Nguyên nhân gây xuất huyết sau sinh: Đừng chủ quan với 4 lý do này

1. Xuất Huyết Sau Sinh Là Gì?

Xuất huyết sau sinh được định nghĩa là tình trạng mất máu trên 500ml sau sinh thường hoặc trên 1000ml sau sinh mổ trong vòng 24 giờ đầu tiên, hoặc mất máu đáng kể gây ảnh hưởng đến sức khỏe sản phụ. Xuất huyết sau sinh muộn có thể xảy ra từ 24 giờ đến 6 tuần sau sinh, thường liên quan đến nhiễm trùng hoặc các vấn đề tử cung. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ ở nhiều quốc gia, do đó việc hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý là vô cùng quan trọng.

Xuất huyết sau sinh là tình trạng sản phụ mất nhiều máu sau sinh thường hoặc sinh mổ

2. Nguyên Nhân Chính Gây Xuất Huyết Sau Sinh

2.1. Đờ Tử Cung

Đờ tử cung là nguyên nhân hàng đầu gây xuất huyết sau sinh, chiếm khoảng 70-80% các trường hợp. Sau khi sinh, tử cung cần co bóp mạnh để ép các mạch máu tại vị trí nhau bong ra, giúp cầm máu. Nếu tử cung không co bóp tốt (đờ tử cung), máu sẽ tiếp tục chảy, dẫn đến mất máu nghiêm trọng. Các yếu tố làm tăng nguy cơ đờ tử cung bao gồm sinh nhiều lần, đa thai, thai lớn, chuyển dạ kéo dài, hoặc sử dụng thuốc gây tê trong quá trình sinh.

Những sản phụ có tiền sử sử dụng thuốc gây mê hoặc thuốc giảm đau liều cao, hoặc mắc các bệnh lý như nhiễm trùng ối, cũng có nguy cơ cao bị đờ tử cung. Ngoài ra, tình trạng chuyển dạ quá nhanh hoặc sử dụng oxytocin không đúng cách để kích thích chuyển dạ cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng co bóp của tử cung.

2.2. Rách Đường Sinh Dục

Rách đường sinh dục, bao gồm âm đạo, cổ tử cung hoặc tầng sinh môn, là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây xuất huyết sau sinh. Các vết rách này thường xảy ra trong quá trình sinh thường, đặc biệt khi thai nhi lớn, sinh nhanh, hoặc sử dụng dụng cụ hỗ trợ (forceps, giác hút). Nếu không được phát hiện và khâu kịp thời, các vết rách có thể gây chảy máu nghiêm trọng.

Những sản phụ có khung chậu hẹp, sinh con đầu lòng, hoặc cần can thiệp sản khoa (như rạch tầng sinh môn) có nguy cơ cao bị rách đường sinh dục. Ngoài ra, kỹ thuật xử lý không đúng trong quá trình sinh cũng có thể làm tăng nguy cơ tổn thương mô, dẫn đến xuất huyết.

2.3. Sót Nhau Thai Hoặc Mảnh Nhau

Sót nhau thai xảy ra khi một phần nhau thai hoặc màng nhau không bong ra hoàn toàn sau khi sinh, khiến tử cung không thể co bóp hiệu quả để cầm máu. Tình trạng này có thể dẫn đến xuất huyết sau sinh sớm hoặc muộn, tùy thuộc vào thời điểm phát hiện. Sót nhau thai thường gặp ở những trường hợp nhau bám bất thường (nhau tiền đạo, nhau bám thấp) hoặc khi nhau bị bong non trước sinh.

Những sản phụ có tiền sử phẫu thuật tử cung, sảy thai nhiều lần hoặc nhau thai bất thường có nguy cơ cao bị sót nhau. Nếu không được xử lý kịp thời, sót nhau không chỉ gây xuất huyết mà còn dẫn đến nhiễm trùng, làm tình trạng sản phụ thêm nghiêm trọng.

2.4. Rối Loạn Đông Máu

Rối loạn đông máu là nguyên nhân ít gặp hơn nhưng cực kỳ nguy hiểm, xảy ra khi cơ thể không thể hình thành cục máu đông để cầm máu tại các vị trí tổn thương. Tình trạng này có thể do các bệnh lý nền như thiếu máu, rối loạn đông máu di truyền, hoặc do biến chứng sản khoa như thuyên tắc ối, nhiễm trùng nặng, hoặc mất máu quá nhiều trong quá trình sinh.

3. Dấu Hiệu Nhận Biết Xuất Huyết Sau Sinh

Cha mẹ và gia đình cần chú ý đến các dấu hiệu xuất huyết sau sinh để kịp thời đưa sản phụ đến cơ sở y tế. Một số triệu chứng bao gồm:

Chảy máu quá nhiều: Máu chảy ồ ạt, thấm ướt băng vệ sinh trong vòng 1 giờ, hoặc có cục máu đông lớn.
Triệu chứng sốc mất máu: Mạch nhanh, huyết áp thấp, da tái nhợt, vã mồ hôi, chóng mặt hoặc ngất xỉu.
Đau bụng dữ dội: Đau bất thường ở vùng bụng dưới, đặc biệt nếu kèm theo tử cung to và mềm (do đờ tử cung hoặc sót nhau).
Sốt hoặc mùi hôi: Nếu xuất huyết sau sinh muộn, sản phụ có thể bị sốt, dịch âm đạo có mùi hôi hoặc chảy máu kéo dài.

4. Phòng Ngừa Xuất Huyết Sau Sinh

Việc khám thai định kỳ trong suốt thai kỳ là bước quan trọng để giảm nguy cơ xuất huyết sau sinh. Các lần khám thai giúp bác sĩ phát hiện sớm các vấn đề như nhau bám thấp, nhau tiền đạo, đa thai hoặc các bệnh lý như tiền sản giật. Sản phụ cần tuân thủ lịch khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh, từ đó giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây xuất huyết sau sinh.

Mẹ bầu nên đi khám thai định kỳ là bước quan trọng để giảm nguy cơ xuất huyết sau sinh

Lựa chọn sinh tại các bệnh viện hoặc cơ sở y tế có đội ngũ y tế chuyên môn cao và trang thiết bị hiện đại là cách hiệu quả để phòng ngừa và xử lý kịp thời xuất huyết sau sinh. Các cơ sở này có khả năng can thiệp nhanh chóng trong trường hợp xảy ra biến chứng, như sử dụng thuốc co bóp tử cung, khâu vết rách hoặc thực hiện các thủ thuật cấp cứu. Sản phụ nên chuẩn bị kế hoạch sinh nở từ sớm và tham khảo ý kiến bác sĩ về nơi sinh phù hợp.

Sau khi sinh, sản phụ cần được nghỉ ngơi đầy đủ và tránh vận động mạnh trong 6 tuần đầu để tử cung có thời gian hồi phục. Theo dõi lượng máu chảy (sản dịch) là rất quan trọng – nếu máu chảy quá nhiều hoặc có mùi hôi, cần báo ngay cho bác sĩ. Ngoài ra, việc giữ vệ sinh vùng kín đúng cách giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng, một yếu tố có thể dẫn đến xuất huyết sau sinh muộn.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý trong và sau thai kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa xuất huyết sau sinh. Sản phụ nên bổ sung thực phẩm giàu sắt, vitamin C và protein để ngăn ngừa thiếu máu và hỗ trợ quá trình hồi phục. Uống đủ nước và duy trì lối sống lành mạnh cũng giúp cơ thể sản phụ khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ rối loạn đông máu hoặc nhiễm trùng.

Xuất huyết sau sinh là một biến chứng nghiêm trọng nhưng có thể được kiểm soát nếu phát hiện và xử lý kịp thời. Cha mẹ cần theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường sau sinh và đưa sản phụ đến cơ sở y tế ngay khi có triệu chứng nghiêm trọng. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, khám thai định kỳ và chăm sóc sau sinh cẩn thận, các bà mẹ có thể vượt qua giai đoạn này an toàn, đảm bảo sức khỏe để chăm sóc bản thân và em bé.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699