

2. Dấu hiệu nhận biết cảm lạnh ở trẻ em

Cảm lạnh ở trẻ em có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào độ tuổi và sức khỏe của trẻ. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến mà cha mẹ cần lưu ý:

Chảy nước mũi: Nước mũi thường trong, sau đó có thể chuyển sang màu vàng hoặc xanh do phản ứng của hệ miễn dịch.
Hắt hơi: Đây là dấu hiệu sớm khi virus kích thích niêm mạc mũi.
Ngứa hoặc đau rát cổ họng: Trẻ có thể kêu đau khi nuốt hoặc từ chối ăn uống.

Ho: Ho khan hoặc ho có đờm thường xuất hiện sau vài ngày.
Sốt nhẹ: Nhiệt độ cơ thể tăng nhẹ (khoảng 37,5–38,5°C). Sốt cao hơn có thể là dấu hiệu của bệnh nghiêm trọng hơn.
Mệt mỏi, khó chịu: Trẻ có thể quấy khóc, biếng ăn hoặc ngủ kém.

Trẻ sơ sinh có thể không biểu hiện rõ ràng như trẻ lớn. Các dấu hiệu cần chú ý bao gồm:

Khó thở hoặc thở khò khè.
Từ chối bú, bú kém.
Ngủ li bì hoặc quấy khóc bất thường.

Nếu trẻ có các triệu chứng như sốt cao trên 39°C, khó thở, hoặc không cải thiện sau 7–10 ngày, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám kịp thời.

3. Cách xử lý cảm lạnh hiệu quả tại nhà

Hầu hết các trường hợp cảm lạnh ở trẻ em có thể được chăm sóc tại nhà mà không cần dùng thuốc kháng sinh, vì kháng sinh không có tác dụng với virus. Dưới đây là các phương pháp xử lý hiệu quả mà cha mẹ có thể áp dụng, được trình bày theo từng đoạn văn rõ ràng:

Đầu tiên, việc đảm bảo trẻ nghỉ ngơi đầy đủ là yếu tố quan trọng giúp cơ thể phục hồi. Cha mẹ nên tạo một môi trường yên tĩnh, thoáng khí, tránh gió lùa để trẻ cảm thấy thoải mái. Nhiệt độ phòng lý tưởng nên được duy trì ở mức 24–26°C để không làm trẻ quá nóng hoặc quá lạnh. Khuyến khích trẻ ngủ đủ giấc cũng là cách hiệu quả để tăng cường hệ miễn dịch, bởi giấc ngủ giúp cơ thể tái tạo năng lượng và chống lại virus.

Tiếp theo, bổ sung đủ nước và dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ trẻ vượt qua cảm lạnh. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ uống nhiều nước lọc, nước trái cây, hoặc sữa mẹ đối với trẻ sơ sinh để làm loãng chất nhầy và giảm nghẹt mũi. Về chế độ ăn, hãy ưu tiên các món dễ tiêu hóa như cháo, súp gà, hoặc trái cây giàu vitamin C như cam, kiwi để tăng sức đề kháng. Tránh cho trẻ ăn các món nhiều dầu mỡ vì chúng có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu hơn.

Một biện pháp quan trọng khác là làm thông thoáng đường thở để giúp trẻ dễ chịu hơn. Sử dụng nước muối sinh lý 0,9% để nhỏ hoặc xịt mũi 2–3 lần mỗi ngày sẽ giúp làm sạch chất nhầy và giảm nghẹt mũi hiệu quả. Ngoài ra, máy tạo độ ẩm có thể được dùng để giữ không khí trong phòng không bị khô, đặc biệt vào mùa đông. Với trẻ lớn, cha mẹ nên hướng dẫn trẻ xì mũi đúng cách, nhẹ nhàng để tránh gây áp lực lên tai, dẫn đến nguy cơ viêm tai giữa.

Để xử lý sốt và giảm khó chịu, cha mẹ cần theo dõi nhiệt độ cơ thể của trẻ. Nếu trẻ sốt trên 38,5°C, có thể sử dụng paracetamol hoặc ibuprofen theo liều lượng bác sĩ kê đơn. Lau người bằng nước ấm ở các vùng như nách, bẹn, và cổ cũng là cách hiệu quả để hạ nhiệt độ cơ thể. Tuy nhiên, cần tránh lạm dụng các loại thuốc cảm không kê đơn, đặc biệt với trẻ dưới 6 tuổi, vì chúng có thể gây tác dụng phụ không mong muốn.

Nếu trẻ sốt cao cha mẹ cho con uống thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ

Cảm lạnh ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả nếu cha mẹ nhận biết sớm các dấu hiệu và áp dụng các biện pháp chăm sóc đúng cách tại nhà. Việc giữ vệ sinh, bổ sung dinh dưỡng, và đảm bảo trẻ nghỉ ngơi đầy đủ là chìa khóa để giúp trẻ nhanh chóng hồi phục. Tuy nhiên, đừng chủ quan nếu trẻ có dấu hiệu bất thường, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được tư vấn kịp thời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699