1. Tác dụng của việc dạy trẻ giao tiếp bằng mắt

Giao tiếp bằng mắt là một trong những kỹ năng nền tảng giúp trẻ phát triển tư duy, cảm xúc và khả năng tương tác xã hội. Khi cha mẹ chủ động rèn luyện kỹ năng này cho bé từ sớm, trẻ sẽ có nhiều lợi ích lâu dài trong quá trình học hỏi và trưởng thành. Dưới đây là những tác dụng nổi bật của việc giúp trẻ duy trì giao tiếp ánh mắt:

• Giúp trẻ tập trung tốt hơn: Khi trẻ biết nhìn vào mắt người đối diện, não bộ sẽ tăng khả năng chú ý và ghi nhận thông tin. Điều này hỗ trợ trẻ lắng nghe tốt hơn, tiếp thu lời nói hiệu quả hơn và hạn chế xao nhãng trong giao tiếp.

• Hỗ trợ phát triển ngôn ngữ: Giao tiếp bằng mắt giúp trẻ học cách bắt chước khẩu hình, nhận tín hiệu giao tiếp và hiểu bối cảnh câu nói. Từ đó, khả năng nói, diễn đạt và phản hồi của trẻ được cải thiện rõ rệt.

• Tăng khả năng nhận biết cảm xúc: Ánh mắt là “cửa sổ tâm hồn”, giúp trẻ nhận ra cảm xúc của người khác như vui, buồn, giận, ngạc nhiên. Việc này giúp trẻ học cách thấu hiểu và phản ứng phù hợp với từng tình huống.

• Cải thiện kỹ năng xã hội và tương tác: Trẻ biết nhìn vào mắt người khác khi nói chuyện sẽ dễ tạo thiện cảm, biết chờ đợi lượt giao tiếp và hòa nhập tốt hơn trong môi trường tập thể.

• Tăng gắn kết tình cảm với cha mẹ: Ánh mắt khi trò chuyện, chơi đùa hay bú mẹ tạo ra sự kết nối cảm xúc rất mạnh, giúp trẻ cảm thấy được yêu thương và an toàn.

• Giúp trẻ tự tin hơn: Khi giao tiếp tốt, trẻ sẽ dạn dĩ hơn khi gặp người lạ, tham gia các hoạt động xã hội và thể hiện bản thân.

• Hỗ trợ phát hiện sớm bất thường phát triển: Trẻ ít giao tiếp bằng mắt có thể là dấu hiệu của chậm nói, rối loạn giao tiếp hoặc rối loạn phổ tự kỷ. Việc quan sát sớm giúp cha mẹ can thiệp kịp thời.

Giao tiếp bằng mắt là một trong những kỹ năng nền tảng giúp trẻ phát triển tư duy, cảm xúc và khả năng tương tác xã hội

2. Khi nào cần lo lắng nếu trẻ ít giao tiếp bằng mắt?

Việc trẻ thỉnh thoảng tránh giao tiếp bằng mắt là bình thường, đặc biệt khi bé mệt, lạ môi trường hoặc đang tập trung vào đồ chơi. Tuy nhiên, cha mẹ cần chú ý nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên và đi kèm các dấu hiệu cảnh báo khác. Những dấu hiệu đáng lo gồm: trẻ gần như không nhìn vào mắt người đối diện khi được gọi tên, ít phản ứng với cảm xúc của cha mẹ, không mỉm cười đáp lại, hoặc không cố gắng giao tiếp bằng ánh mắt trong các hoạt động hằng ngày.

Cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám khi bé từ 6 tháng trở lên vẫn rất ít giao tiếp bằng mắt, kèm theo chậm nói, ít bộc lộ cảm xúc, ít tương tác xã hội hoặc có hành vi lặp lại bất thường. Thăm khám sớm giúp đánh giá chính xác và hỗ trợ can thiệp kịp thời nếu trẻ có dấu hiệu chậm phát triển hoặc rối loạn giao tiếp.

3. Cách rèn luyện giao tiếp bằng mắt cho trẻ

Giao tiếp bằng mắt là kỹ năng nền tảng hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ, cảm xúc và khả năng tương tác xã hội. Với những trẻ có dấu hiệu chậm phát triển vận động, việc rèn luyện giao tiếp bằng mắt càng quan trọng hơn vì kỹ năng này giúp tăng kết nối, kích thích não bộ và hỗ trợ các cột mốc phát triển khác. Cha mẹ hoàn toàn có thể luyện tập cho bé thông qua các hoạt động nhẹ nhàng, phù hợp với khả năng vận động hiện tại của trẻ.

• Các trò chơi phù hợp: Những trò chơi mang tính tương tác trực tiếp giúp trẻ chủ động nhìn vào mắt cha mẹ. Cha mẹ có thể chơi ú òa, chơi bắt chước nét mặt, cùng hát những bài hát có động tác gần mặt bé hoặc sử dụng đồ chơi phát âm thanh đưa gần mặt mình để trẻ tự nhiên hướng ánh nhìn về phía cha mẹ. Các trò chơi càng vui nhộn, bé càng dễ duy trì giao tiếp bằng mắt lâu hơn.

• Mẹo luyện tập mỗi ngày: Hãy gọi tên bé nhẹ nhàng và chờ bé nhìn trước khi giao tiếp. Khi cho bé ăn, thay tã hoặc chơi cùng, hãy cúi xuống ngang tầm mắt con để tạo kết nối tốt hơn. Cha mẹ cũng có thể dùng giọng điệu vui vẻ, nét mặt sinh động để thu hút ánh nhìn của bé. Việc lặp lại hằng ngày giúp kỹ năng này hình thành tự nhiên.

• Những điều cha mẹ nên tránh: Không ép trẻ phải nhìn chằm chằm vào mắt vì có thể khiến bé sợ hoặc khó chịu. Tránh la mắng, gây áp lực hoặc làm bé mất hứng thú trong lúc luyện tập. Ngoài ra, hạn chế cho trẻ tiếp xúc quá nhiều với màn hình, vì điều này làm giảm cơ hội tương tác thực tế và khiến trẻ ít giao tiếp bằng mắt hơn.

Giao tiếp bằng mắt là kỹ năng quan trọng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, cảm xúc và khả năng tương tác xã hội

Giao tiếp bằng mắt mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển toàn diện của trẻ, từ khả năng ngôn ngữ, cảm xúc đến kỹ năng xã hội. Cha mẹ chỉ cần luyện tập cho bé qua những hoạt động đơn giản hằng ngày để tạo thói quen tự nhiên. Khi được rèn luyện đúng cách, trẻ sẽ tự tin hơn và giao tiếp hiệu quả hơn trong mọi môi trường.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699