1. Thoát Vị Bẹn Ở Trẻ Em Là Gì?

Thoát vị bẹn xảy ra khi một phần của ruột hoặc mô mỡ trong ổ bụng lồi ra qua một điểm yếu ở thành bụng, thường ở khu vực bẹn hoặc gần bìu (ở bé trai) hoặc môi lớn (ở bé gái). Ở trẻ em, tình trạng này thường là bẩm sinh, liên quan đến sự phát triển không hoàn chỉnh của thành bụng trong giai đoạn bào thai.

Thoát vị bẹn xảy ra khi một phần của ruột hoặc mô mỡ trong ổ bụng lồi ra qua một điểm yếu ở thành bụng

Theo thống kê, thoát vị bẹn chiếm khoảng 1-5% ở trẻ em, với tỷ lệ cao hơn ở trẻ sinh non hoặc trẻ có cân nặng khi sinh thấp. Bé trai có nguy cơ mắc cao hơn bé gái, và thoát vị bẹn thường xuất hiện ở bên phải nhiều hơn bên trái. Nếu không được điều trị, thoát vị bẹn có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như nghẹt ruột hoặc tổn thương mô.

2. Nguyên Nhân Gây Thoát Vị Bẹn Ở Trẻ Em

Thoát vị bẹn ở trẻ em thường có nguồn gốc từ các yếu tố bẩm sinh liên quan đến quá trình phát triển của thai nhi. Một trong những nguyên nhân chính là do ống phúc tinh mạc không đóng hoàn toàn. Trong giai đoạn bào thai, ống phúc tinh mạc cho phép tinh hoàn (ở bé trai) hoặc dây chằng tử cung (ở bé gái) di chuyển từ ổ bụng xuống vùng bẹn. Thông thường, ống này sẽ đóng lại trước hoặc ngay sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu ống vẫn còn hở, ruột hoặc mô mỡ có thể chui qua, dẫn đến thoát vị bẹn.

Một nguyên nhân khác là do thành bụng yếu. Một số trẻ, đặc biệt là trẻ sinh non hoặc có cân nặng thấp khi sinh, có thành bụng yếu bẩm sinh. Điểm yếu này tạo điều kiện cho các cơ quan nội tạng, như ruột, lồi ra ngoài qua vùng bẹn, hình thành khối thoát vị. Tình trạng này thường rõ ràng hơn khi trẻ khóc, ho, hoặc rặn mạnh.

Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ cũng góp phần làm tăng khả năng mắc thoát vị bẹn. Trẻ sinh non, trẻ có tiền sử gia đình mắc thoát vị bẹn, hoặc trẻ mắc các bệnh lý như xơ nang, thoát vị rốn, hay dị tật bẩm sinh ở hệ tiết niệu có nguy cơ cao hơn. Những bệnh lý này có thể làm tăng áp lực trong ổ bụng hoặc làm yếu cấu trúc thành bụng.

Cuối cùng, áp lực trong ổ bụng tăng cao cũng có thể thúc đẩy thoát vị ở những trẻ có điểm yếu sẵn có. Các tình trạng như táo bón mạn tính, ho kéo dài, hoặc khóc nhiều làm tăng áp lực trong ổ bụng, khiến ruột dễ chui qua điểm yếu ở thành bụng. Dù không phải là nguyên nhân trực tiếp, những yếu tố này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thoát vị bẹn.

3. Dấu Hiệu Nhận Biết Thoát Vị Bẹn Ở Trẻ Em

Cha mẹ có thể nhận biết thoát vị bẹn ở trẻ qua các dấu hiệu sau:

• Khối phồng ở vùng bẹn hoặc bìu: Một khối phồng xuất hiện ở vùng bẹn, bìu (ở bé trai), hoặc môi lớn (ở bé gái), đặc biệt khi trẻ khóc, ho, hoặc rặn. Khối này có thể biến mất khi trẻ nằm nghỉ hoặc được ấn nhẹ.

• Sưng hoặc đau: Vùng bẹn có thể sưng, đỏ, hoặc trẻ biểu hiện khó chịu khi chạm vào. Trong trường hợp thoát vị nghẹt, trẻ có thể quấy khóc dữ dội do đau.

• Nôn mửa hoặc chướng bụng: Nếu thoát vị gây nghẹt ruột, trẻ có thể nôn, bụng chướng, hoặc không đi tiêu được.

• Thay đổi hành vi: Trẻ có thể biếng ăn, quấy khóc, hoặc mệt mỏi nếu thoát vị gây khó chịu.

4. Cách Điều Trị Thoát Vị Bẹn Ở Trẻ Em

Không giống như ở người lớn, thoát vị bẹn ở trẻ em hiếm khi tự khỏi và thường yêu cầu can thiệp y tế. Phương pháp điều trị chính là phẫu thuật sửa chữa thoát vị, được gọi là herniorrhaphy. Thủ thuật này được thực hiện bởi bác sĩ phẫu thuật nhi khoa. Trong quá trình phẫu thuật, trẻ được gây mê toàn thân. Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở vùng bẹn, đẩy phần ruột hoặc mô trở lại vị trí ban đầu trong ổ bụng, sau đó khâu đóng ống phúc tinh mạc hoặc điểm yếu ở thành bụng. Phẫu thuật thường kéo dài khoảng 30-60 phút, và trẻ có thể được về nhà trong ngày nếu không có biến chứng. Thời gian hồi phục thường nhanh, trong vòng 1-2 tuần, với điều kiện trẻ được chăm sóc đúng cách.

Nếu nghi ngờ trẻ bị thoát vị bẹn cha mẹ nên đưa con đi khám để được điều trị kịp thời

Trong trường hợp thoát vị nghẹt, cần thực hiện phẫu thuật khẩn cấp. Thoát vị nghẹt xảy ra khi một phần ruột bị kẹt trong túi thoát vị, gây đau dữ dội, nôn mửa, hoặc tắc nghẽn. Trước khi phẫu thuật, bác sĩ có thể cố gắng đẩy khối thoát vị trở lại vị trí ban đầu nếu tình trạng cho phép, nhưng điều này chỉ được thực hiện bởi nhân viên y tế có chuyên môn để đảm bảo an toàn. Phẫu thuật khẩn cấp là cần thiết để ngăn chặn tổn thương mô hoặc các biến chứng nghiêm trọng hơn.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, nếu khối thoát vị rất nhỏ và không gây triệu chứng, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi định kỳ thay vì phẫu thuật ngay lập tức. Tuy nhiên, phương pháp này không phổ biến vì nguy cơ biến chứng vẫn tồn tại, và hầu hết các trường hợp thoát vị bẹn ở trẻ em đều được khuyến nghị phẫu thuật để đảm bảo an toàn lâu dài.

Thoát vị bẹn ở trẻ em là một tình trạng phổ biến nhưng có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Hiểu biết về nguyên nhân, dấu hiệu, và các phương pháp điều trị sẽ giúp cha mẹ đưa ra quyết định đúng đắn để bảo vệ sức khỏe của con. Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính, với tỷ lệ thành công cao và thời gian hồi phục nhanh. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào của thoát vị bẹn, đặc biệt là các triệu chứng nghiêm trọng như đau hoặc nôn mửa, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức. Sự chăm sóc và theo dõi sát sao sẽ giúp trẻ nhanh chóng trở lại cuộc sống khỏe mạnh và năng động.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699