1. Ký Sinh Trùng Là Gì?

Ký sinh trùng là những sinh vật sống ký sinh trong cơ thể vật chủ (trẻ em trong trường hợp này) để lấy chất dinh dưỡng, từ đó gây hại cho sức khỏe. Ở trẻ nhỏ, ký sinh trùng thường gặp bao gồm giun, sán và các loại đơn bào như amip hoặc giardia. Những loại ký sinh trùng này có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ qua đường ăn uống, tiếp xúc với đất, nước nhiễm bẩn hoặc qua trung gian như côn trùng. Nhận biết các dạng nhiễm ký sinh trùng phổ biến sẽ giúp cha mẹ chủ động bảo vệ sức khỏe cho con.

2. Cách Nhận Biết Nhiễm Ký Sinh Trùng Ở Trẻ

Nhận biết nhiễm ký sinh trùng ở trẻ nhỏ không phải lúc nào cũng dễ dàng, vì các triệu chứng có thể giống với các bệnh thông thường. Tuy nhiên, cha mẹ nên chú ý đến các dấu hiệu sau:

• Rối loạn tiêu hóa: Đau bụng, tiêu chảy, táo bón hoặc phân có chất nhầy là dấu hiệu phổ biến của nhiễm giun hoặc đơn bào.

Trẻ bị nhiễm ký sinh trùng thường có triệu chứng đau bụng

• Mệt mỏi và chậm lớn: Trẻ nhiễm ký sinh trùng lâu dài thường chậm tăng cân, xanh xao hoặc thiếu năng lượng do ký sinh trùng lấy đi chất dinh dưỡng.

• Ngứa hậu môn hoặc da: Ngứa hậu môn (đặc biệt vào ban đêm) là dấu hiệu điển hình của giun kim, trong khi ngứa da có thể liên quan đến giun móc.

• Sốt nhẹ hoặc khó chịu: Một số trẻ có thể bị sốt nhẹ, quấy khóc hoặc khó ngủ do ký sinh trùng gây kích ứng.

• Thấy ký sinh trùng trong phân: Trong một số trường hợp, cha mẹ có thể nhìn thấy giun trong phân hoặc quanh hậu môn của trẻ.

3. Những Dạng Nhiễm Ký Sinh Trùng Thường Gặp Ở Trẻ Nhỏ

3.1. Nhiễm Giun Đũa

Giun đũa là loại ký sinh trùng đường ruột phổ biến nhất ở trẻ em, đặc biệt ở những khu vực có điều kiện vệ sinh kém. Loại giun này sống trong ruột non, hấp thụ chất dinh dưỡng từ cơ thể trẻ và có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời.

Trẻ nhiễm giun đũa thường có biểu hiện như đau bụng âm ỉ quanh rốn, buồn nôn, chán ăn hoặc mệt mỏi. Trong một số trường hợp, trẻ có thể sụt cân hoặc chậm lớn do thiếu hụt dinh dưỡng. Nhiễm nặng có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như tắc ruột hoặc viêm đường mật. Ngoài ra, nếu ấu trùng giun di chuyển lên phổi, trẻ có thể bị ho, khó thở hoặc tức ngực. Cha mẹ đôi khi có thể phát hiện giun trong phân của trẻ.

Trẻ nhiễm giun đũa chủ yếu do ăn phải trứng giun từ thực phẩm hoặc nước uống nhiễm bẩn. Việc trẻ chơi đùa trên đất nhiễm trứng giun, sau đó đưa tay lên miệng mà không rửa sạch, cũng là con đường lây nhiễm phổ biến. Trứng giun đũa có thể tồn tại trong đất hoặc môi trường ô nhiễm trong thời gian dài, khiến trẻ dễ bị nhiễm nếu không giữ vệ sinh.

3.2. Nhiễm Giun Kim

Giun kim là loại ký sinh trùng nhỏ, thường gặp ở trẻ mẫu giáo và tiểu học. Giun kim sống ở ruột già và đẻ trứng quanh hậu môn, gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu, đặc biệt vào ban đêm.

Dấu hiệu đặc trưng nhất của nhiễm giun kim là ngứa hậu môn, thường trầm trọng hơn vào ban đêm, khiến trẻ quấy khóc, khó ngủ hoặc bứt rứt. Trẻ có thể gãi hậu môn, dẫn đến viêm da hoặc nhiễm trùng thứ phát nếu vùng da bị tổn thương. Một số trẻ có thể bị đau bụng nhẹ, chán ăn hoặc mất ngủ kéo dài do cảm giác khó chịu.

Giun kim lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với trứng giun trên tay, quần áo, chăn màn hoặc đồ chơi. Trẻ có thể nhiễm bệnh khi đưa tay nhiễm trứng giun lên miệng hoặc qua việc dùng chung đồ vật với trẻ bị nhiễm. Trứng giun kim rất nhỏ và có thể phát tán trong không khí, làm tăng nguy cơ lây nhiễm trong gia đình hoặc môi trường trường học.

3.3. Nhiễm Giun Móc

Giun móc là loại ký sinh trùng nguy hiểm, ký sinh trong ruột non và hút máu của vật chủ. Trẻ nhiễm giun móc thường gặp ở các khu vực nông thôn hoặc nơi vệ sinh kém.

Trẻ nhiễm giun móc thường có biểu hiện thiếu máu, da xanh xao, mệt mỏi, chậm lớn hoặc yếu ớt do mất máu kéo dài. Một số trẻ có thể bị đau bụng, tiêu chảy hoặc ngứa da ở vùng ấu trùng xâm nhập, thường là bàn chân. Nhiễm nặng có thể gây suy dinh dưỡng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ.

Giun móc xâm nhập vào cơ thể trẻ qua da khi trẻ đi chân trần trên đất nhiễm ấu trùng, đặc biệt ở những khu vực nhiễm phân người. Ngoài ra, trẻ cũng có thể nhiễm qua đường tiêu hóa nếu ăn phải thực phẩm hoặc uống nước nhiễm ấu trùng. Môi trường đất ẩm, ô nhiễm là điều kiện lý tưởng cho giun móc phát triển.

3.4. Nhiễm Sán Lá

Sán lá (như sán lá gan Clonorchis sinensis hoặc sán lá ruột Fasciolopsis buski) là loại ký sinh trùng ký sinh ở gan, ruột hoặc phổi của trẻ. Mặc dù ít gặp hơn giun, sán lá vẫn có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng nếu không được điều trị.

Trẻ nhiễm sán lá thường bị đau bụng, tiêu chảy kéo dài, vàng da hoặc mệt mỏi. Trong trường hợp sán lá gan, trẻ có thể bị tổn thương gan, sưng gan hoặc viêm đường mật. Nhiễm sán lá lâu dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, chậm phát triển hoặc các biến chứng nặng như áp xe gan.

Trẻ nhiễm sán lá chủ yếu qua việc ăn thực phẩm chưa nấu chín, chẳng hạn như rau sống, cá nước ngọt hoặc tôm cua nhiễm ấu trùng sán. Uống nước từ nguồn nước nhiễm bẩn cũng là một con đường lây nhiễm phổ biến, đặc biệt ở vùng nông thôn hoặc khu vực gần ao hồ.

4. Phòng Ngừa Nhiễm Ký Sinh Trùng Ở Trẻ

• Rửa tay thường xuyên: Dạy trẻ rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh hoặc chơi đùa ngoài trời.

Cha mẹ cần dạy trẻ rửa tay thường xuyên để phòng ngừa nhiễm ký sinh trùng

• Đảm bảo vệ sinh thực phẩm: Nấu chín thực phẩm, rửa sạch rau củ và chỉ sử dụng nước sạch để uống hoặc nấu ăn.

• Tẩy giun định kỳ: Theo khuyến cáo của bác sĩ, trẻ từ 2 tuổi trở lên nên tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.

• Giữ môi trường sống sạch sẽ: Dọn dẹp nhà cửa, xử lý rác thải đúng cách và đảm bảo nguồn nước sạch.

• Mang giày dép: Khuyến khích trẻ mang giày dép khi chơi ngoài trời để tránh nhiễm giun móc qua da.

Nhiễm ký sinh trùng ở trẻ nhỏ là vấn đề sức khỏe cần được chú ý, vì chúng có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Bằng cách nhận biết sớm các triệu chứng, đưa trẻ đến bác sĩ kịp thời và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, cha mẹ có thể bảo vệ con khỏi các loại ký sinh trùng phổ biến như giun đũa, giun kim, giun móc, sán lá và đơn bào. Hãy duy trì vệ sinh cá nhân, đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý và tuân thủ lịch tẩy giun định kỳ để trẻ phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699