Làm gì khi trẻ bị nấm miệng? Hướng dẫn chăm sóc đúng cách

1. Nguyên nhân gây nấm miệng ở trẻ

Nấm miệng là tình trạng nhiễm trùng do nấm Candida albicans, một loại nấm men thường có trong miệng, đường ruột, và da nhưng có thể phát triển quá mức trong điều kiện thuận lợi. Ở trẻ sơ sinh, nấm miệng xuất hiện dưới dạng các mảng trắng hoặc vàng nhạt trên lưỡi, nướu, vòm miệng, hoặc bên trong má, trông giống như cặn sữa nhưng không dễ lau sạch. Tình trạng này thường gặp ở trẻ dưới 6 tháng tuổi do hệ miễn dịch còn non yếu và môi trường miệng dễ bị mất cân bằng. Nếu không được điều trị, nấm miệng có thể gây đau, khiến trẻ khó chịu khi bú hoặc ăn. Dưới đây là một vài nguyên nhân gây nấm miệng ở trẻ:

Nấm miệng ở trẻ em thường xuất hiện dưới dạng các mảng trắng giống cặn sữa nhưng không dễ lau sạch

1.1. Hệ miễn dịch non yếu

Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn thiện, khiến trẻ dễ bị nấm Candida phát triển quá mức. Điều này đặc biệt đúng với trẻ sinh non, trẻ có sức khỏe yếu, hoặc trẻ đang dùng thuốc kháng sinh, làm mất cân bằng hệ vi sinh trong miệng.

1.2. Vệ sinh không đúng cách

Việc vệ sinh miệng cho trẻ không kỹ hoặc sử dụng bình sữa, núm vú giả không được tiệt trùng đúng cách có thể tạo điều kiện cho nấm phát triển. Ngoài ra, nếu mẹ không vệ sinh sạch sẽ bầu ngực trước khi cho con bú, nấm từ da mẹ cũng có thể lây sang miệng trẻ.

1.3. Lây nhiễm từ mẹ

Mẹ bị nhiễm nấm âm đạo do Candida trong thai kỳ hoặc khi sinh thường có thể truyền nấm sang trẻ. Ngoài ra, nếu mẹ bị nấm ở núm vú (thường gây đỏ, ngứa, hoặc đau), nấm có thể lây sang miệng trẻ khi bú.

1.4. Sử dụng kháng sinh hoặc thuốc ức chế miễn dịch

Kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn có lợi trong miệng, tạo điều kiện cho nấm Candida phát triển. Trẻ hoặc mẹ dùng kháng sinh kéo dài (ví dụ, khi điều trị nhiễm trùng) có nguy cơ cao bị nấm miệng.

2. Dấu hiệu nhận biết nấm miệng ở trẻ

Mảng trắng trong miệng: Các mảng trắng hoặc vàng nhạt trên lưỡi, nướu, hoặc má trong, không dễ lau sạch như cặn sữa.
Trẻ quấy khóc hoặc khó bú: Trẻ có thể khó chịu, bỏ bú, hoặc bú ngắt quãng do đau hoặc kích ứng trong miệng.
Đỏ hoặc nứt nẻ ở khóe miệng: Một số trẻ có thể bị viêm đỏ ở khóe miệng hoặc môi.
Mùi hôi nhẹ: Miệng trẻ có thể có mùi hơi chua hoặc bất thường. Nếu các mảng trắng lan rộng, trẻ sốt, hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng (như sưng, đỏ nghiêm trọng), cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay.

3. Làm gì khi trẻ bị nấm miệng?

3.1. Tham khảo ý kiến bác sĩ

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nấm miệng, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên khoa tai mũi họng để được chẩn đoán chính xác. Bác sĩ có thể kê thuốc chống nấm như nystatin hoặc miconazole (dạng gel hoặc dung dịch) để bôi trong miệng trẻ. Hãy tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng thuốc theo hướng dẫn, ngay cả khi triệu chứng đã giảm, để ngăn nấm tái phát.

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nấm miệng, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác

3.2. Vệ sinh miệng cho trẻ

Lau miệng nhẹ nhàng: Dùng gạc sạch hoặc khăn mềm thấm nước muối sinh lý (0,9% NaCl) để lau nhẹ lưỡi và má trong của trẻ, loại bỏ các mảng trắng. Tránh chà xát mạnh để không gây đau hoặc tổn thương niêm mạc.
Vệ sinh sau mỗi cữ bú: Lau miệng trẻ sau khi bú để giảm lượng sữa đọng lại, hạn chế môi trường cho nấm phát triển.
Không tự ý cạy mảng trắng: Việc cố gắng cạy các mảng trắng có thể làm tổn thương niêm mạc miệng, gây đau và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

3.3. Tiệt trùng dụng cụ bú

Vệ sinh bình sữa và núm vú giả: Luộc hoặc dùng máy tiệt trùng để làm sạch bình sữa, núm vú giả, và các dụng cụ khác sau mỗi lần sử dụng. Đảm bảo không để lại cặn sữa, vì đây là môi trường lý tưởng cho nấm phát triển.
Thay núm vú giả thường xuyên: Nếu trẻ dùng núm vú giả, hãy thay mới định kỳ để tránh tích tụ vi khuẩn hoặc nấm.

3.4. Chăm sóc mẹ nếu cho con bú

Nếu mẹ đang cho con bú, cần chú ý:

Vệ sinh núm vú: Rửa sạch bầu ngực bằng nước ấm trước và sau khi cho bú. Nếu mẹ có dấu hiệu nấm ở núm vú (đỏ, ngứa, đau), cần điều trị đồng thời với trẻ để tránh lây nhiễm qua lại.
Sử dụng thuốc chống nấm: Bác sĩ có thể kê thuốc bôi chống nấm cho mẹ, đảm bảo an toàn khi cho con bú.
Giữ khô ráo: Lau khô núm vú sau mỗi lần cho bú và mặc áo cotton thoáng khí để tránh ẩm ướt.

3.5. Tăng cường dinh dưỡng và sức đề kháng

Cho trẻ bú đều đặn: Sữa mẹ chứa kháng thể tự nhiên, giúp tăng cường miễn dịch và hỗ trợ trẻ chống lại nấm. Nếu trẻ không bú được, mẹ có thể vắt sữa và cho trẻ ăn bằng thìa hoặc cốc.
Chế độ ăn của mẹ: Mẹ nên ăn thực phẩm giàu vitamin C, kẽm, và probiotic (như sữa chua không đường) để hỗ trợ hệ miễn dịch của cả mẹ và bé.

Nấm miệng ở trẻ là một tình trạng phổ biến nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả nếu được phát hiện và xử lý đúng cách. Bằng cách vệ sinh miệng trẻ cẩn thận, tiệt trùng dụng cụ, chăm sóc mẹ và bé đồng thời, và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, cha mẹ có thể giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và ngăn ngừa tái phát. Quan trọng nhất, cha mẹ không nên quá lo lắng mà hãy kiên nhẫn, theo dõi sát sao, và duy trì vệ sinh tốt để bảo vệ sức khỏe cho trẻ. Với sự chăm sóc đúng cách, trẻ sẽ sớm vượt qua tình trạng nấm miệng và tiếp tục phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699