1. Nguyên nhân gây quá tải lactose và bất dung nạp lactose

1.1. Quá tải lactose

Quá tải lactose xảy ra khi trẻ nhận quá nhiều lactose trong khẩu phần ăn, vượt quá khả năng tiêu hóa của đường ruột, mặc dù men lactase trong ruột vẫn bình thường.

Quá tải lactose là khi trẻ nhận quá nhiều lactose trong khẩu phần ăn mặc dù men lactase trong ruột vẫn bình thường

• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ uống quá nhiều sữa công thức hoặc kết hợp nhiều loại sữa có hàm lượng lactose cao.

• Ăn cùng lúc quá nhiều sản phẩm từ sữa như sữa, phô mai, sữa chua.

Trong trường hợp này, lactose dư thừa không được tiêu hóa hoàn toàn sẽ lên men trong ruột, tạo khí, gây đầy bụng, tiêu chảy lỏng hoặc phân có bọt.

1.2. Bất dung nạp lactose

Bất dung nạp lactose là tình trạng thiếu men lactase, enzyme cần thiết để tiêu hóa lactose. Khi men lactase không đủ, lactose trong sữa không được phân giải, dẫn đến các triệu chứng rối loạn tiêu hóa. Nguyên nhân phổ biến thường do:

Bất dung nạp lactose là tình trạng thiếu men lactase, enzyme cần thiết để tiêu hóa lactose

• Bẩm sinh: trẻ sinh ra đã thiếu men lactase, hiếm gặp nhưng xảy ra ở một số trẻ sơ sinh.

• Mắc phải sau bệnh lý: sau tiêu chảy nặng, viêm ruột hoặc các bệnh đường ruột, lượng men lactase tạm thời giảm.

• Di truyền: trẻ có bố mẹ bị bất dung nạp lactose có nguy cơ cao hơn.

2. Dấu hiệu nhận biết ở trẻ

 

3. Cách xử lý và chăm sóc trẻ

Khi trẻ bị quá tải lactose, cha mẹ cần điều chỉnh lượng sữa hoặc các sản phẩm chứa lactose trong khẩu phần ăn. Việc chia nhỏ bữa uống sữa, giảm lượng sữa mỗi lần và theo dõi phản ứng của trẻ sẽ giúp hệ tiêu hóa kịp thích nghi. Hầu hết trường hợp quá tải lactose sẽ cải thiện tự nhiên khi giảm lượng lactose, vì vậy không cần dùng thuốc trừ khi có chỉ định của bác sĩ.

Trong trường hợp trẻ bị bất dung nạp lactose, việc sử dụng sữa không lactose hoặc sữa công thức thủy phân một phần sẽ giúp trẻ tiêu hóa dễ dàng hơn mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng cần thiết. Cha mẹ cũng có thể bổ sung men lactase theo hướng dẫn của bác sĩ để hỗ trợ phân giải lactose trong thực phẩm hoặc sữa. Bên cạnh đó, cần theo dõi kỹ tình trạng cân nặng, mức độ quấy khóc và tình trạng phân của trẻ để đảm bảo trẻ vẫn nhận đủ năng lượng và các dưỡng chất quan trọng từ các nguồn khác nếu phải hạn chế sữa. Việc khám bác sĩ và làm xét nghiệm chẩn đoán bất dung nạp lactose cũng rất cần thiết nếu trẻ tiêu chảy kéo dài, sút cân hoặc quấy khóc nhiều.

Một lưu ý chung là không nên tự ý loại bỏ hoàn toàn sữa khỏi chế độ ăn của trẻ sơ sinh mà không có sự tư vấn y tế, bởi sữa là nguồn dinh dưỡng chính, cung cấp protein, canxi, vitamin và năng lượng quan trọng cho sự phát triển. Quan sát các dấu hiệu như mức độ quấy khóc, cân nặng và tình trạng tiêu hóa sẽ giúp cha mẹ điều chỉnh chế độ ăn hợp lý và kịp thời, bảo vệ hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.

Quá tải lactose và bất dung nạp lactose đều gây rối loạn tiêu hóa, đầy hơi và tiêu chảy ở trẻ, nhưng nguyên nhân và cách xử lý khác nhau. Quá tải lactose thường do trẻ nhận quá nhiều lactose và có thể cải thiện khi điều chỉnh khẩu phần, trong khi bất dung nạp lactose xuất phát từ thiếu men lactase, cần dùng sữa chuyên biệt hoặc men tiêu hóa để đảm bảo dinh dưỡng và sức khỏe. Phân biệt sớm hai tình trạng này sẽ giúp cha mẹ điều chỉnh chế độ ăn, bổ sung dưỡng chất phù hợp, giảm khó chịu cho trẻ và duy trì hệ tiêu hóa ổn định, góp phần giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699