1. Nguyên nhân gây đau lưng dưới gần mông sau sinh

1.1. Thay đổi hormone và giãn dây chằng

Trong thai kỳ, hormone relaxin tăng cao giúp giãn dây chằng xương chậu để chuẩn bị cho việc sinh nở. Sau sinh, dù hormone giảm dần nhưng dây chằng và khớp vẫn còn lỏng lẻo trong 3-6 tháng, làm mất ổn định cột sống thắt lưng và xương chậu, dẫn đến đau lưng dưới lan xuống mông.

Thay đổi hormone và giãn dây chằng có thể khiến mẹ đau lưng dưới gần mông sau sinh

1.2. Tư thế sai khi mang thai và chăm con

• Mang thai khiến trọng tâm cơ thể dời về phía trước, mẹ thường ưỡn lưng để giữ thăng bằng → tăng áp lực lên cột sống thắt lưng.

• Sau sinh, tư thế bế con, cho con bú (cúi người, nghiêng vẹo), ngồi lâu trên ghế sofa mềm → làm căng cơ lưng dưới và cơ mông.

1.3. Yếu cơ core (cơ bụng, cơ lưng, cơ sàn chậu)

Thai nhi lớn dần làm giãn cơ bụng, cơ lưng phải làm việc quá sức để đỡ trọng lượng. Sau sinh, cơ core yếu đi, không còn đủ sức nâng đỡ cột sống, khiến đĩa đệm và khớp chịu áp lực lớn, gây đau lưng dưới và lan xuống vùng mông.

1.4. Tổn thương cơ học khi sinh

• Sinh thường: Rặn đẻ lâu, ép xương chậu và cột sống.

• Sinh mổ: Vết mổ ngang bụng làm yếu cơ bụng, mẹ phải dùng cơ lưng bù trừ → đau lưng dưới.

• Ép rách cơ piriformis (cơ hình lê) hoặc căng dây thần kinh tọa → đau lan xuống mông, đùi.

1.5. Thiếu hụt dinh dưỡng và mất ngủ

Thiếu canxi, magiê, vitamin D làm xương yếu, cơ dễ co cứng. Mẹ sau sinh thường xuyên thức đêm cho con bú, ngồi lâu, ít vận động → cơ lưng mỏi, đau nhức.

2. Dấu hiệu nhận biết đau lưng dưới gần mông sau sinh

• Đau âm ỉ hoặc nhói ở vùng thắt lưng, lan xuống mông, mặt sau đùi.

• Đau tăng khi bế con, cúi người, ngồi >30 phút, đứng dậy từ ghế.

• Cứng lưng buổi sáng, giảm khi vận động nhẹ.

• Có thể kèm tê chân, chuột rút nếu dây thần kinh tọa bị chèn.

Lưu ý: Nếu đau dữ dội, kèm tiểu buốt, sốt, mất cảm giác chân → cần đi khám ngay để loại trừ thoát vị đĩa đệm, viêm khớp cùng chậu.

3. Cách khắc phục đau lưng dưới gần mông sau sinh hiệu quả

• Sửa tư thế đúng khi bế và cho con bú

Tư thế sai là nguyên nhân hàng đầu làm nặng thêm cơn đau lưng dưới sau sinh, đặc biệt khi mẹ thường xuyên cúi người hoặc nghiêng vẹo để bế con. Để khắc phục, mẹ cần áp sát bé vào ngực, dùng cả hai tay đỡ mông bé, giữ lưng thẳng và tránh ưỡn người; khi cho con bú, hãy dùng gối kê cao bé ngang ngực, tựa lưng vào ghế có đệm đỡ thắt lưng. Thói quen này không chỉ giảm áp lực lên cột sống thắt lưng và cơ mông mà còn giúp mẹ duy trì tư thế đúng suốt cả ngày, mang lại hiệu quả cải thiện rõ rệt chỉ sau 1-2 tuần.

• Tập các bài tập phục hồi cơ core nhẹ nhàng

Cơ bụng, cơ lưng và cơ sàn chậu (cơ core) bị yếu sau sinh là yếu tố chính gây mất ổn định cột sống, dẫn đến đau lưng dưới lan xuống mông. Mẹ nên bắt đầu với bài Kegel (siết cơ sàn chậu 10 giây, thả 10 giây, 3 hiệp/ngày), bài Bridge (nằm ngửa, nâng mông 5 giây, 10 lần/hiệp) và Cat-Cow (quỳ 4 chân, ưỡn-gù lưng 10 lần); tập 10-15 phút mỗi ngày sau sinh thường 1 tuần hoặc sinh mổ 6 tuần. Các bài tập này giúp tăng sức nâng đỡ cột sống, giảm áp lực lên đĩa đệm và mang lại cảm giác dễ chịu sau 2-4 tuần kiên trì.

Cha mẹ có thể tập các bài tập phục hồi nhẹ nhàng giúp tăng sức nâng đỡ cột sống, giảm áp lực lên đĩa đệm

• Chườm ấm và massage nhẹ vùng lưng dưới

Chườm ấm là cách đơn giản, hiệu quả tức thì để giãn cơ, tăng tuần hoàn và giảm đau lưng dưới gần mông, đặc biệt vào buổi tối hoặc sau ngày dài bế con. Mẹ dùng túi chườm ấm hoặc khăn ấm (nhiệt độ 40-45°C) áp lên vùng thắt lưng 15 phút, 2-3 lần/ngày; sau đó massage nhẹ nhàng bằng dầu dừa ấm theo chiều kim đồng hồ, tránh ấn mạnh vào xương. Phương pháp này giúp giảm co cứng cơ piriformis, cải thiện lưu thông máu và giảm đau rõ rệt chỉ sau 3-5 ngày áp dụng đều đặn.

• Sử dụng đai lưng bầu/thắt lưng y tế đúng cách

Đai lưng bầu loại sau sinh giúp nâng đỡ phần bụng còn chảy xệ, giảm áp lực trực tiếp lên cột sống thắt lưng và xương chậu – khu vực thường đau lan xuống mông. Mẹ chọn đai có kích thước vừa vặn, đeo 2-4 giờ/ngày trong các hoạt động đứng, đi lại hoặc bế con, tháo ra khi nằm nghỉ hoặc ngủ; kết hợp với tư thế đúng để đạt hiệu quả tối ưu. Sử dụng đai đúng cách trong 1-2 tháng đầu sau sinh giúp mẹ giảm 50-70% cơn đau và hỗ trợ phục hồi cơ core tự nhiên.

• Ngủ đúng tư thế và nghỉ ngơi hợp lý

Ngủ sai tư thế là nguyên nhân âm thầm làm nặng thêm đau lưng dưới vào sáng sớm, đặc biệt khi mẹ nằm sấp hoặc co quắp vì mệt mỏi. Mẹ nên nằm nghiêng, đặt gối ôm giữa hai chân để giữ cột sống thẳng, thêm gối mỏng dưới bụng nếu cần; tránh ngồi dậy đột ngột, thay vào đó lăn người sang bên rồi dùng tay chống dậy. Kết hợp ngủ đủ 7-8 giờ/ngày và nghỉ ngơi 15 phút giữa các công việc nhà sẽ giúp cơ lưng được thư giãn, giảm đau đáng kể sau 1 tuần và hỗ trợ quá trình lành vết thương sau sinh.

Đau lưng dưới gần mông sau sinh là vấn đề phổ biến nhưng hoàn toàn có thể khắc phục bằng cách sửa tư thế, tập luyện nhẹ nhàng, bổ sung dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý. Hầu hết mẹ bỉm sẽ hết đau sau 3-6 tháng nếu kiên trì áp dụng các biện pháp trên. Nếu đau kéo dài hoặc kèm dấu hiệu bất thường, hãy đi khám sớm để tránh biến chứng. Với sự chăm sóc khoa học, mẹ sẽ nhanh chóng lấy lại sức khỏe, tự tin chăm con và tận hưởng hành trình làm mẹ trọn vẹn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699