1. Các triệu chứng phổ biến của trào ngược dạ dày ở trẻ 

1.1. Nôn trớ hoặc ọc sữa thường xuyên

Một trong những triệu chứng điển hình nhất của trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh là nôn trớ hoặc ọc sữa sau khi bú. Hiện tượng này xảy ra khi sữa hoặc thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản và miệng. Trẻ có thể ọc một lượng nhỏ sữa hoặc thậm chí nôn ra nhiều hơn.

Ọc sữa hoặc nôn trớ sau bú là một trong những triệu chứng điển hình nhất của trào ngược dạ dày ở trẻ

• Dấu hiệu nhận biết: Nôn trớ thường xảy ra ngay sau khi bú, đặc biệt khi trẻ được đặt nằm ngửa hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Sữa ọc ra có thể có mùi chua hoặc kèm theo chất nhầy.

• Lưu ý: Nếu trẻ nôn trớ thường xuyên, kèm theo quấy khóc, chậm tăng cân hoặc có dấu hiệu mất nước, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra.

1.2. Quấy khóc và khó chịu

Trẻ bị trào ngược dạ dày thường cảm thấy khó chịu do axit dạ dày kích ứng thực quản, gây cảm giác nóng rát. Điều này khiến trẻ quấy khóc nhiều, đặc biệt là sau khi bú hoặc khi nằm xuống.

• Dấu hiệu nhận biết: Trẻ có thể khóc liên tục, uốn éo người, hoặc tỏ ra bứt rứt khi bú. Một số trẻ có thể từ chối bú do cảm giác đau hoặc khó chịu ở thực quản.

• Lưu ý: Nếu trẻ quấy khóc kéo dài, không chịu bú hoặc có dấu hiệu bất thường khác, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng hơn.

1.3. Khó ngủ hoặc ngủ không ngon giấc

Trào ngược dạ dày có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ, đặc biệt khi trẻ nằm ngửa. Dịch dạ dày trào lên thực quản có thể gây đau hoặc khó chịu, khiến trẻ thức giấc thường xuyên hoặc khó đi vào giấc ngủ.

• Dấu hiệu nhận biết: Trẻ hay giật mình khi ngủ, ngủ không sâu giấc, hoặc tỉnh dậy kèm theo khóc. Một số trẻ có thể ngủ ngon hơn khi được đặt ở tư thế hơi nghiêng hoặc ngồi thẳng.

• Lưu ý: Cha mẹ nên thử điều chỉnh tư thế ngủ của trẻ, như đặt trẻ nằm nghiêng trái hoặc nâng cao đầu giường, nhưng cần đảm bảo an toàn và tham khảo ý kiến bác sĩ.

1.4. Ho hoặc khò khè

Khi dịch dạ dày trào ngược lên thực quản và đi vào đường hô hấp, trẻ có thể gặp các vấn đề về hô hấp như ho mãn tính, khò khè hoặc thở rít. Đây là dấu hiệu của trào ngược dạ dày thực quản bệnh lý (GERD), một dạng nghiêm trọng hơn của GER.

• Dấu hiệu nhận biết: Trẻ ho dai dẳng, đặc biệt vào ban đêm hoặc sau khi bú. Một số trẻ có thể có tiếng thở khò khè hoặc khó thở nhẹ.

• Lưu ý: Nếu trẻ có các triệu chứng hô hấp kéo dài, cần đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra xem có phải do trào ngược hay các vấn đề hô hấp khác như hen suyễn.

1.5. Chậm tăng cân hoặc không tăng cân

Trẻ bị trào ngược dạ dày nặng có thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ dinh dưỡng do nôn trớ thường xuyên hoặc từ chối bú vì đau. Điều này dẫn đến tình trạng chậm tăng cân hoặc không tăng cân.

• Dấu hiệu nhận biết: Trẻ không đạt được các mốc tăng cân theo độ tuổi, trông gầy gò hoặc thiếu năng lượng. Cha mẹ có thể nhận thấy trẻ bú ít hơn bình thường hoặc không muốn ăn.

• Lưu ý: Theo dõi cân nặng của trẻ định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu trẻ có dấu hiệu chậm phát triển.

1.6. Mùi hơi thở chua hoặc hôi miệng

Dịch dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây ra mùi hơi thở chua hoặc hôi ở trẻ, đặc biệt sau khi nôn trớ. Đây là dấu hiệu phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua.

• Dấu hiệu nhận biết: Hơi thở của trẻ có mùi chua đặc trưng, đôi khi kèm theo nôn trớ hoặc ọc sữa. Mùi này có thể rõ rệt hơn sau khi trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức.

• Lưu ý: Nếu mùi hôi miệng kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để xác định nguyên nhân.

1.7. Các vấn đề về tiêu hóa khác

Ngoài các triệu chứng trên, trẻ bị trào ngược dạ dày có thể gặp các vấn đề tiêu hóa khác như đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy. Những vấn đề này thường liên quan đến sự nhạy cảm của hệ tiêu hóa ở trẻ sơ sinh.

• Dấu hiệu nhận biết: Trẻ có thể tỏ ra khó chịu khi đi ngoài, phân có màu bất thường, hoặc bụng căng cứng.

• Lưu ý: Các vấn đề tiêu hóa cần được theo dõi cẩn thận, đặc biệt nếu trẻ có dấu hiệu mất nước hoặc đau bụng dữ dội.

2. Cách xử lý và chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày

Một trong những cách hiệu quả nhất để giảm trào ngược ở trẻ là điều chỉnh tư thế khi cho bú. Cha mẹ nên giữ trẻ ở tư thế thẳng đứng trong và sau khi bú, lý tưởng là khoảng 20–30 phút. Tư thế này giúp hạn chế dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Ngoài ra, cần tránh ép trẻ bú quá nhiều trong một lần, vì dạ dày quá đầy có thể làm tăng nguy cơ trào ngược. Thay vào đó, hãy chia nhỏ các cữ bú, cho trẻ bú với lượng ít hơn nhưng thường xuyên hơn. Khi bế trẻ, hãy đảm bảo đầu trẻ cao hơn thân để hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

Mẹ cần điều chỉnh tư thế cho con bú phù hợp để giảm tình trạng trào ngược

Tư thế ngủ của trẻ có thể ảnh hưởng lớn đến mức độ trào ngược. Cha mẹ nên đặt trẻ nằm nghiêng trái hoặc nâng đầu giường của trẻ lên khoảng 30 độ để giảm nguy cơ dịch dạ dày trào ngược lên thực quản. Tuy nhiên, cần đảm bảo an toàn tuyệt đối, đặc biệt với trẻ sơ sinh, để tránh nguy cơ ngạt thở. Không nên sử dụng gối hoặc vật dụng mềm dưới đầu trẻ khi ngủ, vì điều này có thể gây nguy hiểm. Thay vào đó, hãy sử dụng nệm nghiêng chuyên dụng hoặc điều chỉnh góc độ giường theo hướng dẫn của bác sĩ. Luôn giám sát trẻ khi thay đổi tư thế ngủ để đảm bảo an toàn.

Trào ngược dạ dày có thể khiến trẻ khó chịu và quấy khóc, điều này đôi khi gây căng thẳng cho cả trẻ và cha mẹ. Tạo một môi trường yên tĩnh, thoải mái khi cho trẻ bú hoặc nghỉ ngơi có thể giúp trẻ thư giãn và giảm kích ứng. Cha mẹ cũng nên dành thời gian nghỉ ngơi và tìm sự hỗ trợ từ gia đình để giảm áp lực. Nếu cảm thấy lo lắng hoặc không chắc chắn về cách chăm sóc trẻ, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể. Việc giữ tinh thần thoải mái cũng giúp cha mẹ chăm sóc trẻ tốt hơn.

Trong nhiều trường hợp, trào ngược ở trẻ sơ sinh là lành tính và sẽ tự cải thiện khi trẻ lớn lên. Tuy nhiên, nếu trẻ có các triệu chứng nghiêm trọng như nôn trớ liên tục, nôn ra máu, chậm tăng cân, khó thở, hoặc quấy khóc không ngừng, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức

Trào ngược dạ dày ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là một tình trạng phổ biến, nhưng việc nhận biết các triệu chứng sớm và áp dụng các biện pháp chăm sóc phù hợp có thể giúp giảm thiểu khó chịu cho trẻ. Các dấu hiệu như nôn trớ, quấy khóc, khó ngủ, hoặc chậm tăng cân cần được theo dõi sát sao. Cha mẹ nên kết hợp giữa việc điều chỉnh lối sống, tư thế bú, và tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo trẻ phát triển khỏe mạnh. Với sự chăm sóc đúng cách, hầu hết trẻ sẽ vượt qua giai đoạn trào ngược mà không để lại hậu quả lâu dài.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699