Ho khan ở trẻ: Nguyên nhân và cách điều trị

1. Tại sao trẻ bị ho khan

Nhiễm virus đường hô hấp

Virus là nguyên nhân hàng đầu gây ho khan ở trẻ, đặc biệt là các loại virus gây cảm lạnh thông thường, cúm hoặc viêm họng. Khi virus xâm nhập vào đường hô hấp, nó gây kích ứng niêm mạc họng, dẫn đến phản xạ ho khan. Các bệnh như viêm thanh quản hoặc viêm phế quản do virus cũng có thể gây ho khan kéo dài, thường kèm theo các triệu chứng như sốt nhẹ, sổ mũi hoặc đau họng.

Virus là nguyên nhân hàng đầu gây ho khan ở trẻ

Dị ứng

Dị ứng với các tác nhân như phấn hoa, bụi, lông động vật hoặc khói thuốc lá có thể kích thích đường hô hấp của trẻ, gây ho khan. Trẻ bị dị ứng thường ho nhiều vào ban đêm hoặc khi tiếp xúc với chất gây dị ứng. Ngoài ho khan, trẻ có thể có các triệu chứng khác như hắt hơi, ngứa mắt hoặc chảy nước mũi trong.

Không khí khô hoặc ô nhiễm

Không khí khô, đặc biệt trong mùa đông hoặc khi sử dụng điều hòa quá mức, có thể làm khô niêm mạc họng và mũi của trẻ, gây ngứa rát và ho khan. Ngoài ra, ô nhiễm không khí, khói bụi hoặc hóa chất trong môi trường cũng có thể kích thích đường hô hấp, khiến trẻ ho khan liên tục. Trẻ sống ở khu vực đô thị đông đúc hoặc gần các nhà máy thường dễ gặp tình trạng này hơn.

Hen suyễn

Hen suyễn là một bệnh lý mãn tính của đường hô hấp, thường gây ho khan, đặc biệt vào ban đêm hoặc sau khi trẻ vận động mạnh. Ho khan do hen suyễn thường đi kèm với thở khò khè hoặc khó thở. Nếu gia đình có tiền sử hen suyễn hoặc dị ứng, trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh này.

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)

Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng cổ họng và dẫn đến ho khan. Ở trẻ em, GERD thường gặp ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ, đặc biệt khi trẻ ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn. Ngoài ho khan, trẻ có thể có triệu chứng ợ chua, nôn trớ hoặc khó chịu khi ăn.

2. Cách điều trị ho khan cho trẻ

Giữ ẩm không khí

Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ của trẻ giúp làm dịu niêm mạc họng và mũi, giảm cảm giác ngứa rát gây ho khan. Nếu không có máy tạo độ ẩm, cha mẹ có thể đặt một bát nước sạch trong phòng hoặc phơi khăn ướt để tăng độ ẩm. Đảm bảo vệ sinh máy tạo độ ẩm thường xuyên để tránh nấm mốc và vi khuẩn.

Cho trẻ uống đủ nước

Uống nhiều nước giúp làm loãng chất nhầy trong đường hô hấp và giữ ẩm cổ họng, giảm kích ứng gây ho. Đối với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng, mẹ nên tăng cữ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức. Với trẻ lớn hơn, cha mẹ có thể cho trẻ uống nước lọc, nước trái cây ấm (như nước táo) hoặc trà thảo mộc không chứa caffeine (như trà hoa cúc).

Cho bé uống đủ nước để kiểm soát cơn ho

Sử dụng mật ong (cho trẻ trên 1 tuổi)

Mật ong là một phương pháp tự nhiên hiệu quả để làm dịu cơn ho khan. Cha mẹ có thể pha 1-2 thìa cà phê mật ong với nước ấm hoặc trà thảo mộc cho trẻ uống trước khi đi ngủ. Mật ong có tác dụng kháng khuẩn và làm dịu cổ họng, giúp trẻ ngủ ngon hơn. Lưu ý: Không sử dụng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi do nguy cơ ngộ độc botulism.

Tránh các tác nhân kích ứng

Hạn chế trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, bụi bẩn, hóa chất hoặc các chất gây dị ứng như lông động vật. Giữ phòng ngủ của trẻ sạch sẽ, thông thoáng và thường xuyên giặt ga trải giường để loại bỏ bụi và vi khuẩn. Nếu trẻ bị dị ứng, cha mẹ nên xác định và loại bỏ các tác nhân gây dị ứng cụ thể.

Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị ho khan, chẳng hạn như:

Thuốc kháng histamine: Dùng cho trẻ bị ho do dị ứng.
Thuốc giãn phế quản: Dùng cho trẻ bị hen suyễn hoặc thở khò khè.
Thuốc ức chế ho: Chỉ dùng trong trường hợp ho khan nghiêm trọng và theo chỉ định của bác sĩ.

Ho khan ở trẻ là một triệu chứng phổ biến nhưng có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được xử lý đúng cách. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân – từ nhiễm virus, dị ứng, đến các yếu tố môi trường – cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp như giữ ẩm, bổ sung nước, hoặc sử dụng mật ong. Quan trọng nhất, hãy theo dõi sát sao tình trạng của trẻ và đưa trẻ đi khám nếu có dấu hiệu bất thường. Với sự chăm sóc chu đáo, trẻ sẽ nhanh chóng vượt qua cơn ho khan và trở lại khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699