Nứt kẽ hậu môn ở trẻ em

1. Nứt kẽ hậu môn ở trẻ là gì?

Nứt kẽ hậu môn là tình trạng xuất hiện một vết rách nhỏ hoặc vết nứt ở niêm mạc hậu môn, khu vực da mỏng manh xung quanh lỗ hậu môn. Ở trẻ em, các vết nứt này thường nông, dài khoảng 1-2 cm, nhưng có thể gây đau đớn dữ dội do khu vực hậu môn chứa nhiều dây thần kinh nhạy cảm. Nứt kẽ hậu môn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng trẻ em, đặc biệt là trẻ từ 6 tháng đến 10 tuổi, dễ mắc phải do cấu trúc hậu môn còn non nớt và thói quen đi tiêu chưa ổn định.

Nứt kẽ hậu môn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi

Nứt kẽ hậu môn có thể được chia thành hai loại:

Nứt kẽ cấp tính: Vết nứt mới xuất hiện, thường lành trong vòng vài tuần nếu được chăm sóc đúng cách.
Nứt kẽ mãn tính: Vết nứt kéo dài hoặc tái phát, có thể kèm theo sẹo hoặc mô xơ, gây khó khăn trong điều trị.

2. Nguyên nhân gây nứt kẽ hậu môn ở trẻ

Nứt kẽ hậu môn ở trẻ em thường liên quan đến các yếu tố cơ học, dinh dưỡng, hoặc bệnh lý. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

Táo Bón

Táo bón là nguyên nhân hàng đầu gây nứt kẽ hậu môn ở trẻ. Khi trẻ bị táo bón, phân trở nên cứng và to, gây áp lực lớn lên niêm mạc hậu môn khi đi tiêu. Việc rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài có thể làm rách niêm mạc, dẫn đến nứt kẽ. Táo bón thường xuất hiện ở trẻ do chế độ ăn thiếu chất xơ, uống ít nước, hoặc thói quen nhịn đi tiêu.

Tiêu Chảy

Ngược lại với táo bón, tiêu chảy cũng có thể gây nứt kẽ hậu môn. Khi trẻ đi tiêu nhiều lần, phân lỏng và có tính axit có thể gây kích ứng và làm tổn thương da quanh hậu môn. Tình trạng này thường gặp ở trẻ bị nhiễm trùng tiêu hóa hoặc dị ứng thực phẩm.

Thói Quen Đi Tiêu Không Đúng

Một số trẻ có thói quen nhịn đi tiêu do sợ đau, ngại sử dụng nhà vệ sinh công cộng, hoặc bận chơi. Điều này làm phân tích tụ trong trực tràng, trở nên cứng hơn và gây tổn thương hậu môn khi đi tiêu. Ngoài ra, việc lau chùi quá mạnh hoặc không đúng cách sau khi đi tiêu cũng có thể làm tổn thương vùng hậu môn.

Bệnh Lý Liên Quan

Một số bệnh lý hiếm gặp, như bệnh Crohn, viêm đại tràng, hoặc rối loạn cơ vòng hậu môn, có thể làm tăng nguy cơ nứt kẽ hậu môn. Ngoài ra, trẻ có hệ miễn dịch yếu hoặc mắc các bệnh da liễu như eczema quanh hậu môn cũng dễ bị nứt kẽ hơn.

3. Dấu hiệu gây nứt kẽ hậu môn ở trẻ

Nhận biết các dấu hiệu của nứt kẽ hậu môn giúp phụ huynh phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

Đau Khi Đi Tiêu

Trẻ thường khóc hoặc tỏ ra đau đớn khi đi tiêu, đặc biệt nếu bị táo bón. Cơn đau có thể kéo dài vài phút sau khi đi tiêu, khiến trẻ sợ hãi và nhịn đi tiêu, từ đó làm tình trạng nặng hơn.

Máu Trong Phân Hoặc Trên Giấy Vệ Sinh

Phụ huynh có thể nhận thấy máu đỏ tươi trên phân, giấy vệ sinh, hoặc quần lót của trẻ. Lượng máu thường ít, nhưng nếu chảy máu nhiều hoặc kéo dài, cần đưa trẻ đi khám ngay.

Ngứa Hoặc Kích Ứng Quanh Hậu Môn

Vùng da quanh hậu môn có thể bị đỏ, sưng, hoặc ngứa do kích ứng từ phân, vệ sinh kém, hoặc vết nứt bị viêm. Trẻ có thể gãi nhiều, làm tổn thương thêm khu vực này.

Thay Đổi Thói Quen Đi Tiêu

Trẻ bị nứt kẽ hậu môn thường nhịn đi tiêu vì sợ đau, dẫn đến táo bón kéo dài. Một số trẻ có thể đi tiêu không đều hoặc tỏ ra lo lắng khi ngồi bô.

4. Điều trị nứt kẽ hậu môn ở trẻ

Điều trị tại nhà là bước đầu tiên và thường hiệu quả với các trường hợp nứt kẽ cấp tính. Phụ huynh nên tăng cường chất xơ trong chế độ ăn của trẻ bằng cách bổ sung rau xanh, trái cây như táo, lê, hoặc kiwi, và ngũ cốc nguyên cám. Điều này giúp làm mềm phân, giảm áp lực lên hậu môn khi đi tiêu.

Bổ sung chất xơ trong chế độ ăn của trẻ giúp giảm áp lực lên hậu môn

Đảm bảo trẻ uống đủ nước, khoảng 1-1,5 lít mỗi ngày tùy theo độ tuổi, để hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Tắm nước ấm cho trẻ, ngâm vùng hậu môn 10-15 phút, 2-3 lần mỗi ngày, có thể giúp giảm đau và thư giãn cơ vòng hậu môn. Thêm muối Epsom vào nước tắm có thể tăng hiệu quả. Sử dụng kem chứa oxit kẽm hoặc vaseline để bảo vệ da hậu môn, tránh kích ứng.

Vệ sinh đúng cách cũng rất quan trọng: dạy trẻ lau nhẹ nhàng bằng khăn mềm hoặc giấy vệ sinh ướt sau khi đi tiêu, rửa sạch vùng hậu môn bằng nước ấm và lau khô kỹ để ngăn ngừa viêm nhiễm.

Trong trường hợp nứt kẽ không cải thiện sau 1-2 tuần hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, cần đưa trẻ đến bác sĩ để được can thiệp y tế. Bác sĩ có thể kê thuốc làm mềm phân như lactulose hoặc polyethylene glycol để điều trị táo bón, giúp trẻ đi tiêu dễ dàng hơn mà không gây đau.

Nứt kẽ hậu môn ở trẻ em là một tình trạng phổ biến nhưng có thể kiểm soát được nếu được phát hiện và điều trị sớm. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết dấu hiệu, và áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà hoặc y tế, phụ huynh có thể giúp trẻ giảm đau và phục hồi nhanh chóng. Quan trọng hơn, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, thói quen đi tiêu đúng cách, và vệ sinh cá nhân tốt sẽ giúp ngăn ngừa nứt kẽ tái phát, đảm bảo sức khỏe và sự thoải mái cho trẻ.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699