Những phương pháp ăn dặm cho trẻ: Lựa chọn phù hợp với bé

1. Tầm quan trọng của việc lựa chọn phương pháp ăn dặm cho trẻ

Mỗi phương pháp bé ăn dặm đều có đặc điểm và ưu điểm riêng, nhưng không phải phương pháp nào cũng phù hợp với tất cả các bé. Sự phát triển của trẻ ở từng giai đoạn tuổi sẽ quyết định loại thức ăn và cách thức cho bé làm quen với những món ăn đầu tiên. Do đó, việc chọn phương pháp ăn dặm phù hợp sẽ giúp bé:

Phát triển kỹ năng nhai và tiêu hóa: Bằng việc làm quen với các loại thức ăn khác nhau từ nhỏ, bé sẽ dần phát triển khả năng nhai và tiêu hóa thức ăn một cách tự nhiên.
Tăng cường sức khỏe: Chế độ ăn dặm phù hợp sẽ giúp bé cung cấp đủ dưỡng chất thiết yếu, bao gồm protein, vitamin, khoáng chất và chất béo.
Giảm nguy cơ hóc sặc: Một trong những mối lo ngại lớn nhất của các bậc phụ huynh khi cho bé ăn dặm là nguy cơ bé bị hóc sặc. Việc lựa chọn phương pháp ăn dặm đúng đắn sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ này.
Khuyến khích bé phát triển thói quen ăn uống lành mạnh: Bằng việc cho bé ăn đa dạng thực phẩm, các bậc phụ huynh có thể giúp bé làm quen với nhiều hương vị khác nhau, từ đó hình thành thói quen ăn uống cân đối và lành mạnh.

Do đó, lựa chọn phương pháp ăn dặm không chỉ đơn giản là việc cho bé ăn thức ăn mới mà còn là việc giúp bé học hỏi những kỹ năng cần thiết để ăn uống một cách tự lập.

Mỗi phương pháp ăn dặm đều có đặc điểm và ưu điểm riêng

2. Các phương pháp ăn dặm phổ biến

Hiện nay, có ba phương pháp ăn dặm chính được nhiều phụ huynh áp dụng, bao gồm ăn dặm truyền thống, ăn dặm kiểu Nhật và ăn dặm tự chỉ huy. Mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với từng nhu cầu và sự phát triển của bé.

2.1. Ăn dặm truyền thống

Ăn dặm truyền thống là phương pháp cho bé ăn thức ăn xay nhuyễn, thường là các món cháo, bột hoặc sữa. Đây là phương pháp khá phổ biến ở nhiều gia đình, đặc biệt là ở các nước phương Đông. Trong giai đoạn đầu, bé sẽ bắt đầu với các loại bột, cháo hoặc soup mịn, dễ tiêu hóa. Các loại thức ăn này thường được chế biến theo công thức riêng biệt, kết hợp giữa các nhóm thực phẩm như tinh bột (gạo, khoai), chất đạm (thịt, cá), và rau củ.

Ưu điểm của phương pháp ăn dặm truyền thống là dễ dàng điều chỉnh độ thô của thức ăn, giúp bé làm quen với thức ăn từ từ và an toàn. Tuy nhiên, khi bé lớn lên, việc tiếp tục cho bé ăn thức ăn quá mịn có thể làm giảm khả năng nhai và phát triển kỹ năng ăn uống tự lập.

2.2. Ăn dặm kiểu nhật

Ăn dặm kiểu Nhật cũng là phương pháp cho bé ăn thức ăn xay nhuyễn nhưng có sự kết hợp đa dạng giữa các nhóm thực phẩm. Thực đơn ăn dặm kiểu Nhật chú trọng vào sự phát triển hệ tiêu hóa của bé, cung cấp các món ăn mềm nhưng giàu dinh dưỡng. Phương pháp này khuyến khích bé ăn cháo nát, cơm nát và những thức ăn dễ tiêu hóa như cá, thịt, và rau.

Điểm đặc biệt của ăn dặm kiểu Nhật là việc kết hợp các loại thực phẩm một cách khoa học, giúp bé hấp thu dưỡng chất từ nhiều nguồn khác nhau. Ngoài ra, việc chia nhỏ khẩu phần ăn cũng giúp bé cảm thấy ngon miệng và dễ dàng tiêu hóa hơn.

2.3. Ăn dặm tự chỉ huy (BLW)

Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (Baby-Led Weaning - BLW) cho phép bé tự cầm nắm và đưa thức ăn vào miệng mà không cần sự giúp đỡ từ người lớn. Đây là một phương pháp khá phổ biến tại các nước phương Tây và đang dần được nhiều phụ huynh Việt Nam áp dụng. Phương pháp này không sử dụng bột hay cháo mà cho bé ăn thức ăn dạng thô, cắt thành miếng nhỏ để bé tự cầm ăn. Thức ăn có thể là các loại trái cây, rau củ, bánh mì, thịt hoặc cơm nát.

BLW giúp bé phát triển kỹ năng nhai và khả năng cầm nắm thức ăn từ sớm, tạo cơ hội để bé làm quen với nhiều loại thực phẩm. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi bé phải đủ khả năng vận động và cầm nắm thức ăn, vì vậy, không phải bé nào cũng có thể bắt đầu phương pháp này từ 6 tháng tuổi.

3. Lựa chọn phương pháp ăn dặm theo độ tuổi

Để đảm bảo bé nhận được thức ăn phù hợp và phát triển tốt, các bậc phụ huynh cần áp dụng các phương pháp ăn dặm một cách khoa học và linh hoạt theo độ tuổi của bé. Dưới đây là các giai đoạn phát triển của bé và phương pháp ăn dặm phù hợp:

3.1. Giai đoạn từ 4-6 tháng: Làm quen với thức ăn qua mút

Ở giai đoạn này, hệ tiêu hóa của bé còn non nớt, bé chưa thể ăn thức ăn đặc mà chỉ nên làm quen với thức ăn qua mút. Bố mẹ có thể cho bé thử các loại củ quả hoặc thịt luộc mềm để bé có cơ hội khám phá các hương vị và kết cấu thức ăn. Mặc dù bé chưa thực sự ăn, nhưng việc cho bé tiếp xúc với thức ăn sẽ giúp bé làm quen với các hương vị mới và hình thành thói quen ăn uống tốt.

3.2. Giai đoạn từ 6-7 tháng: Bắt đầu ăn cháo, bột

Trong giai đoạn này, bé có thể bắt đầu ăn thức ăn dạng bột hoặc cháo loãng. Các loại thực phẩm này sẽ giúp bé dễ tiêu hóa và nhận được đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển. Giai đoạn 7 tháng bữa ăn của bé đã đầy đủ dinh dưỡng bao gồm các nhóm thực phẩm chính như tinh bột (cháo, bột gạo), chất đạm (thịt gà, cá), dầu/ mỡ và rau.

Ăn dặm kiểu Nhật hay ăn dặm truyền thống là hai phương pháp phù hợp với giai đoạn này, giúp bé làm quen với các loại thực phẩm mới mà vẫn an toàn cho hệ tiêu hóa còn yếu.

3.3. Giai đoạn từ 9-10 tháng: Tăng thô dần, chuyển sang thức ăn mềm

Khi bé đạt đến giai đoạn 9-10 tháng, hệ tiêu hóa của bé đã phát triển mạnh mẽ hơn và bé có thể bắt đầu ăn thức ăn thô hơn. Bố mẹ có thể dùng phương pháp tự chỉ huy, bố mẹ có thể cho bé ăn cháo đặc, cơm nát hoặc các loại thực phẩm mềm như bánh mì, thịt xé nhỏ hoặc rau nấu mềm. Việc tăng dần độ thô của thức ăn giúp bé phát triển khả năng nhai và nuốt, đồng thời tạo cơ hội cho bé làm quen với việc ăn giống người lớn.

Sau 1 tuổi, bé có thể bắt đầu ăn cơm và thức ăn giống người lớn

Mỗi phương pháp ăn dặm có ưu nhược điểm riêng. Các bậc phụ huynh cần lựa chọn, kết hợp các phương pháp phù hợp với nhu cầu và sự phát triển của bé để đảm bảo bé nhận được dinh dưỡng đầy đủ và phát triển tốt.

Mẹ xem chi tiết video tại đây:

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699

Những phương pháp ăn dặm cho trẻ: Lựa chọn phù hợp cho sự phát triển của bé