Mối liên hệ giữa vận động và kỹ năng ăn uống của trẻ nhỏ

1. Các kỹ năng vận động ảnh hưởng đến việc ăn uống của trẻ

Sự phát triển kỹ năng vận động không chỉ giúp trẻ vui chơi và khám phá thế giới, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ăn uống. Từ việc ngồi vững, cầm nắm đến điều khiển miệng và lưỡi, tất cả đều là tiền đề quan trọng để bé có thể ăn dặm hiệu quả và an toàn.

Ngồi vững và kiểm soát cơ thể: Khi trẻ có thể ngồi vững mà không cần hỗ trợ, cơ thể giữ được thăng bằng tốt hơn. Đây là điều kiện cần thiết để bắt đầu ăn dặm, vì giúp bé nuốt an toàn, giảm nguy cơ hóc sặc. Ngoài ra, việc ngồi đúng tư thế cũng tạo cảm giác thoải mái, giúp bé tập trung vào việc ăn uống.
Phối hợp tay – mắt: Đây là kỹ năng giúp bé biết quan sát và điều khiển động tác cầm thức ăn đưa lên miệng. Trong giai đoạn đầu, bé có thể cầm thức ăn bằng cả bàn tay rồi cho vào miệng. Dần dần, bé tập làm quen với thìa, cốc tập uống, hình thành sự phối hợp ngày càng chính xác.
Kỹ năng cầm nắm tinh: Từ khoảng 8–9 tháng, bé bắt đầu phát triển khả năng bốc nhón bằng ngón cái và ngón trỏ thay vì nắm cả bàn tay. Đây là nền tảng để trẻ tự ăn finger food, vừa khuyến khích sự độc lập, vừa rèn luyện sự khéo léo trong vận động tinh.
Điều khiển miệng, môi và lưỡi: Khi cơ miệng của bé phát triển, trẻ có thể nghiền, nhai và đưa thức ăn từ bên này sang bên kia miệng. Điều này chuẩn bị cho bé sẵn sàng chuyển sang thức ăn thô hơn, đồng thời giúp cải thiện khả năng nhai nuốt và phát triển cơ hàm.

Sự phát triển kỹ năng vận động không chỉ giúp trẻ vui chơi và khám phá thế giới, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ăn uống

2. Lợi ích khi kỹ năng vận động được phát triển trong ăn uống

Khi kỹ năng vận động của trẻ được phát triển tốt trong quá trình ăn uống, bé không chỉ ăn ngon miệng hơn mà còn nhận được nhiều lợi ích toàn diện cho sự trưởng thành.

Thúc đẩy tính tự lập: Khi bé biết cách tự cầm thìa, tự bốc thức ăn hay uống nước từ cốc, trẻ dần hình thành thói quen tự ăn mà không phụ thuộc hoàn toàn vào cha mẹ. Điều này nuôi dưỡng sự tự tin và tính chủ động trong các hoạt động hằng ngày.
Kích thích sự tò mò và học hỏi: Thông qua việc chạm, ngửi, nếm và quan sát thức ăn, bé được khám phá thế giới bằng nhiều giác quan. Quá trình này giúp trẻ học cách phân biệt màu sắc, kết cấu và hương vị, từ đó mở rộng vốn trải nghiệm thực tế.
Hỗ trợ phát triển ngôn ngữ: Những cử động môi, lưỡi và cơ miệng trong khi nhai, nuốt có liên quan mật thiết đến việc phát âm. Khi trẻ rèn luyện các vận động này trong ăn uống, khả năng nói và biểu đạt ngôn ngữ cũng được cải thiện rõ rệt.
Cải thiện kỹ năng xã hội: Khi được ngồi ăn cùng gia đình, trẻ học cách quan sát, bắt chước hành vi ăn uống và giao tiếp của người lớn. Đây là cơ hội để bé hình thành thói quen sinh hoạt lành mạnh và kỹ năng hòa nhập cộng đồng.

3. Cha mẹ có thể làm gì để hỗ trợ?

Để trẻ phát triển kỹ năng vận động trong ăn uống, cha mẹ cần đồng hành và tạo điều kiện phù hợp. Một số việc đơn giản nhưng rất hiệu quả mà cha mẹ có thể áp dụng gồm:

Cho trẻ ngồi ghế ăn an toàn, đúng tư thế: Việc ngồi trên ghế ăn riêng, có dây an toàn và bàn khay trước mặt giúp bé ngồi thẳng lưng, giữ thăng bằng tốt hơn. Tư thế đúng không chỉ giảm nguy cơ hóc sặc mà còn giúp bé tập trung vào việc ăn.
Khuyến khích bé cầm thìa, bốc ăn, tập uống nước bằng cốc: Dù ban đầu còn vụng về, rơi vãi nhiều, nhưng để bé tự thử sẽ giúp rèn luyện khả năng phối hợp tay – mắt và kỹ năng vận động tinh. Cha mẹ chỉ cần hỗ trợ khi thật sự cần thiết, tránh làm thay quá nhiều.
Chuẩn bị thức ăn phù hợp với từng giai đoạn phát triển: Bắt đầu từ thức ăn mềm, dễ nghiền, sau đó tăng dần độ thô, độ cứng để bé học nhai, nghiền tốt hơn. Finger food cắt nhỏ cũng là cách tuyệt vời để bé tập bốc nhón và tự ăn.
Tôn trọng nhịp độ của trẻ, không ép ăn: Mỗi bé có tốc độ và sở thích riêng. Ép ăn chỉ làm bé căng thẳng, dễ biếng ăn. Thay vào đó, cha mẹ nên kiên nhẫn, để con tự điều chỉnh lượng ăn theo nhu cầu và học cách lắng nghe cơ thể.

Để trẻ phát triển kỹ năng vận động trong ăn uống, cha mẹ cần đồng hành và tạo điều kiện phù hợp

Vận động và ăn uống luôn song hành, hỗ trợ nhau trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Cha mẹ cần tạo cơ hội cho bé được vận động phù hợp với độ tuổi, từ đó giúp bé học cách tự ăn, khám phá mùi vị mới. Đầu tư cho vận động cũng chính là đầu tư cho thói quen dinh dưỡng lành mạnh của con.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699