1. Áp xe phổi ở trẻ em là gì?

Áp xe phổi là tình trạng mô phổi bị nhiễm trùng, dẫn đến hình thành các ổ mủ (túi chứa mủ) trong phổi. Tình trạng này thường xảy ra do vi khuẩn, chẳng hạn như Staphylococcus aureus hoặc Streptococcus pneumoniae, xâm nhập vào phổi qua đường hô hấp hoặc từ các ổ nhiễm trùng khác trong cơ thể. Ở trẻ em, áp xe phổi thường liên quan đến các bệnh lý nền như viêm phổi, nhiễm trùng huyết, hoặc suy giảm miễn dịch. Nếu không được điều trị, áp xe phổi có thể gây tổn thương phổi nghiêm trọng, nhiễm trùng lan rộng, hoặc thậm chí đe dọa tính mạng.

Áp xe phổi ở trẻ là tình trạng mô phổi bị nhiễm trùng, dẫn đến hình thành các ổ mủ trong phổi

Cha mẹ cần chú ý đến các triệu chứng sau đây, vì chúng có thể là dấu hiệu của áp xe phổi ở trẻ:

• Sốt cao kéo dài: Trẻ bị sốt dai dẳng, không đáp ứng tốt với thuốc hạ sốt, đặc biệt nếu sốt tái phát sau khi đã điều trị viêm phổi.

• Ho dai dẳng: Trẻ ho nhiều, có thể ho ra đờm có mủ, mùi hôi khó chịu, hoặc đôi khi lẫn máu.

• Khó thở: Trẻ thở nhanh, thở gấp, hoặc có dấu hiệu gắng sức khi thở, chẳng hạn như co kéo cơ ngực hoặc cánh mũi phập phồng.

• Đau ngực: Trẻ có thể quấy khóc hoặc khó chịu khi hít thở sâu, đặc biệt ở trẻ lớn có thể diễn đạt được cảm giác đau.

• Mệt mỏi, biếng ăn: Trẻ trở nên lờ đờ, mệt mỏi, bỏ bú hoặc ăn kém, sụt cân không rõ nguyên nhân.

• Các triệu chứng khác: Một số trẻ có thể bị đổ mồ hôi đêm, ớn lạnh, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân như da tái nhợt, môi tím.

Nếu trẻ có một hoặc nhiều triệu chứng trên, đặc biệt sau khi đã bị viêm phổi hoặc nhiễm trùng đường hô hấp, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức để được đánh giá.

2. Nguyên nhân gây áp xe phổi ở trẻ

Áp xe phổi ở trẻ em thường do các nguyên nhân sau:

• Nhiễm trùng phổi: Viêm phổi do vi khuẩn không được điều trị triệt để có thể tiến triển thành áp xe phổi.

• Hít phải dị vật: Trẻ vô tình hít phải thức ăn, chất lỏng, hoặc dị vật vào phổi, gây tắc nghẽn và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

• Nhiễm trùng từ nơi khác: Vi khuẩn từ các ổ nhiễm trùng khác (như nhiễm trùng da, viêm họng, hoặc nhiễm trùng huyết) có thể lan đến phổi qua đường máu.

• Bệnh lý nền: Trẻ có hệ miễn dịch yếu, mắc các bệnh như tiểu đường, suy dinh dưỡng, hoặc bệnh lý phổi mạn tính có nguy cơ cao hơn.

• Biến chứng sau phẫu thuật: Một số trường hợp áp xe phổi xảy ra sau các can thiệp y tế như đặt ống nội khí quản hoặc phẫu thuật ngực.

3. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ có dấu hiệu áp xe phổi?

3.1. Đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức

Khi nhận thấy trẻ có các triệu chứng nghi ngờ áp xe phổi, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm như chụp X-quang ngực, chụp CT, hoặc xét nghiệm máu để xác định tình trạng nhiễm trùng và vị trí ổ áp xe. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cần lấy mẫu đờm hoặc dịch phổi để xác định loại vi khuẩn gây bệnh. Việc chẩn đoán sớm giúp tăng cơ hội điều trị thành công và giảm nguy cơ biến chứng.

Nếu trẻ có các triệu chứng nghi ngờ áp xe phổi, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được điều trị đúng cách

3.2. Tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ

Điều trị áp xe phổi thường đòi hỏi sự can thiệp y tế chuyên sâu, bao gồm:

• Kháng sinh: Bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh đường tĩnh mạch hoặc đường uống để tiêu diệt vi khuẩn gây áp xe. Cha mẹ cần đảm bảo trẻ dùng thuốc đúng liều lượng và đủ thời gian theo hướng dẫn.

• Dẫn lưu ổ áp xe: Trong trường hợp ổ áp xe lớn, bác sĩ có thể cần thực hiện thủ thuật dẫn lưu để loại bỏ mủ ra khỏi phổi. Thủ thuật này thường được thực hiện dưới hướng dẫn của hình ảnh y khoa.

• Hỗ trợ hô hấp: Nếu trẻ khó thở, bác sĩ có thể cung cấp oxy hoặc sử dụng máy hỗ trợ thở để đảm bảo bé nhận đủ oxy. Cha mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng của trẻ và báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong quá trình điều trị.

3.3. Chăm sóc trẻ tại nhà

Sau khi được điều trị tại bệnh viện, trẻ có thể cần chăm sóc tại nhà để phục hồi hoàn toàn:

• Đảm bảo trẻ nghỉ ngơi: Tạo môi trường yên tĩnh, thoải mái để trẻ nghỉ ngơi, tránh các hoạt động gắng sức.

• Dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp chế độ ăn giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, chẳng hạn như cháo, súp, hoặc sữa (nếu trẻ còn bú). Bổ sung đủ nước để hỗ trợ quá trình hồi phục.

• Giữ vệ sinh đường hô hấp: Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc xông mũi bằng nước muối sinh lý để làm thông thoáng đường thở, giảm kích ứng.

• Theo dõi các triệu chứng: Ghi lại các dấu hiệu như sốt, ho, hoặc khó thở để báo cáo với bác sĩ trong các lần tái khám.

3.4. Phòng ngừa tái phát

Để giảm nguy cơ áp xe phổi tái phát, cha mẹ cần:

• Tiêm phòng đầy đủ: Đảm bảo trẻ được tiêm các loại vắc-xin phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, như vắc-xin phế cầu (Pneumococcus) và vắc-xin Haemophilus influenzae type B (Hib).

• Tránh dị vật đường thở: Theo dõi trẻ khi ăn uống hoặc chơi để tránh hít phải dị vật.

• Tăng cường sức đề kháng: Cung cấp chế độ dinh dưỡng cân bằng, khuyến khích trẻ vận động phù hợp với độ tuổi, và giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ.

• Điều trị triệt để các bệnh lý nền: Nếu trẻ có bệnh lý như viêm phổi hoặc suy giảm miễn dịch, cần tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ.

Áp xe phổi ở trẻ em là một tình trạng nghiêm trọng đòi hỏi sự chú ý và hành động nhanh chóng từ cha mẹ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, đưa trẻ đến bác sĩ kịp thời, tuân thủ điều trị, và chăm sóc đúng cách tại nhà là những bước quan trọng để giúp trẻ phục hồi. Bên cạnh đó, phòng ngừa thông qua tiêm phòng, vệ sinh, và chăm sóc sức khỏe tổng thể sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát. Với sự quan tâm và cẩn trọng, cha mẹ có thể giúp bé vượt qua tình trạng này và phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699