Hướng dẫn chi tiết cách tập ngồi cho trẻ chậm biết ngồi

1. Tại sao bé chậm biết ngồi?

Việc chậm biết ngồi có thể là một trong những biểu hiện của tình trạng chậm phát triển ở trẻ em, đặc biệt liên quan đến kỹ năng vận động thô. Nguyên nhân thường gặp là do bé thiếu các hoạt động vận động cơ bản trong giai đoạn đầu đời, điển hình như tummy time – thời gian nằm sấp giúp bé rèn luyện cơ cổ, vai và lưng. Nếu không được nằm sấp đủ hoặc không được khuyến khích vận động phù hợp, các nhóm cơ quan trọng này sẽ yếu, khiến bé gặp khó khăn trong việc đạt mốc kỹ năng ngồi đúng thời điểm.

Bên cạnh đó, để ngồi vững, bé cần có sự phối hợp tốt giữa sức mạnh cơ cổ, lưng và khả năng giữ thăng bằng. Khi cơ thể chưa đủ khỏe hoặc linh hoạt, bé sẽ khó duy trì tư thế ngồi ổn định và thường ngã ra sau hoặc sang hai bên. Đây là dấu hiệu cho thấy sự phát triển vận động của bé đang chậm lại, và có thể cần được theo dõi thêm để loại trừ nguy cơ chậm phát triển toàn diện.

Việc bé chậm biết ngồi thường liên quan đến việc thiếu các hoạt động vận động cơ bản

2. Khi nào nên bắt đầu tập ngồi cho bé?

Việc tập ngồi là một trong những mốc quan trọng trong quá trình phát triển vận động của trẻ. Thời điểm phù hợp để bắt đầu tập ngồi thường nằm trong khoảng từ 4 đến 7 tháng tuổi, tuy nhiên điều này có thể thay đổi tùy vào khả năng phát triển riêng của từng bé. Trước khi cho bé tập ngồi, cha mẹ cần chắc chắn rằng bé đã có đủ sức mạnh ở cơ cổ và lưng, có thể giữ đầu thẳng và bắt đầu kiểm soát được thân mình khi được đỡ ngồi.

Đây cũng là giai đoạn bé nên được tăng cường tummy time mỗi ngày – một bước chuẩn bị quan trọng giúp bé phát triển các nhóm cơ cần thiết để giữ thăng bằng và ngồi vững. Việc ép bé ngồi quá sớm khi cơ thể chưa sẵn sàng không chỉ khiến bé khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng đến cột sống và hệ vận động sau này. Do đó, hãy kiên nhẫn theo dõi sự sẵn sàng của bé và hỗ trợ bé ngồi một cách nhẹ nhàng, đúng thời điểm.

3. Các bước tập ngồi hiệu quả

Để giúp bé tập ngồi hiệu quả và an toàn, cha mẹ cần kiên nhẫn đồng hành cùng con qua từng bước nhỏ. Việc tập ngồi không chỉ đơn thuần là đặt bé vào tư thế ngồi, mà cần có quá trình chuẩn bị từ thể chất đến môi trường xung quanh. Dưới đây là các bước cụ thể để hỗ trợ bé tập ngồi đúng cách:

Chuẩn bị không gian an toàn: Tạo một khu vực tập ngồi rộng rãi, bằng phẳng và êm ái. Bạn có thể trải thảm, đệm hoặc cho bé ngồi trên giường có rào chắn. Tránh để các vật sắc nhọn, cứng hoặc đồ chơi nhỏ xung quanh có thể gây nguy hiểm nếu bé ngã.
Tăng cường nằm sấp mỗi ngày (tummy time): Đây là bước tiền đề quan trọng giúp bé rèn luyện cơ cổ, vai và lưng – những nhóm cơ cốt lõi để hỗ trợ tư thế ngồi. Nên cho bé nằm sấp mỗi ngày, bắt đầu từ vài phút/lần rồi tăng dần theo khả năng của bé.
Hỗ trợ bé ngồi bằng tay hoặc gối mềm: Khi bé có thể ngẩng đầu tốt và giữ được phần thân trên trong thời gian ngắn, hãy tập cho bé ngồi bằng cách dùng tay đỡ lưng hoặc để bé tựa vào gối hình chữ U, gối ôm hoặc ghế mềm. Luôn ở bên cạnh để quan sát và hỗ trợ.
Dùng ghế tập ngồi (từ 5–6 tháng tuổi): Có thể sử dụng ghế tập ngồi chuyên dụng nhưng nên chọn loại chắc chắn, bề mặt phẳng. Tránh dùng ghế phao vì bồng bềnh dễ khiến bé mất thăng bằng. Mỗi lần chỉ nên cho bé ngồi khoảng 5–10 phút để tránh mỏi và ảnh hưởng cột sống.
Khuyến khích bé tự ngồi với đồ chơi yêu thích: Khi bé đã có lực cơ tốt hơn (thường từ 6–7 tháng), hãy đặt đồ chơi bắt mắt trước mặt để kích thích bé nghiêng người, dùng tay chống đỡ và điều chỉnh tư thế. Bạn có thể ngồi phía sau để hỗ trợ kịp thời nếu bé mất thăng bằng.

4. Lưu ý quan trọng khi tập ngồi cho bé

Khi bắt đầu tập ngồi cho bé, cha mẹ cần lưu ý một số nguyên tắc quan trọng để đảm bảo an toàn và hỗ trợ đúng theo nhịp phát triển tự nhiên của trẻ. Dưới đây là những điểm cần ghi nhớ:

Không ép bé ngồi khi cơ thể chưa sẵn sàng: Bé chỉ nên được tập ngồi khi đã có đủ lực ở cổ và lưng, có thể tự nâng đầu và giữ thăng bằng một phần. Ép bé ngồi sớm có thể gây ảnh hưởng xấu đến cột sống và sự phát triển vận động.
Luôn giám sát bé trong quá trình tập ngồi: Khi bé mới tập, nguy cơ té ngã là rất cao vì chưa vững. Cha mẹ nên luôn ở gần, giữ tay đỡ nhẹ hoặc kê gối xung quanh để tránh va đập.
Tôn trọng tốc độ phát triển riêng của từng bé: Không nên so sánh con với các bé khác hoặc quá sốt ruột. Có bé ngồi sớm từ 5 tháng, nhưng cũng có bé phải đến 7-8 tháng mới sẵn sàng. Hãy kiên nhẫn, theo dõi bé và khuyến khích nhẹ nhàng, đúng lúc.

Khi bắt đầu tập ngồi cho bé, cha mẹ cần lưu ý một số nguyên tắc quan trọng để đảm bảo an toàn

Việc tập ngồi cho trẻ chậm biết ngồi đòi hỏi sự kiên nhẫn và đúng kỹ thuật. Ba mẹ hãy lắng nghe cơ thể con, lựa chọn thời điểm phù hợp và duy trì luyện tập đều đặn mỗi ngày. Sự đồng hành và yêu thương của ba mẹ chính là "liều thuốc" tốt nhất giúp con phát triển kỹ năng vững vàng.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699